Erudiet, spitant, briljant: kijk hoe Julian Barnes schrijfles geeft.
Neil is een uitgerangeerde acteur die zijn midlifecrisis wil bekampen met een frisse zit op de schoolbanken, meer bepaald voor de cursus ‘Cultuur en beschaving’, waar hij op het slag bevlogen docent botst dat je kent uit Dead Poets Society: de iets oudere prof Elizabeth Finch is enigmatisch, flegmatiek, razend intelligent, begiftigd met een radde tong en vuurt aan de lopende band aforismen het klaslokaal in. Haar vak is louter een alibi om aan socratisch onderwijs te doen. Finch daagt haar studenten uit met een gewaagd citaat, waarna het debat begint. Haar stokpaardje: de wijsheden van Julianus de Afvallige, de filosoof-keizer die als laatste het Romeinse rijk probeerde te behoeden voor het opkomende christendom. Wat als hij niet op een Perzisch slagveld was gesneuveld? Wat als hij die sektarische Jezus-freaks had kunnen uitroeien? Hoe zou de Europese geschiedenis er dan hebben uitgezien?
Centrale zinnen: We zijn geneigd om romantiek te verbinden met optimisme, nietwaar? Zij was, denk ik, een romantische pessimist.
Natuurlijk heeft Neil een oogje op haar en nu hij – na een mislukt huwelijk – weer single is, waagt hij het erop: hij vraagt Finch mee voor een etentje en sticht zo een traditie die ze jarenlang zullen volhouden, maar hun vriendschap blijft platonisch – dat is de stilzwijgende afspraak. Wanneer Finch jaren later sterft, verneemt hij dat hij haar bibliotheek geërfd heeft. In die nalatenschap treft hij ook een stapel notitieboekjes aan, waarmee hij hoopt meer over haar privéleven te weten te komen. Wie was Elizabeth Finch eigenlijk? Had ze minnaars of minnaressen? Werkte ze aan een magnum opus over Julianus? En hoe raakte ze plots verwikkeld in Het Schandaal, die rare hetze die een paar weken de tabloids in de ban hield?
Julian Barnes amuseert zich kostelijk in zijn nieuwe roman. De vrolijke, lichtvoetige toon past perfect bij deze intellectuele tragikomedie en Barnes’ vakmanschap druipt van de pagina’s. Op wonderlijke wijze geeft hij zelf schrijfles: eerst toont hij je de blokkendoos, dan de handleiding, en daarna knutselt hij voor je ogen een briljante roman in elkaar. Hij lokt je voyeuristische leesblik vooruit met de sappige belofte van Het Schandaal en lepelt je ondertussen allerlei wijsheden op waar je nog lang op kunt kauwen. Een cadeau voor het brein, dit boek.
Elizabeth Finch
Julian Barnes, Atlas Contact (oorspronkelijke titel: Elizabeth Finch), 208 blz., 22,99 euro.
Julian Barnes
Julian Barnes (°1946) geldt al jaren als een van de grote Europese schrijvers. Kiezen uit zijn rijkelijk bekroond oeuvre is een haast onmogelijke taak, maar Alsof het voorbij is (2011) en Hoogteverschillen (2013) zijn verplichte aankopen. Elke bibliotheek verdient ook een exemplaar van Flauberts papegaai (1984) en Een geschiedenis van de wereld in 10oe hoofdstuk (1989). En leg Polsslag (2010) en Het enige verhaal (2018) dan ook maar in je mandje.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier