Moslimenclave Gorazde: Getekend door de oorlog
Vijftien jaar geleden verbleef journalist Joe Sacco enkele maanden in Bosnië. Hij tekende er een bekroonde reportage over.
Moslimenclave Gorazde – De oorlog in Oost-Bosnië ***
Joe Sacco
Xtra, 229 blz., € 24,90.
De vertaling van Joe Sacco’s indrukwekkende journalistieke verslag van de Bosnische oorlog kon niet beter getimed zijn. Nu Ratko Mladic eindelijk opgepakt is, wordt ook het collectieve Nederlandse schaamtegevoel over de machteloosheid van hun blauwhelmen in Srebrenica weer opgerakeld. Daardoor zijn de vreselijke gebeurtenissen uit de oorlog van ondertussen vijftien jaar geleden opnieuw actueel.
Sacco’s dikste boek over Bosnië – naast De fikser en Soba – verscheen oorspronkelijk tien jaar geleden. Het is gebaseerd op een verblijf in de moslimenclave Gorazde, die jarenlang omsingeld en aangevallen werd door de Bosnische Serviërs, terwijl de internationale gemeenschap machteloos toekeek.
In deze tijden van snelle journalistiek is Sacco’s methode bijzonder degelijk. Hij vertrekt steeds vanuit een lang verblijf ter plaatse, waarbij hij het leven van de plaatselijke bevolking deelt en wegblijft van de snelle methodes van de audiovisuele media. Hij tekent getuigenverslagen op en maakt veel foto’s, om die thuis aan te vullen met extra documentatie en alles samen te voegen tot een solide stripverslag. Daardoor duurde het nog vier jaar tot Moslimenclave Gorazde als boek uitkwam.
Door Sacco’s geportretteerde vriendschap met enkele lokale mannen zou je hem van partijdigheid kunnen verdenken, maar alle feiten die hij opneemt, zijn grondig gedocumenteerd en gestaafd door getuigen. Zoals eerder in Palestina staat Sacco aan de kant van de machteloze burgerbevolking, die het slachtoffer wordt van militaire agressie en internationale besluiteloosheid. Af en toe laat hij wat humor toe, zoals wanneer de plaatselijke tieners meer bezig zijn met het juiste merk jeans dan met de uitzichtloze toestand.
Zijn tekeningen tonen zijn perfectionisme ook visueel. De decors, kledij en gezichten van zijn personages zijn tot in de kleinste details uitgewerkt. Zijn arceermotieven lijken haast manisch, maar dragen er ook toe bij dat je het gevoel hebt dat je erbij bent wanneer Sacco hartverscheurende verhalen moet aanhoren, maar ook wanneer hij het ondertekenen van de vredesakkoorden van Dayton viert met de plaatselijke bevolking. Daardoor bereikt Sacco zijn doel: een strip maken die realistischer aanvoelt dan een fotoreportage.
Gert Meesters
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier