JONG GELEERD. TALENT IS NIET EERLIJK VERDEELD: SOMMIGEN WERKEN JAREN AAN EEN ONOPGEMERKT OEUVRE, ANDEREN HALEN MET SUCCES EEN REEKS KINDERTEKENINGEN BOVEN. MAAR NIET GETREURD, TUSSEN DE SNEEUWWITJES DOOR LEVERT WIM DELVOYE OOK EEN PAAR KRACHTTOEREN AF.

JEAN-PIERRE CRIQUI

GALERIE NATHALIE OBADIA, 144 BLZ., 20 EURO

Wim Delvoye, Oeuvres sur papier/ Works on paper 1968-2004

Er valt geen algemene regel uit te distilleren, maar het springt toch in het oog: hoe sarcastischer, provocerender, complexer de artiesten, des te koddiger hun tekeningen. Openbare zedenschenner Paul McCarthy was in het Van Abbemuseum te gast met een grappig blote-ventjesleger. Jake en Dinos Chapman deden tedere dingen met de gruwelijke oorlogsprenten van Goya en tot begin december was Wim Delvoye (39) in Parijs present met tekeningen van 1968 tot vandaag. Klein detail: in ’68 was hij drie. Of nog net twee, volgens de catalogus. Oeuvres sur papier begint met een sneeuwman die aan elkaar hangt met lijm en snippers. Niet direct iets wat je verwacht in een ernstige publicatie, maar wie heeft ooit gezegd dat hedendaagse kunst een voorspelbaar verschijnsel was? Het boek bevat tekeningen uit het ‘complete oeuvre’ van Wim Delvoye, van de creatieve uitbarstingen in de kleuterklas tot de soms hallucinante ontwerpen van wat misschien de vierde, nog te ontsluieren Cloaca wordt. Je treft een Jezus bij de kinderen (5 jaar) en een Jezus op een braadkip (30 jaar), een ruiterstandbeeld dat niets te wensen overlaat (30 jaar) en een ridder op een gedekte tafel met poten en een staart (9 jaar). Op zijn achtste tekende Delvoye een groggy Sneeuwwitje, geflankeerd door zeven tuinkabouters. Dertig jaar later wordt een aan het kruis geslagen Spiderman omhoog gehesen door een stel Rubensiaanse striphelden.

Oeuvres sur papier drijft je van het ene uiterste in het andere maar merkwaardig genoeg val je nergens over een stijlbreuk. Geeft te denken, want hoezeer de kleine Wim ook de ogen uitstak in het eerste studiejaar, het vraagt toch een zekere koelbloedigheid om als volwassene op de proppen te komen met uitgeknipte paddestoelen (6 jaar). Ofwel spreekt een goede ziel er schande van, ofwel wordt vriend en vijand getroffen door een gevoel van plaatsvervangende schaamte. Maar met dat laatste valt het eigenlijk nogal mee. In de kunstgeschiedenis zijn immers nogal wat voorbeelden te vinden van kunstenaars en stromingen die heil vonden in kindertekeningen. Velen keerden met plezier naar hun wonderjaren terug, zoals Otto Dix met zijn Bilderbuch für Muggeli of Warhol die een tentoonstelling bedacht met kunst op een meter hoogte. Afgezien daarvan zouden we best wel willen weten hoe anderen het ervan af brachten: of Picasso – die zei te willen tekenen als een kind – op zijn zesde ook al scheve bekken uitvond en of McCarthy in de lagere school ook al zat weg te dromen bij harde machofantasietjes. Niettemin, over het kind in ieder van ons hoort u ons niet beginnen. Kindertekeningen blijven kindertekeningen, al hebben ze binnen de serieuze context van kunst wel zo hun ontwapenende trekjes. In Oeuvres sur papier zorgen ze bovendien voor een explosief contrast. Tussen massieve ontwerpschetsen van verterende machines steekt een oefening om binnen de lijntjes te kleuren, en op een monumentale, gehurkte man met een periscoop tussen de billen volgt een gestempelde vrachtwagen. Het idee klinkt wat als een zoektocht naar vervlogen tijden, maar het blijft een feit dat lang niet iedereen zich hetzelfde kan permitteren zonder een uitzonderlijk raar figuur te slaan. Del-voyes werken op papier zijn meeslepend, pretentieloos en bij tijden ontzagwekkend. Onze favoriet? De tekeningen waarin een buldog het gezicht van Delvoye krijgt door middel van plastische chirurgie. Het bleef bij een plan, zij het dan een met zeer scherpe tandjes. Els Fiers

Els Fiers