Frank Heinen schreef een ontroerend boek over de geboorte van zijn dochter en de dood van zijn oom, en over de rol van de kleur grijs in zijn leven.
Toen Frank Heinen van uitgeverij Oevers de vraag kreeg of hij een van de auteurs wilde zijn van hun ‘kleurenreeks’, antwoordde hij dat hij stilaan grijs begon te worden, en daarmee was de zaak beklonken. Nadat onder meer Erwin Mortier over lazuur en Tom Hofland over mos hadden geschreven, zou hij het dus hebben over de kleur van een regenachtige dag. Maar ook over veel meer natuurlijk, want zoals Heinen in Grijs schrijft: ‘Als je erop gaat letten is alles grijs.’
En dat is het zeker in het leven van Heinen, romancier, sportjournalist, auteur van een aantal boeken over wielrennen en de kersverse winnaar van de Nederlandse editie van De slimste mens. Zo heeft hij het bijvoorbeeld over de depressie waarin hij verzonk na het afsluiten van de middelbare school. Hij stopte al snel met zijn nieuwe studie, maar ook met voetballen, familiefeestjes en boeken lezen. Je zou denken dat iemand die zoveel dingen die hem slecht doen voelen uit zijn dieet schrapt, zich uiteindelijk beter zou moeten gaan voelen, schrijft hij, maar dat gebeurde dus niet. Zijn leven werd er alleen maar grijzer door, in die mate zelfs dat hij in therapie moest.
Centrale zin: ‘Als je erop gaat letten is alles grijs.’
De grote gebeurtenis waar Heinen Grijs aan ophangt, is de geboorte van zijn dochter en de onzekerheid die ermee gepaard ging. Deed hij het wel goed, en opnieuw: reageerde hij niet te ‘grijs’? Bij het zien van de foetus tijdens de eerste echografie barstte hij niet in tranen uit van geluk, net zomin als bij het nieuws dat het een meisje was. Zelfs de bevalling stond hij neutraal gade te slaan. Hij voelde af en toe wel een vonk van grotere emotie, maar omdat hij wist dat die snel zou uitdoven, bouwde hij er niet op voort.
Dat neemt niet weg dat Heinen grandioos mooi schrijft over het prille vaderschap. Over die eerste nacht met de baby, toen die niet wilde slapen, maar een opgeroepen verpleegster dat in nog geen drie minuten oploste, lezen we: ‘De rest van de tijd was het, zoals de Amerikaanse schrijfster Annie Dillard schreef over een doorwaakte nacht in de jungle van Peru, alsof we in hangmatten boven de tijd schommelden.’ Het is maar een van de vele rake passages, en ook een van de vele verwijzingen naar films en boeken in Grijs.
Tegenover dit prille leven plaatst Heinen het uitdovende van zijn oom die kan horen noch spreken, in een instelling in een bos verblijft en waarvan pas laat ontdekt wordt dat hij in feite al zijn hele leven kleurenblind is. Wanneer Heinen samen met zijn moeder de as van zijn oom uitstrooit, ziet hij dat ook deze weer grijs is. ‘Voor wie omringd is door kleur wordt kleurloosheid automatisch onweerstaanbaar’, merkt hij op. ‘Grijs is de kleur om zo lang als mogelijk naar te blijven verlangen, om je vergeefs aan te proberen ontworstelen en, uiteindelijk, onherroepelijk in weg te zakken.’
