Craigie Horsfield geeft de term ‘sociaal weefsel’ opnieuw inhoud.
Craigie Horsfield laat zijn monumentale foto’s tot wandtapijten weven.
Hij voelt zich wel vaker misprezen, zelfs ronduit aangevallen in milieus van hedendaagse kunst, zegt hij. In België nog wel. Terwijl zijn prachtig donkere portretten van gewone stervelingen, zijn sfeervolle stadsscènes niets dan warmte en authenticiteit uitstralen. Ze zijn zorgvuldig gecomponeerd ook, en bezet met evenveel subtiele tonaliteiten als bij schilderijen. In zwart-wit dan wel, eigenlijk vooral grijzen (maar niet fanatiek, soms ook in kleur).
Wat scheelt er dan? Natuurlijk, hij doet niet mee aan modes, zit nooit in een hype, ja soms lijkt het alsof zelfs de moderniteit tout court hem gestolen kan worden. Craigie Horsfield (Cambridge, 1949) doet er lang over voordat hij tot de actie overgaat. Zomaar in het wilde weg fotograferen wat er op zijn weg komt, interesseert hem niet.
Napels
Bepaalde steden met een uitgesproken karakter, beschadigd maar bewaard door de eeuwen, zetten hem aan om zich erin onder te dompelen. Met individuen en groepen gaat hij een relatie aan, hij pleistert op plekken waar elektriciteit in de lucht hangt.
Van zijn werk in 1996 in Barcelona bestaat een boek, La Ciutat de la gent (stad van de mensen). Sinds een tijd neemt Napels hem in beslag, het volk op straat, het residerende circus van Moskou, de processies, de legendarische baai. Hij blijft met de Napolitanen in gesprek tot hij hun ziel en huishouden heeft vastgelegd.
De term ‘sociaal weefsel’ wordt door zowat iedereen zo vaak in de mond genomen dat hij wat hol is beginnen te klinken. Craigie Horsfield geeft hem opnieuw inhoud, bijna letterlijk en steviger geknoopt dan het theoretische begrip – uit een dwingende behoefte om het weefsel zoveel mogelijk intact te houden, zo nodig zelfs te herstellen.
Tijdloos
Was het een dergelijke logica die de kunstenaar tot de volgende stap bracht, om enkele van zijn meest gedenkwaardige foto’s te laten weven tot jacquard wandtapijten in het bedrijf Flanders Tapestries? Hij laat het in het ongewisse, maar geeft het eindoordeel in handen van de bezoeker van het MuHKA in Antwerpen. Die brengt hij over een hele etage in vervoering met monumentale fototapijten, dik en warm.
Op de taferelen valt geen tijd te plakken – een hedendaagse straatscène in Napels kan doen denken aan Caravaggio of aan de tronies op de calvarietocht van Christus, geschilderd door Jheronimus Bosch; het panoramische uitzicht over de baai van Napels brengt de versie van Pieter Bruegel de oude in herinnering.
Wat de mens door de eeuwen heen diep raakt, blijft grosso modo hetzelfde. Het echt belangrijke verandert niet in de tijd. Al willen verstokte vooruitgangsdenkers voorzeker een ander verhaal horen.
Jan Braet
Craigie Horsfield, tot 16 januari in het Antwerpse M HKA.
