In de nieuwe strip van Simon Spruyt is een verliezer niet meteen een loser

Simon Spruyt verkent in zijn nieuwe strip De Uitverkorene het spanningsveld tussen succes en tegenslag. Hoe hij daarvoor het Oude Testament verbindt met Bridget Jones’s Diary, mag hij zelf uitleggen.

Op maandag is Simon Spruyt niet beschikbaar voor interviews, want dan heeft hij repetitie. ‘Oudemannenrock’, grijnst hij de dag nadien desgevraagd. Gelukkig hebben we niet afgesproken voor een gesprek over muziek, maar over zijn nieuwe boek, De uitverkorene. Daarin plaatst hij het Bijbelverhaal over de broers Jakob en Esau, van wie de eerste alles krijgt en de tweede niets, naast een hedendaags verhaal over twee collega’s in een communicatiebedrijf. Zo gaat het ineens over professionele profiteurs die beloond worden voor andermans werk, terwijl de brave(re) werkmens het deksel op de neus krijgt. De uitverkorene blijkt een project dat al jaren meegaat.

Simon Spruyt: Ik ben er een jaar of zes geleden aan begonnen. Het is ooit door een grote uitgever geweigerd wegens te raar, omdat mijn getekende schaapjes in die versie geen poten hadden. Ze waren een soort wandelende wolkjes. (lacht) Tussen andere projecten door ben ik wel aan De uitverkorene blijven werken, maar het heeft ook lange tijd stilgelegen. Tussen concept en publicatie zijn er al vijf andere boeken van mijn hand verschenen.

Waarom een Bijbels verhaal?

Spruyt: Alles begon met Thomas Mann. Zijn vierdelige roman Jozef en zijn broers is een bewerking van het Bijbelverhaal van Jakob en zijn zonen. Ik ben het originele verhaal daarna in het Oude Testament gaan opzoeken. Het deel over Jakob en Esau is een klein stukje, maar heel fijn om te lezen. Het is vooral een verhaal over winnaars en verliezers. Voor een hedendaagse lezer is het choquerend hoe vanzelfsprekend het wordt voorgesteld dat de winnaar wint en de verliezer verliest. Dat wilde ik wat aandikken in mijn versie. Het mocht nog wat rauwer. Succes roept nu eenmaal heftige emotionele reacties op, zeker als je als verteller een moreel oordeel achterwege laat. Dat maak ik duidelijk in mijn hedendaagse verhaal over een communicatieconsultant. In de Bijbel beslist God of iemand succesvol is of niet. Dat heb ik vervangen door de huidige hogere machten, zoals verdienste en opportunisme. Het Bijbelse verhaal dient als een soort spiegel. Het interesseert me om te zien hoe een lezer daarop reageert. Ik heb het niet kunnen laten om wat typisch Amerikaanse verteltechnieken toe te passen om van de verliezer ook een soort winnaar te maken. Vandaar ook de pagina waarin een personage kijkt naar Bridget Jones’s Diary, een film waarin dezelfde dynamiek zit.

Je vraagt je inderdaad af wie er uiteindelijk gewonnen heeft. Voor mij leek de loser van jouw verhaal verdacht veel op een winnaar, wanneer hij op stap is met vrouw en kind.

Spruyt: Ja, maar ik toon tegelijk ook de banaliteit van dat tafereeltje. Dat zegt waarschijnlijk veel over mij. Misschien moet je dat aan mijn exen vragen. (grijnst)

Bekijk je dat gelukkige leven met vrouw en kind dan ironisch?

Spruyt: Het is dubbel. Ik verlang er tegelijk ook naar. Meer hoeft het echt niet te zijn. Ik zou op dit moment blij zijn om dat banale geluk van het koppeltje te hebben.

Er zitten zelfs lieve scènes in je boek. Dat is nieuw.

Spruyt: Blij dat je het zo ziet. Mijn lieve kant is zich inderdaad aan het ontwikkelen. Voor het volgende boek heb ik voor het eerst in mijn bijna twintigjarige carrière een serieus bedoelde liefdesscène geschreven en getekend. Het zijn verwarrende tijden… Het is misschien mijn midlifecrisis.

Gaat jouw winnaar niet wat te ver om succesvol te worden?

Spruyt: Ik wilde vooral de emotionele reactie van de lezer versterken. Eigenlijk kan je succes op drie manieren interpreteren: ofwel is het verdiend, ofwel is het ten koste van iemand, ofwel is het geluk. Jakob in het Bijbelverhaal doet eigenlijk niet veel verkeerd. Hij wordt vooral gemanipuleerd door God en door zijn moeder. Ik heb overigens de smaak van de Bijbelverhalen te pakken. Ik ben nu het vervolg van het verhaal van Jakob en Esau aan het voorbereiden. Dat wordt een soort Bijbelse sciencefiction en zou volgend jaar moeten verschijnen. Dat wil zeggen: als ik er dan nog ben, nog strips maak en als de wereld nog bestaat. Je kan nooit voorzichtig genoeg zijn met voorspellingen.