Door deze recensie te lezen, houdt u kinderarbeid in stand

Roderik Six
Roderik Six Journalist voor Knack

Er kleeft heel wat Congolees bloed aan Belgische handen – ja, ook aan de uwe. Vredesactivist John Prendergast beschrijft de historische gruwel maar reikt ook oplossingen aan met zijn hoopgevende Congo Stories.

Wie deze tekst leest, maakt zich schuldig aan kinderarbeid, verkrachting en volkerenmoord. Getikt op een laptop, geredigeerd op een pc, verstuurd via allerlei servers en uiteindelijk gelezen op een iPad – allemaal machinerie die puur op conflictmineralen draait. En het gros van die essentiële bestanddelen – tin, wolfraam, goud, tantaal – wordt in Congo gedolven, meestal in mensonterende omstandigheden. Congo geldt al vijfhonderd jaar als de graanschuur van de westerse beschaving. Europa en Amerika zouden industrieel nooit gebloeid hebben zonder de plundering van Congo’s grondstoffen. Vroeger waren dat slaven en rubber, later kwam daar olie, ivoor en diamant bij, en nu zorgen de hoogwaardige ertsen die onze gadgets aandrijven voor eindeloze onlusten, burgeroorlogen en genocides.

Centrale zin: De grote natuurlijke rijkdommen van het land zijn voor de Congolezen veeleer een vloek gebleken dan de zegen die ze eigenlijk hadden moeten zijn.

Telkens je een smartphone vastneemt, kleeft er bloed aan je handen. Echt nieuw is die vaststelling niet, maar mensenrechtenactivist John Prendergast wil er ons in zijn Congoboek toch nog eens op wijzen: ook consumenten aan het eind van de keten dragen een verantwoordelijkheid voor de zweepslagen, de kinderverkrachtingen en de platgebrande dorpen. De Primark mijden is makkelijk maar hebben we per se drie tablets nodig?

Door deze recensie te lezen, houdt u kinderarbeid in stand

Prendergast spaart de roede niet, maar beseft dat donderpreken niet voldoende zijn. Ja, het gaat slecht met Congo, en ja, het gaat ook goed met Congo. Dat laatste is vooral de verdienste van dappere Congolezen die niet bij de pakken blijven zitten en met kleine initiatieven grote resultaten bereiken. Verkrachte vrouwen die opvangtehuizen oprichten, oorlogswezen die coöperatief handel drijven, gevluchte artsen die terugkeren naar hun geboortestreek, jongeren die zich via sociale media politiek verenigen en de machthebbers uitdagen: ze komen ruimschoots aan het woord in de interviews die coauteur Fidel Bafilemba afnam. Onder elke getuigenis vindt de lezer de juiste website waarop hij vanuit de luie zetel zijn goed hart kan laten spreken.

Om zijn optimistische boodschap kracht bij te zetten heeft Prendergast zich omringd met een paar wereldsterren. Dave Eggers pende een nawoord waarin hij het belang van individueel activisme onderstreept en niemand minder dan Ryan Gosling tekende voor het fotomateriaal. De Hollywoodster zal niet meteen tot Magnum toegelaten worden, maar zijn foto’s getuigen toch van enig talent.

Fijn dat Prendergast de hoopvolle boodschap laat primeren, maar het is vooral de Congolese gruwelgeschiedenis die beklijft: Onze koninklijke familie en de Belgische industriële elite mogen eens diep in eigen boezem kijken, zo vlak voor het slapengaan.

Congo Stories

John Prendergast, Fidel Bafilemba & Ryan Gosling, Horizon (oorspronkelijke titel: Congo Stories), 296 blz., 24,99 euro.

John Prendergast

John Prendergast (°1963) is een Amerikaanse mensenrechtenactivist die zich vooral toespitst op Afrikaanse conflicten. Samen met onder meer George Clooney en Don Cheadle probeert hij liefdadigheidsprojecten van de grond te krijgen. Zijn journalistieke werk is meermaals bekroond met vredesprijzen.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content