Verleidelijk protest. De Britse Nigeriaan Yinka Shonibare bevreemdt de toeschouwer met zijn dubbelzinnige tableaux vivants van historische figuren in afrikaanse Print.
MUSEUM BOIJMANS VAN BEUNINGEN
MUSEUMPARK 18-20 IN ROTTERDAM, TOT 25 APRIL. WWW.BOIJMANS.NL
VERLEIDELIJK PROTEST
Yinka Shonibare, Double Dutch
‘Wanneer mensen een Afrikaanse kunstenaar zien, denken ze: oei, die is hier om te protesteren. OK, ik bén hier om te protesteren, maar dan wel als een gentleman. Mijn werk zal er zo leuk uitzien dat het protest niet zal opvallen. Zo moet ik het aan boord leggen: tactvol -want als ik een mes trek, sturen jullie me weg.’ Yinka Shonibare (42) in een notendop: verleidelijk voor het oog, bevallig qua pose maar onder het oppervlak ligt een krokodil op de loer. En dan hebben we het niet over de man, maar over zijn installaties die bol staan van dubbelzinnigheid. De Britse Nigeriaan is in het Boijmans te gast, met zelfs naar hedendaagse maatstaven erg eigenzinnig werk. Drie jaar terug maakte Shonibare al een inslaande indruk op het globalisatie-evenement Unpacking Europe. Met zijn uiterlijk heldere maar inhoudelijk complexe sculpturen, liet hij zo goed als alle deelnemers achter zich. Intussen is hij terug met meer, en liefst nog uitzinniger werk. Het pronkjuweel blijkt dit keer The Swing uit 2001, hoewel het moeilijk kiezen blijft, en je eigenlijk niets aantreft dat onder het niveau duikt. De levensgrote sculptuur vertrekt van het schilderij De Schommel van Fragonard. Shonibare maakte er een in talloze stofjes gehulde etalagepop van, die vrolijk onder haar rokken laat kijken en daarbij een schoentje verliest zoals het meisje in het doek van de Franse schilder. Principe: Shonibare kiest uitgesproken westerse taferelen, maar kleurt ze bij met Afrikaanse stoffen. Daarnaast vervangt hij het perziktintje van de Europese modellen door een plasticachtig oranjebruin en laat hij steeds de hoofden weg. Zo werkte hij in 2000 de beeldengroep Hound af, waarin drie levensgrote mannequins met een aantal honden een vos achternazitten. Het jachttafereel oogt vanzelfsprekend westers, maar door de jasjes in etnische prints en de weggelaten hoofden ontstaat een grillig effect. En méér dan dat: de protagonisten zijn niet blank, maar het zijn wel aristocraten, wat leidt tot een complicerende voorstelling die ongenadiger is dan je op het eerste gezicht zou vermoeden. Dat is mogelijk nog meer het geval met Gallantry and Criminal Conversation. Daarin zijn een stuk of tien mannequins aan het flikflooien tussen houten koffers, uitgedost in schreeuwerige 18e-eeuwse kledij met bijpassende schoenen, paraplu’s, halsdoeken en manchetknopen. Shonibare is zichtbaar tuk op vodden, maar de keuze werkt omdat iets dergelijks juist echt niet kan in de zogeheten high art. De veel geziene, in galeries en musea gepresenteerde zakelijkheid is bij Shonibare helemaal zoek. Voor hem kan het niet weelderig genoeg, hoewel hij zijn voorkeur voor smeuïgheid en veelheid angstvallig in bedwang houdt. De installaties en fotoreeksen op Double Dutch gaan over culturele hybriditeit, discrimi-natie, kunstgeschiedenis, nog te overwinnen obstakels in de hedendaagse kunst, kitsch, agressie, bevalligheid… noem maar op. Een borrelende ketel vol betekenis- sen die met zin voor evenwicht in beeld gegoten is en zich vervolgens in het geheugen nestelt, als een majestueuze versmelting van goede en slechte smaak.
Els Fiers
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier