Hoe Jeroen Brouwers van Wim Oosterlinck een literaire voyeur maakte

© /
Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Bekende auteurs op de Boekenbeurs praten over hun favoriete boeken. Voor Wim Oosterlinck is dat Bezonken Rood van Jeroen Brouwers. Meer zelfs, zijn radde radiotong slaat bijna dubbel van enthousiasme wanneer hij over zijn lievelingsroman mag ratelen.

Bezonken rood werd me in mijn studententijd aangeraden door een vriendin. “Dat lijkt me iets voor jou”, zei ze, en ze had gelijk: ik werd er compleet door weggeslagen. Inhoudelijk, want het gruwelijke verhaal over de jappenkampen is een zware dobber, maar vooral vormelijk.’

‘Het is ronduit indrukwekkend hoe Brouwers al die symboliek tot een web weeft waarin hij de lezer gevangenzet. Hoe een plas bloed op de grond uitgroeit tot de rode zon in de Japanse vlag, hoe hij dan terugkeert naar het lijden van zijn moeder, hoe hij al die talige laagjes op elkaar stapelt. En dat telkens met die prachtige frasering van hem – gewoon ontzagwekkend.

‘Het is zo’n boek dat ik nauwelijks durf te herlezen. Enerzijds ben ik bang dat het me zal ontgoochelen, dat ik de pracht ervan gemythologiseerd heb, en anderzijds vrees ik dat ik wéér overrompeld, wéér de adem afgesneden zal worden. Gelukkig ben ik moedig, want bij elke herleesbeurt ontdek ik nieuwe pareltjes. Het toeval wil dat ik het drie weken geleden nog eens heb herlezen. Het blijft een genot.

‘Bij mij thuis ligt altijd een stapeltje exemplaren van Bezonken rood klaar voor leesgrage gasten.’

‘Na Bezonken rood heb ik ook alles van Brouwers gelezen. Al zijn romans, natuurlijk, waarvan ik zijn laatste, Het hout, een van zijn beste vind, maar ook zijn brieven en polemieken, die vaak hilarisch pijnlijk zijn. Eens je zijn oeuvre volgt, begrijp je hoe die man een wereld van taal heeft opgetrokken, een plek van woorden waarin hij woont.

Hoe Jeroen Brouwers van Wim Oosterlinck een literaire voyeur maakte
© © Filip Naudts

‘Ja, je mag mij een fan noemen, soms zelfs een beetje op het gênante af. Zo mocht ik voor Klara een brief aan hem schrijven en daarin heb ik hem een bekentenis gedaan. Hoewel hij dat danig verfoeit – echt, hij heeft er een gloeiende hekel aan, een grotere zonde kun je in zijn ogen niet begaan – ben ik ooit met een vriendin in het bos rond zijn voormalige huis in Zutendaal gaan wandelen tot ik een glimp van zijn woning kon opvangen (na jarenlang juridisch getrouwtrek werd de zonevreemde woning van Brouwers afgebroken, nvdr). We zijn op discrete afstand gebleven, maar het zegt iets over mijn idolatrie voor de man.’

‘Hij heeft van mij een literaire voyeur gemaakt. En dat draag ik uit: bij mij thuis ligt altijd een stapeltje exemplaren van Bezonken rood klaar voor leesgrage gasten. Ik zie trouwens dat er geen meer liggen, dus ik moet ze dringend aanvullen. Het laatste heb ik meegegeven aan een vriendin die op vakantie vertrok, en hoewel het niet meteen bekendstaat als het ideale strandboek, heeft ook zij er met volle teugen van genoten. Missie volbracht dus.’

Ik wilde geen kinderen (en nu heb ik er twee)

Wim Oosterlinck, Horizon, 272 blz., 19,99 euro

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content