Geen beter tegengif voor een mentale lockdown dan het glimmende vooruitgangsoptimisme dat Jeroen Buyse in Wetenschap redt de wereld verstuift. Stop met tobben, stop met klagen, stop met weemoedig in de achteruitkijkspiegel staren: als zelfs de staatsveiligheid geen zekerheid meer biedt, dan is er nog altijd de wetenschap om ons van de menselijke malaise te redden. Net zoals Mister Proper voor iedere vlek een doeltreffend reinigingsmiddel achter de hand houdt, belooft Buyse dat al onze grote problemen wetenschappelijk opgelost kunnen worden. Om zijn ambitie te bewijzen, schotelde hij prompt het grootste probleem ter wereld voor: de dood.
Terwijl Buyse op de knoppen van schakelkasten duwde, prehistorische figuurtjes over het scherm liet bewegen en in zijn onderbroek tegen een groene achtergrond stond, vroeg ik me, enigszins van de wijs gebracht, af of doodgaan zo’n probleem is? ‘Pergolesi’, had ik Kurt Van Eeghem amper vijf minuten eerder in De afspraak horen zeggen, ‘componeerde zijn Stabat mater met het zicht op de eigen dood.’ Dat we sterven, beweren filosofen al eeuwenlang, maakt het leven de moeite waard.
Maar de wetenschap die de wereld redt, is zelden van het filosofische type, en Buyse was al op de Eurostar gesprongen om de beroemdste gerontoloog van de wereld, Aubrey de Grey, deze brandende kwestie voor te leggen. Op weg naar het café waar hij De Grey zou spreken, legde Buyse uit dat deze gerontoloog met knielange baard ervan overtuigd is dat hij ouderdom kan tegengaan. Vroeger stierven we door ongevallen of de pest, nu vooral door – nee, niet terrorisme – aftakeling. We gaan dood omdat we versleten zijn. Ook dat zou je al vooruitgang kunnen noemen. Dat we niet langer sterven omdat we elkaar het hoofd inslaan, maar omdat onze lichamen een opeenstapeling van schadegevallen zijn geworden en uiteindelijk klaar zijn voor het schroot. Wie de schadeknop uitschakelt, krijgt zicht op het eeuwige leven. Waarom je dat eeuwige leven zou ambiëren, daar wilde De Grey geen tijd aan verspillen. Over de praktijk van dat eeuwige leven tobde hij evenmin eindeloos door, het ging hem om de techniek om die eeuwigheid te bereiken. Oplossingsgerichte wetenschap is wel vaker een walhalla van technische wonderdokters.
En zo zette Buyse zijn reis naar de eeuwigheid dapper verder. Hij ontmoette een man met een bionische arm, keek toe hoe de maker ervan hem perfectioneerde, en sprak via Skype met een wetenschapper die een techniek ontwikkelde om kankercellen met een precisiebombardement te bestrijden. Een tactiek die ook elders zijn nut kan bewijzen. Maar in het labo van de Gentse wetenschapper Bart Braeckman onthulde Buyse een ander geheim van het verlengde leven: geen seks en een hongerdieet. Braeckman was er met dit strikte regime in geslaagd om een schep rondwormen in een schaaltje zeven keer langer te laten leven. Wat die rondwormen daar nu zelf van vonden en of ze zo gelukkig waren met dat leven vol onthouding en zonder eten, daar had de wetenschapper geen data over. Het was gelukt en dat was een doorbraak. ‘Voor een mens zou dat betekenen dat hij zevenhonderd jaar oud wordt’, rekende Buyse snel even uit. Hierna keek hij de kijker diep in de ogen, legde hij alle puzzelstukken van zijn zoektocht bij elkaar en vroeg hij – nog steeds met die priemende blik van hem: ‘Willen we dat wel en hoe overleven we de verveling van dat lange leven?’ Ja, hoe? Ook hiervoor had Buyse een oplossing: ‘U kunt hier online over chatten.’ Als de wetenschap het niet langer redt, schiet de online chat te hulp. Een beetje zoals de online kat in geval van terreurdreiging.
***, Canvas, elke maandag, 21.10
DOOR TINE HENS
WETENSCHAP REDT DE WERELD VERSTUIFT GLIMMEND VOORUITGANGSOPTIMISME.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
