Kairos
In Kairos dwalen twee koningskinderen door de DDR, op zoek naar liefde en vrijheid.
Het is een droeve kennisgeving die Katharina in de bus krijgt. Haar oude minnaar Hans is overleden. Ze kan niet naar de begrafenis komen, maar Hans laat haar niet los: zes maanden later ontvangt Katharina haar erfenis. Twee kartonnen dozen vol brieven, ansichtkaarten, boodschappenlijstjes en paar foto’s, een archief van hun vervlogen liefde. De herinneringen vliegen Katharina tegemoet en in gedachten keert ze terug naar het Oost-Berlijn van 1986, waar de vonk oversloeg.
Katharina ontmoet Hans – banaler kan haast niet – op een bus. Zij is een studente van 19, hij een succesvol schrijver en radiomaker van 34 jaar ouder. Hans is getrouwd maar dat deert niet: zijn huwelijk met Ingrid staat op een laag pitje en zijn zoon Ludwig is al bijna het huis uit. Trouwens, we leven in de revolutionaire DDR: monogamie is een burgerlijke uitvinding om het kapitalistische patriarchaat in stand te houden – vrije liefde is een vorm van verzet tegen de bourgeoisie.
Katharina adoreert Hans. Hij neemt haar mee naar artistieke cafés waar ze eindeloos discussiëren over Mozart en Bertolt Brecht en de politieke manoeuvres van Erich Honecker. Hans is dol op Katharina, zo dol dat hij zelfs zijn andere minnaressen de wacht aanzegt. Katharina is mooi, en kneedbaar, en seksueel nieuwsgierig – ze maalt er niet om dat hij haar billen afranselt met zijn riem, of dat ze zonder slipje in hotellobby’s op hem moet wachten.
Omgekeerd zoekt ook zij de grens op: even gedag komen zeggen terwijl hij met zijn gezin op het strand ligt, of een affaire aanknopen met haar vriendin Rosa om zijn jaloerse brein te prikkelen. Helaas drijft ze het hitsige spel te ver. Wanneer ze met Vadim in bed belandt, ontploft Hans. Hypocriet van hem, maar hun relatie, ooit zo passioneel en onbezoedeld, begint te verbrokkelen.
Met hun liefde verkruimelt ook de socialistische droom van de DDR. Daarin schuilt de kracht van Kairos, de nieuwe roman van de Duitse grootmeester Jenny Erpenbeck. Terwijl Katharina en Hans in een onwetend verleden hun relatie proberen te redden, ziet de lezer hoe 1989 met rasse schreden nadert. In de woelige straten wordt gemanifesteerd, termen als perestrojka en glasnost komen uit de USSR aangewaaid en steeds meer DDR-burgers proberen het IJzeren Gordijn te passeren. Hoe lang houdt de Berlijnse Muur nog stand?
Erpenbeck is zelf opgegroeid in Oost-Berlijn, en haar liefdesrelaas is doordrenkt van ostalgie. Aandoenlijk hoe blij Katharina is met een pot westerse Nutella, of degelijke nylonkousen. Erpenbeck vervalt niet in een lofzang – de Stasi loert altijd om de hoek – en weeft de Duitse politieke en culturele geschiedenis vernuftig door haar passieverhaal. Dat levert een schrandere roman op, die je adem regelmatig doet stokken.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
