Het idee dat mensen soms ten onrechte achter de tralies belanden, is geen openbaring. Maar wat de drie jongelui uit West of Memphis overkwam, spant toch de kroon.
Een HBO-documentaire (Paradise Lost) die bekroond werd met een Peabody en een Emmy en die twee vervolgen kreeg. Een hele reeks boeken. Binnenkort een verfilming (Devil’s Knot) met Atom Egoyan aan het roer en onder meer Reese Witherspoon en Colin Firth op de affiche. En nu de documentaire West of Memphis, geproduceerd door Peter Jackson en Fran Walsh. De brutale moord op drie jongens in het stadje West Memphis in Arkansas heeft de voorbije twintig jaar heel wat voer voor discussie opgeleverd.
Het was ook een onwaarschijnlijke zaak. Op 5 mei 1993 verdwenen drie achtjarige jongens spoorloos. Na een uitgebreide speurtocht werden ze gevonden in een gracht, naakt, vastgebonden en zwaar toegetakeld. Te midden van de consternatie stelde de lokale politie alles in het werk om zo snel mogelijk de dader(s) te klissen en een paar weken later had ze succes. Een zestienjarige jongen, Jessie Misskelley, bekende dat hij samen met Jason Baldwin en Damien Echols (het brein van het trio) de slachtpartij had aangericht tijdens een satanisch ritueel. Voor de inwoners van West Memphis stond de schuld van het drietal meteen vast, temeer omdat de knapen graag naar Metallica en andere duivelse metalbands luisterden en zich rebels gedroegen. ‘Natuurlijk zijn ze schuldig!’, snauwde de moeder van een van de slachtoffers destijds naar een journalist. ‘Just look at them!’ De openbare aanklager had dan ook niet veel moeite om de jury te overtuigen van hun schuld. Misskelley en Baldwin kregen levenslang, Echols de doodstraf.
Case closed, denk je dan, maar de zaak van de West Memphis Three kreeg al snel een staartje, dat steeds langer werd. Bevooroordeelde rechercheurs, amateuristisch onderzoek, een openbare aanklager en een rechter die er vooral op uit waren om via een opvallende zaak hun eigen politieke ambities waar te maken, getuigen die onder druk werden gezet om valse verklaringen af te leggen, gefabriceerd bewijsmateriaal: elk onderdeel van de rechtszaak stonk een uur in de wind. Maar hoeveel vraagtekens de verdediging de daaropvolgende jaren ook plaatste bij het onderzoek en hoeveel nieuwe bewijzen ze ook aanvoerde, de rechter weigerde koppig om een nieuw proces toe te staan.
De zaak heeft de voorbije twee decennia zoveel wendingen gekend dat het niet meevalt om alles in een enkele film te vatten, ook al trekt West of Memphis er bijna twee en een half uur voor uit. Het gevolg is dat het ijzingwekkende gevoel van onrecht en bekrompenheid dat de eerste Paradise Lost richting Truman Capotes In Cold Blood tilde hier veelal ontbreekt. Als goed gemaakte introductie tot het hele dossier mag West of Memphis er zijn. Wie wat meer tijd en geld kan uittrekken, kiest echter beter voor de Paradise Lost-trilogie. Wel deze waarschuwing: in beide gevallen krijgt u beelden te zien waarvan gevoelige zielen wakker zullen liggen.
WEST OF MEMPHIS ***
Amy Berg
Nieuw-Zeeland / VS, 2012
Sony / dvd
RUBEN NOLLET
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
