‘De Barbaren’ van Theater Antigone sjotten naast het doel

Regisseur Haider Al Timimi is gek op voetbal maar verfoeit terecht de ‘barbaarse toestanden’ zoals de geldklopperij, de homofobie en het gebrek aan daadkracht van de voetbalwereld tegen allerlei discriminerend gedrag. Dat kaart hij aan in De Barbaren, een voorstelling van Theater Antigone en Kloppend Hert.

VRT-journalist Peter Vandenbempt – een van de bekendste en meest virtuoze voetbalanalisten van Vlaanderen – heeft de eer om, vanop band, De Barbaren te openen. Hij doet dat op de begeesterende manier waarmee hij elke wedstrijd becommentarieert. De vijf spelers – ze staan omheen een in zand getekende middencirkel op de speelvloer – blijven er vrij onverschillig bij.

Dat geldt ook voor ‘de mascotte’ die tijdens die openingsscène wakker wordt in een voetbalwereld die hij niet langer herkend. Jos Verbist, uitgedost met blauwe vedertooi, vertolkt die mascotte. Zijn rol is een vette knipoog naar ‘Buffalo Ben’, de als Native American getooide mascotte van KAA Gent. Verbist speelt vanuit een grote plastic bal. Letterlijk opgesloten in een andere tijdsgeest vindt hij geen toegang meer tot de ploeg, de managers en het publiek van deze tijd. Verbist legt zijn ziel in die rol. Elke uitgezwaaide, oudere werknemer herkent het gevoel dat hij vertolkt.

De vijf voetballers – ze vallen kermend neer bij het eerste fluitsignaal – lijken intussen hun speelse liefde voor de bal te verliezen omdat die bal hun inkomen bepaalt én er per verkeerde trap een ontslag dreigt. De voetbaltruitjes verdwijnen algauw onder strakke pakken. De zanderige speellijnen vervagen nog meer wanneer levende logo’s van grote reclamemerken over de vloer laveren.

De boodschap van Al Timimi is duidelijk, maar hij vertaalt die naar net te krampachtige scènes. Er ontstaat pas een bom kolkende energie wanneer Al Timimi de scène onderdompelt in muziek en zijn performers over de zanderige scène laat dansen en glijden. Pas dan voel je vuur. Een van de meest vlammende scènes is die waarin de jonge actrice Berthe Kilozo met de Belgische vlag wappert. Ze zwaait almaar harder tot het ding bijna een wapen wordt. Kilozo doet de scène zinderen van emotie. Maar helaas zijn er te veel scènes die blijven steken in het louter illustreren van de boodschap.

De Barbaren spelen vooralsnog een match die geen krachtig, zinderend geheel vormt, maar een wat moeizaam gemonteerde opeenvolging van scènes is. Al Timimi raakt nochtans een cruciaal aspect aan dat nog te vaak onder de peperdure voetbalmat geschoven wordt. Hij jaagt een prachtige bonte bende op scène, maar die bende excelleert te weinig als ploeg. ‘Ai…’, we horen het Vandenbempt al kreunen.