‘Het raadsel van het denkende konijn’: een ongecensureerd kinderboek over leugens en verraad

Wie heeft de rode vissen vermoord? Een echt detectiveverhaal volgt daarop niet, want vertelster Clarice put zich al in de openingsregels van haar bedverhaal uit in verontschuldigingen. Zij was het, maar daar draait het niet om. Die onfortuinlijke vergetelheid is voor wijlen Clarice Lispector (1920-1977) een aanleiding om haar minibiografie te schrijven aan de hand van haar huisdieren. En akkoord, ze had vissenvoer moeten kopen, maar geldt dit flamboyante vertelsel niet als aflaat?

Net zoals bij haar magische verhalen voor ‘grote mensen’ zet de grande dame van de Braziliaanse letteren de vertelstructuur op haar kop. Want wie heeft ooit beweerd dat kinderverhalen geen postmoderne twist mogen krijgen? In haar korte inleiding maant ze de voorlezers van dienst stellig aan om vooral zelf aan het verzinnen te slaan – daar dienen witregels en blanco alinea’s toch voor?

Ook in het titelverhaal speelt ze met de verwachtingen: er is geen raadsel, en de gedachten van de pluizige langoor beperken zich voornamelijk tot wortels. Maar ondertussen vertelt Lispector iets over verraad en leugens, en daarbij spaart ze de jonge lezer niet. Dieren eindigen al eens op het slachtblok of een zilveren schaal, gemarineerd in hun eigen bloed. Betuttelen, daar doet Lispector niet aan. Evenmin legt ze zichzelf beperkingen op: aan het einde van Laura’s intieme leven – over de kleine psychische strijd van een kip – valt er pardoes een alien uit de lucht. Die kan maar een halve pagina blijven want hij moet op tijd thuis zijn voor het eten.

Verfrissend en grappig, deze ode aan de fantasie (en fijn dat vertalers Arthur Japin en Pulitzer-winnaar Benjamin Moser ook dit deel van Lispectors oeuvre ontsluiten). De illustraties van Gerda Dendooven zijn zoals steeds van topniveau. Door hun vanzelfsprekende kwaliteit zou je vergeten dat zij mee de hoge standaard bepaalde waardoor jong Belgisch tekentalent tegenwoordig de wereld verovert.