Russisch president Vladimir Poetin belooft boekhandels financiële voordelen wanneer ze bepaalde titels extra in de verf zetten.
Wanneer Oprah Winfrey het doet is het oké, wanneer de regering een boekenclub opstart ruikt het verdacht veel naar propaganda. Het Russisch ministerie voor Wetenschap en Onderwijs heeft een nieuw plan naar voren geschoven dat boekhandelaars belastingvoordelen biedt wanneer ze bepaalde, door de overheid gekozen titels promoten in hun winkels.
Volgens minister van Wetenschap en Onderwijs Dmitry Livanov zou dit nieuwe programma “helpen om boeken te promoten die een grote historische waarde hebben” en “bijdragen tot de patriottistische scholing van de lokale bevolking.” Het doel, aldus Livanov is “om de verkoop van kwalitatieve literatuur te promoten”.
Het is niet de eerste keer dat Poetin en de zijnen zich inlaten met het leesmateriaal van de Russische bevolking. Volgens de New York Times zou de Russische regering vorig jaar de studieboeken van meer dan 43000 scholen hebben laten vervangen en in april waren boekhandelaars “van bovenaf verplicht om bepaalde fascistische symbolen” uit hun winkel te verwijderen, waaronder ook Art Spiegelmans Maus.
Vladimir Putin’s Book Club
Dit zoveelste plan in aanloop naar wat buitenlandse media ondertussen de Vladimir Putin’s Book Club hebben getiteld, komt niet toevallig. De laatste maanden hebben verschillende Russische boekenwinkels de deuren moeten sluiten als gevolg van torenhoge huurprijzen. De regering zegt dat de “samenwerking” tussen de overheid en de boekhandelaars ervoor zal zorgen “dat hun toekomst veiliggesteld wordt”.
Paradoxaal genoeg staan Russische schrijvers in 2015 centraal in het Jaar van de Literatuur. Met andere woorden: Poetins uitgestoken hand komt net op een moment dat Rusland bijna niet anders kan dan deze te grijpen. De president is meer dan bereid te helpen, maar dus wel onder zijn voorwaarden. Wie overigens dacht dat macho-Vladimir naast al dat berenvechten, vliegvissen en een land besturen geen tijd heeft om te lezen onderschat de president schromelijk.
Aantekeningen van een jager
Zo heeft Poetin al vaker ode gebracht aan Russische klassiekers zoals Tolstojs Anna Karenina en Dostojevski’s Misdaad en Straf. In een gesprek met het Amerikaanse magazine Outdoor Life liet Poetin zich ook positief uit over Toergenjevs Aantekeningen van een Jager en het werk van Prisjvin en Saltykov-Sjtsjedrin.
Patriottistisch maar desalniettemin onschuldig, zo lijkt wel, maar doctoraatsstudente Maria Snegovaya zegt dat het belangrijk is om de leeslijst van belangrijke politieke leiders uit te pluizen om te begrijpen hoe zij de wereld zien.
Zo citeert Poetin in zijn toespraken Berdjajev, Solovjov en Ilyin, drie filosofen die pleiten voor de herstelling van Ruslands originele grenzen en overtuigd zijn van de belangrijke rol van Rusland in de wereldorde. Ilyin schrijft zelfs letterlijk dat het Westen nooit zal stoppen met Rusland te proberen onderdrukken en de Russische eigenheid niet tolereert. “Ze zullen de grote Russische bezem opdelen in steeds kleinere twijgjes die ze vervolgens makkelijker kunnen breken”, zo staat te lezen in een essay van Ilyin uit 1950.
Nog zo’n favoriet in de boekenkast van het Kremlin? De vermaarde turf Het derde imperium: het Russische Rijk zoals het zou moeten zijn van oligarch Michael Yuriev. Deze utopische roman is geschreven als een geschiedenisboek uit de toekomst (uit 2054 meerbepaald) en beschrijft toestanden niet toevallig zeer gelijkaardig zijn aan de gebeurtenissen in Oekraïne die ervoor gezorgd hebben dat “wereldorde eindelijk bereikt werd”.
Het is niet verwonderlijk dat het Kremlin via literatuur probeert om de neuzen van de Russische bevolking dezelfde richting te laten uitwijzen, de fervente nationalisten en de nieuwe immigranten te verzoenen en hun geopolitieke beslissingen te verantwoorden. In 2012 schreef Poetin nog dat de oplossing om van het Russische volk weer een grote Russische natie te maken in de literatuur ligt. (KS)
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier