Wat gaat en wat blijft
Met Trein Vuur Dageraad, zijn eerste plaat in zes jaar, blijft Spinvis een van de uniekste stemmen in de Nederlands(talig)e popmuziek.
‘Het probleem met ons is het leven en de tijd’, zingt Erik de Jong op zijn nieuwe cd. Op zijn 56e heeft de collagekunstenaar uit Nieuwegein nu eenmaal meer verleden dan toekomst. Zo begrijpt u meteen waarom ouder worden, vergankelijkheid, liefde en dood op de opvolger van Tot ziens, Justine Keller prominente thema’s zijn. De liedjes handelen over hoe toeval onze levensloop bepaalt en hoe we toch vooral het product van een samenloop van omstandigheden zijn.
Ooit verklaarde Spinvis dat, zodra je drie willekeurige woorden naast elkaar zet, in je hoofd een verhaal wakker wordt geroepen. Dat gebeurt ook met Trein Vuur Dageraad: bouwstenen die symbool staan voor een steeds veranderend uitzicht, passie en gevaar, hoop voor de toekomst. De artiest maakt de balans op van wat ís of zal zijn (‘Het landschap gaat, het uitzicht blijft’) en doet dat met songs op het snijpunt tussen melancholisch en opgewekt. Hij puurt steevast poëzie uit het alledaagse en vindt ‘een diepe waarheid in de domste grap’. Zijn personages ‘delen elkaar’ wel, maar zijn soms ook ‘weergaloos alleen’.
Spinvis zingt zoals hij denkt: associatief, met vreemde bokkensprongen. Zijn herinneringen en overpeinzingen hebben iets van auditieve stillevens of polaroids. Op de single Hallo, maandag groet Erik ’s morgens de dingen, in het gedreven Artis zijn die dingen’nooit voorbij’ en is alles ‘een beetje jij’. In Tienduizend zwaluwen duikt het beeld van ontheemde vluchtelingen op, maar elders komt de zanger tot de slotsom dat ‘alleen de liefde blijft’, want het ‘is alles wat er is’.
Een enkele keer vertelt Spinvis een rechtlijnig verhaal, zoals in het tragische Stefan en Lisette. Toch mijdt hij dramatiek en houdt hij het altijd klein en ingehouden. Andere buitenbeentjes zijn het door de Vlaamse Saartje Van Camp gebrachte spoken word-stuk Nachtwinkel en het even luchtige als zwierige Dageraadplein (‘waar de wolken van scheerschuim zijn’).
Aanvankelijk wilde Spinvis, naar model van The xx, een afgekloven elektronische plaat maken. Uiteindelijk werd het weer een reeks ambachtelijke luisterliedjes, fraai gearrangeerd met statige strijkers en intimistische blazers. Enkel Wat blijft en het zachtmoedige Hij danst tonen zich nog in hun soberste gedaante. Maar in iedere stilte huist een storm.
SPINVIS ****
Trein Vuur Dageraad
pop
ExcelsiorDOWNLOAD
Stefan en Lisette
Wat blijft
Trein Vuur Dageraad
DIRK STEENHAUT
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier