Is Shady een hij of een zij? Stripauteur Brecht Vandenbroucke wil vooral geen statement maken

© Brecht Vandenbroucke
Gert Meesters
Gert Meesters Stripjournalist voor Knack Focus.

‘Ik ben wel een beetje bang voor je artikel. Ik voel me kwetsbaar als ik over Shady praat. Het zijn moeilijke onderwerpen.’ Klopt, maar dat heeft tekenaar Brecht Vandenbroucke dus wel een beetje zelf gezocht.

Het Vlaamse beeldverhaal heeft al heel wat bizarre personages voortgebracht — remember Tuizentfloot, of cowboy-zonder-paard Henk — maar met Shady Bitch, de antiheld uit zijn nieuwe boek, heeft Brecht Vandenbroucke de overtreffende trap daarvan gevonden. Shady heeft stoere mannelijke lichaamsvormen, dito lichaamshaar en een volle baard, maar draagt ook een geruit rokje, hoog opgetrokken witte kousen en een strik in het lange haar. In het gelijknamige boek wordt Shady met ‘zij’ benoemd, maar Vandenbroucke zelf heeft het over ‘hij’. Bovenop alle actuele lgbtq+-activisme dat je aan zo’n personage zou kunnen verbinden, is Shady ook nog eens ijdel, verslaafd aan aandacht, egoïstisch, wreed, zielig, bij momenten lief voor zijn levende teddybeer Phil, maar toch vooral onsympathiek.

De films van Spielberg zijn altijd hoopvol en positief. Dat wilde ik in Shady ook brengen. Al is dat niet het eerste wat je ziet.

Brecht Vandenbroucke: Misschien moet ik toch even preciseren dat ik zelf niet Shady ben.

Dat hoopte ik al zo’n beetje.

Vandenbroucke: Shady is een heel chaotisch personage dat niet in duidelijke hokjes past. Mijn basisidee was individualiteit. Daarom wil ik op Shady geen label kleven of me in genderdiscussies mengen, ook al is dat heel populair momenteel. Shady is gewoon zichzelf. Shady is Shady. Aanvankelijk moest hij vooral grappig zijn, maar toen ik een boek over hem maakte, heb ik ook wel voor een langer verhaal gezorgd. Dat is een simpel sprookje voor volwassenen geworden. ‘Het wordt tijd dat Shady verantwoordelijkheid neemt voor zichzelf’, dat is ongeveer de samenvatting. Je kunt er heel goed Carl Jungs idee over de schaduwzijde op toepassen. Dat komt erop neer dat iedereen een verborgen kant heeft die hij moet aanpakken. Dat noemt Jung de schaduwzijde. Steven Spielberg alludeert daar in zijn films vaak op. In Jurassic Park bijvoorbeeld.

Eh…?

Vandenbroucke: Het personage Alan Grant (de rol van Sam Neill, nvdr.) heeft een schaduwzijde die wordt verbeeld door de velociraptors. Die fascineren hem. Hij maakt kinderen bang met een raptorklauw en kan pas evolueren als hij die klauw opoffert. In één bepaald shot houdt Grant een babyraptor vast. Op dat moment valt het licht zo dat de helft van zijn gezicht in de schaduw zit. Dat is met opzet gedaan.

Toen ik over die theorie las, vond ik het grappig dat ik dat allemaal onbewust al toepaste. Mijn personage heette al Shady. Hij pakt zijn eigen gemene, donkere kant niet aan. Hij is naïef en doet niet aan zelfreflectie. Uiteindelijk moet hij zichzelf leren te zien zoals de anderen hem zien.

Ik associeerde Spielbergs morele lessen niet meteen met jouw werk.

Vandenbroucke: Zijn films zijn hoopvol, positief en op een bepaalde manier heel spiritueel. Er zit altijd hoop in, een geloof in het goede. In Shady wilde ik dat positieve zelf ook brengen. Zelf ben ik een hoopvol mens. Spielbergs films spreken me dus altijd aan.

Dat hoopvolle is wel niet het eerste wat er in Shady te zien valt. Shady bedreigt zijn crush met een grafzerk of een afgehakt paardenhoofd, rijgt mensen aan een selfiestick om in foto’s te kunnen doen alsof hij vrienden heeft, mishandelt dier en mens, maar een happy end blijkt toch onafwendbaar.

Is Shady een hij of een zij? Stripauteur Brecht Vandenbroucke wil vooral geen statement maken

Zo’n ongeremd personage vloeit spontaan uit jouw pen?

Vandenbroucke: Ik weet zelfs nog waar dat gebeurd is. Ik was in het Middelheimpark met vrienden iets aan het drinken. Ondertussen was ik aan het schetsen, en daar was Shady! Ik had direct de naam. Ik wilde hem ook onmiddellijk laqué schoentjes geven. Het kapsel is eigenlijk gebaseerd op Petatje, dat meisje uit Nero. De stilering moest Popeye-achtig, een beetje jaren zestig. Als ik Shady online post, zijn er ook altijd mensen die vragen of hij de zoon is van Popeye en Olijfje. Dat vind ik wel grappig.

Shady gaat vooral over individualiteit, maar door de ambiguïteit van het titelpersonage is het boek toch enorm actueel.

Vandenbroucke: Ik denk er niet zo hard over na. Ik reageer op wat er rond mij gebeurt, maar ik wil daar geen grote statements over maken. Anders lijkt het alsof ik die ruchtbaarheid opzoek. Sommige mensen zullen geen maatschappelijke thema’s zien in Shady, en dat is prima.

Er zijn toch pagina’s met een boodschap. Neem nu die grap waarin personages in een vleesmolen worden gegooid waar aan de ene kant mannen en aan de andere kant vrouwen uit komen.

Vandenbroucke: Dat is eigenlijk geen grap, maar iets droevigs. Voor mij gaat het over individuele expressie. Hoe mensen zich kleden en hoe andere mensen dat niet aanvaarden. Mensen worden in een keurslijf gestopt. Ach, gesprekken daarover zijn verwarrend en ik wil geen propaganda maken. Shady is een individu en geen vertegenwoordiging van iets. Soms wil je gewoon een interessante figuur creëren. Ik heb het gevoel dat alles tegenwoordig rationeel uitgelegd moet worden. Vrijheid en chaos zijn nu eenmaal ambigu. Dat is de spirit van mijn boek.

Die spirit is ook nogal wreed, niet?

Vandenbroucke: Ik heb een harde vorm van humor. Niet in het echte leven, maar als ik schrijf of nadenk, komt dat er zo uit. Wat bedoel je concreet?

Mensen die in twee worden gehakt, bijvoorbeeld. Nu, ik vond Shady ook vaak zielig. Zielig en grappig tegelijk, dat is misschien de bedoeling?

Vandenbroucke: Ja, dat ligt vaak dicht bij elkaar. A laugh away from a tear. Wanneer ik het maak, vind ik het grappig. Voor hetzelfde geld sta ik daarmee alleen. (lacht) Maar in Vlaanderen hebben we toch veel harde humor. Is Boerke niet even donker?

Is Shady een hij of een zij? Stripauteur Brecht Vandenbroucke wil vooral geen statement maken

Shady is bijtender.

Vandenbroucke: Oeioei, wat heb ik gedaan? Komt dat doordat je het lange verhaal erbij krijgt?

Ik denk het. Daardoor ga je om het personage geven.

Vandenbroucke: Dat was de bedoeling. Ik moest ervoor zorgen dat lezers niet zouden afhaken omdat ze Shady niet konden uitstaan. Hij moest dus een transformatie ondergaan om een beter persoon te worden. Moraliteit wordt zo heel belangrijk in het boek. Dat betekent niet dat Shady in elke grap slecht is. Hij is soms ook het slachtoffer of doet iets naïefs.

Ook na het lezen van Shady blijft in mijn hoofd een stemmetje ‘Cowboy Henk’ zeggen. Zie je die link zelf ook?

Vandenbroucke: Ja, absoluut. Ik vind Cowboy Henk trouwens goed, maar ik zie ook verschillen. Er bestaan lange strips met Henk, maar toch heb ik niet de indruk dat ik weet wie hij is. Hij is een avatar voor het soort surrealisme van Kamagurka en Herr Seele. Bij Shady wilde ik het anders doen. De lezers moeten weten wie hij is.

Met die kuif lijkt Shady wel op Cowboy Henk.

Vandenbroucke: Daar had ik zelfs nog niet over nagedacht. (lacht)

Plus veel opvallende kleuren, surreële moppen…

Vandenbroucke: En het is Belgisch, natuurlijk. Ik voel me daar zeker niet ongemakkelijk over. Het is onmogelijk om niet beïnvloed te zijn. Ik heb ooit een tekening gemaakt met alle inspiratiebronnen voor Shady. Laat je me mijn scherm eens delen? Dan kan ik het laten zien. Kijk!

Op de acrylschildering die hij toont (zie hiernaast), prijkt Cowboy Henk samen met Petatje uit Nero, maar ook andere oude strippersonages zoals Zippy the Pinhead van Bill Griffith en Nancy van Ernie Bushmiller, die een inspiratie vormde voor het rokje en de kousen van Shady. Horrorfilms, een campzanger als Klaus Nomi naast zijn eigen personages: Vandenbroucke haalt zijn mosterd overal. Vaak kiest hij beroemdheden als slachtoffer van zijn grappen. Naar de films van Michael Bay (Transformers) gaat in Shady geen kat kijken. Starlet Ashlee Simpson is de kont van een koe met een afgesneden neus erop. Wanneer een personage zich afvraagt of het normaal is dat zijn uitwerpselen eruitzien als een Nickelback-cd, dan is het antwoord positief, want ‘alle Nickelback-albums zien eruit als poep’.

Shady is bijtender dan Boerke? Oeioei, wat heb ik gedaan?

Ook Twitter is blijkbaar je vriend niet.

Vandenbroucke: (snel) Ik zit niet op Twitter! En ik zal nooit op Twitter zitten!

Meer dan veel andere tekenaars heb jij toch net een internationaal publiek gevonden via sociale media? Shady is nota bene daar ontstaan.

Vandenbroucke: Behalve mijn tekeningen post ik eigenlijk nooit iets op Instagram en Facebook. Ik zet een tekening online en dan loop ik heel hard wég. Droppen en vluchten. Mensen vinden het allemaal superbelangrijk, maar dat is het net helemaal niet. Er is een grote druk om zomaar alles op het internet te gooien en het met iedereen te delen. Ik voel me daar niet goed bij, dus deel ik bijna niets. Die druk voelt Shady ook. Hij is geobsedeerd door followers en aandacht krijgen.

Wat stoort je het meest aan sociale media?

Vandenbroucke: Mensen mogen hun mening geven, maar waar gaat het naartoe? Het is een Toren van Babel-syndroom. Iedereen babbelt maar en iedereen discussieert met elkaar. Hoe meer je praat, hoe meer je de maatschappij versplintert. Hoe meer je vertelt over jezelf, hoe meer de mensen gaan vinden dat je anders bent dan hen. Volgens mij bestaat er een vertrouwen dat ontstaat door net níét alles met iedereen te delen. Social media maken dat kapot.

Ik probeer nog altijd te begrijpen hoe een personage als Shady kan ontstaan. Als je Pieter De Poortere heet en in een plattelandsgemeente opgroeit, kan ik zien waar Boerke vandaan komt. Bij Shady vind ik dat minder gemakkelijk.

Vandenbroucke: Ik weet niet in welke wereld ik me bevind. (lacht) Ik heb in mijn achterhoofd wel een soort oerbeeld van het personage. Dat komt uit een sketch van Urbanus die ik in mijn kindertijd heb gezien. Hij was gekleed als een vrouw, verder weet ik er niet veel meer van. Een groot mannelijk lichaam met een strik in zijn haar. Misschien bij 1-2-3-rikketikketik, als juf in een klas of zo? Dat beeld is niet de verklaring waarom ik Shady gemaakt heb, maar de ambiguïteit ervan heeft blijkbaar indruk gemaakt.

Shady

Nu uit bij Bries.

Brecht Vandenbroucke

Is Shady een hij of een zij? Stripauteur Brecht Vandenbroucke wil vooral geen statement maken

35 jaar.

Illustrator, voor onder andere Knack en De Morgen, maar onlangs ook nog voor bijvoorbeeld Variety.

Verkoopt schilderijen via galeries in Antwerpen en Lyon.

Ontwierp stoffen voor Prada en maakte het design voor een trui van Walter Van Beirendonck.

Debuteert in 2013 als stripauteur met White Cube, woordeloze grappen in acryl over de kunstscene. Het boek is verschenen van Spanje tot Finland.

Shady is zijn tweede strip, opnieuw helemaal in acryl geschilderd.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content