Chris Ceustermans reist naar Boedapest op zoek naar zijn verleden, en botst er op Viktor Orbán.
Tijdens de coronacrisis werd Chris Ceustermans overvallen door een existentiële leegte die leidde tot gemijmer over zijn Leuvense studententijd, eind jaren tachtig, toen hij vaak optrok met de Hongaarse Joeri. In 1981 was die op de vlucht geslagen voor het communistische regime in zijn land. Acht jaar later, een paar maanden voor de val van de Muur, joeg hij zich in zijn kamer in het Hongaars College een kogel door het hoofd. Waarom?, spookte door Ceustermans’ hoofd.
Zat pater Muzslay er voor iets tussen, de man die bekendstond als een communistenvreter?
Geesten van Boedapest is een poging om die vraag te beantwoorden, een poging die steeds meer nieuwe vragen oproept. Wie was de man die Joeri kort voor zijn dood bezocht en met wie hij ruzie maakte? Waar kwam het geweer vandaan waarmee hij zich doodschoot? En was het in feite wel een zelfmoord? Want Joeri werkte voor Radio Free Europe en was ervan overtuigd dat hij geschaduwd werd door de Hongaarse geheime dienst. Of zat pater Muzslay er voor iets tussen, de man aan het hoofd van het Hongaars College die bekendstond als een communistenvreter die banden onderhield met zowel Belgisch als Amerikaans extreemrechts, maar tegelijk naar zijn geboorteland kon reizen zonder dat hem een strobreed in de weg werd gelegd?
Ceustermans, die we kennen van biografieën van Emmanuel de Bom en J.M.H. Berckmans, graaft in zijn persoonlijke verleden, wat onder meer een grandioos grappige scène oplevert waarin Joeri en hij in de bar van een studentenhome een cover brengen van Serge Gainsbourgs Love on the Beach om nadien van iemand in het publiek te horen dat het nummer in feite Love on the Beat heet en dat het ook nog wel andere tekst bevat dan die ene zin. Daarnaast trekt hij in 2022 ook naar Boedapest, waar hij de archieven van de vroegere staatsveiligheid bezoekt, met Joeri’s broer gaat praten en in contact probeert te komen met Joeri’s verloofde. Want wat hij al die jaren niet wist, was dat zijn vriend van plan was om eind 1989 naar Hongarije terug te keren om er te trouwen. Weet zij meer?
Het is trouwens dat hedendaagse Boedapest, fijntjes getypeerd aan de hand van de McDonald’s in het art-nouveaubuffet van het door Gustave Eiffel ontworpen Nyugati-station, dat een tweede verhaallijn in het boek brengt, en wel een politieke. Ceustermans zet het beleid van Viktor Orbáns Fidesz-partij neer als illiberaal en antikosmopolitisch. Boeken waarin homoseksualiteit ter sprake komt, mogen alleen ‘verpakt’ verkocht worden, enkel aan de partij gelieerde bedrijven krijgen overheidsopdrachten en van een onafhankelijke pers is al lang geen sprake meer, wat Hongarije steevast op straf van de EU komt te staan. De Koude Oorlog lijkt wel terug, maar dan in een heel andere gedaante, impliceert Ceustermans, en Radio Free Europe is gereïncarneerd in onze louter links-liberale media.
