Anne Teresa De Keersmaeker danst als meisje, mama en minzame meesteres in Rosas’ ‘The Goldberg Variations’

Goldberg Variations
Els Van Steenberghe
Els Van Steenberghe Els Van Steenberghe is theaterrecensent.

Het meisje in de zestigjarige Anne Teresa De Keersmaeker is klaarwakker. Dat bewijst ze galant aan de zijde van pianist Pavel Kolesnikov die met en voor haar een van Bachs grootste meesterwerken uitvoert. Goldberg Variations BWV988 is het resultaat.

‘Het klinkt als een cliché maar Bach is een universum op zich. Ik heb nooit begrepen hoe zoiets gestructureerds als de Goldberg Variations zo bezield kan klinken. Die muziek beluisteren, voelt als een verbinding met God maken, ook wanneer je niet gelooft in God.’ Dat liet topvioliste Lisa Batiashvili deze zomer optekenen door de kwaliteitskrant Frankfurter Allgemeine Zeitung. Rosas’ nieuwste creatie – die begin juli in avant-première te zien was in een zaal van het Brusselse gezelschap en eind augustus officieel in première ging tijdens de Wiener Festwochen – bevestigt dat.

De openingsscène danst De Keersmaeker in stilte, vlak naast de zwarte vleugel waaraan Pavel Kolesnikov de 32-delige compositie zal spelen die Bach in 1740 componeerde. Avorens die betoverende muziek mag klinken, toont De Keersmaeker – gehuld in een transparante zwarte jurk – ons haar alfabet. Of beter: ze toont ons de bewegingen die mijlpalen in haar leven als meisje, vrouw en choreografe markeren. We zien haar spelen met een pluimpje, stampvoeten, met kromme rug in het rond waggelen én de iconische beweging maken – rond de as draaien met een sereen, uitwaaierend been – uit Fase, het stuk waarmee ze in 1982 doorbrak. Geregeld vouwt De Keersmaeker de handen tot een vierkant waar ze doorheen tuurt. Alsof ze door een cameralens tuurt. Dat is exact waartoe ze ons uitnodigt: met haar turen naar wat in het leven geweest is en wat nog komen kan.

Gokdberg Variations
Gokdberg Variations© Anne Van Aerschot

De Keersmaeker geeft zichzelf – en het klaarwakkere meisje in dat zestigjarige lichaam – letterlijk en figuurlijk bloot in deze creatie. In de transparante jurk danst ze soms blootvoets en soms op sneakers, waarin de paarse veters een knipoog lijken naar een van de muzikale geniën die zij bewondert: Prince. En als ze met het kraagje van haar T-shirt speelt, katapulteert ze ons naar Rosas dans Rosas, nog zo’n iconische voorstelling uit 1983 die in 1997 verfilmd werd door Thierry De Mey.

Je hoeft geen ‘kenner’ van De Keersmaekers werk te zijn om van deze voorstelling te genieten. Haar bewegingen portretteren bovenal het bewogen leven van een vrouw.

Wees gerust, je hoeft geen ‘kenner’ van De Keersmaekers werk te zijn om van deze creatie te genieten. De bewegingen zijn niet alleen verwijzingen naar ouder werk. De bewegingen portretteren bovenal het bewogen leven van een vrouw. Een vrouw die eerst meisje is, dan mama wordt en intussen als een minzame meesteres over haar levenswerk waakt. Die vrouw voelt zich erg klein en breekbaar als ze naar de toekomst kijkt. De Keersmaeker toont dit door het publiek de rug toe te keren en de schouders te laten zakken waardoor dat pronte, prachtige, sterke lijf ineens de ielheid van een breekbaar besje krijgt.

Het lichte, toegewijde pianospel van Kolesnikov geeft extra emotie aan De Keersmaekers dans. Meer zelfs: zoals De Keersmaeker danst, zo bespeelt Kolesnikov zijn piano: met een bevlogenheid die nooit onbegrensd of stuurloos wordt. Het zorgt voor een intense symbiose tussen muziek en dans. De twee performen ook vanuit wederzijds respect. Soms duikt De Keersmaeker zelfs onder de piano zodat alle aandacht naar de muziek en de pianist gaat.

Soms duikt De Keersmaeker zelfs onder de piano zodat alle aandacht naar de muziek en de pianist gaat.

De twee schitteren op een kale scène die majestueus belicht wordt door Minna Tiikkainen. Het licht verplaatst zich tijdens de voorstelling zoals het zonlicht gedurende een etmaal.

Goldberg Variations
Goldberg Variations© Anne Van Aerschot

Het geheel is doortimmerd, de muziek raakt, de dans is intrigerend rijk, het scènebeeld imponeert. En toch verslapt de aandacht tijdens het tweede uur. Ook al ruilt De Keersmaeker halverwege de voorstelling haar transparante jurk in voor een wat stijf gouden broekpak dat ze algauw opnieuw verruilt voor een kinky outfit met bloesje en glittershortje. Enfin, ze doet wat ze al haar hele leven doet: onvermoeibaar blijven verder dansen. Toch sijpelt er gaandeweg energie en frisheid uit de dans weg. Dat ligt eerder aan de omstandigheden dan aan de minutieus uitgekiende choreografie. Zelf de mooiste vogel verliest zijn sierlijkheid als hij voortdurend in tegenwind moet vliegen.

Gaandeweg sijpelt er energie en frisheid uit de dans weg. Dat ligt eerder aan de omstandigheden dan aan de minutieus uitgekiende choreografie.

We zagen de voorstelling tijdens de avant-première in een haast sacraal stille zaal met veertig toeschouwers die op anderhalve meter van elkaar zaten. Da’s een (te) taai publiek om als performer in je eentje tegenop te boksen. Pure tegenwind. Hopelijk geven dit najaar de grotere toeschouwersgroepen De Keersmaeker wél vleugels tot de allerlaatste seconde.

Trailer Fase:

https://www.youtube.com/user/RosasVzwYouTube1.0videohttps://www.youtube.com/Rosas VZWhttps://i.ytimg.com/vi/HpPmH4Wc5AM/hqdefault.jpgFase / Trailer459344360

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
480

The Goldberg Variations BWV988 ging op 26 augustus 2020 in wereldpremière tijdens de Wiener Festwochen. De voorstelling is dit najaar onder meer te zien in het Concertgebouw in Brugge (1 en 2 oktober) en in het Kaaitheater in Brussel (3 tot 13 december). Alle info: www.rosas.be

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content