Lof van de BBC, goedkeurend gemompel in Australië en Japan, goud in België. In het zog van Fleet Foxes bleef het folky debuut van Isbells niet geheel onopgemerkt. Drie jaar en honderdveertig concerten later bewijst liedjesschrijver Gaëtan Vandewoude met Stoalin’ dat hij géén eendagsvlieg is. Er staat zelfs een tourtje door China in de steigers.
Het ontstaansproces van de nieuwe Isbells was een wedloop met hindernissen. Door de ijzige winterkou moest Vandewoude zijn studio, in een slecht verwarmde schuur naast zijn huis, regelmatig ontvluchten. Opnemen in de woonkamer kon echter alleen als de kinderen naar school waren. Tegelijk rommelde het in de livebezetting van de groep, waarvan twee oudgedienden inmiddels zijn vervangen. Toch blijft Isbells in wezen het intimistische solovehikel van ex-drummer Gaëtan Vandewoude, die in 2009 zijn eerste stapjes zette als singer-songwriter. Destijds keek nog niemand over zijn schouder mee, maar na het succes van As Long As It Takes en Reunite zijn de verwachtingen hooggespannen. Heeft dat besef invloed gehad op het schrijfproces?
‘Doorgaans kan ik goed relativeren, maar deze keer voelde ik toch een zekere druk, ook van mezelf’, vertelt Gaëtan Vandewoude. ‘Als ik er niet in slaagde het niveau van de vorige cd te evenaren, zou dat sowieso als een stap achteruit worden gezien. Dus kon ik moeilijk afstand nemen en begon ik aan alles te twijfelen. Waren de nieuwe songs wel goed genoeg? Lieten ze een ontwikkeling horen? Ik ben geen pionier, hé. De muziek die ik maak, is een samenraapsel van alles wat ik tijdens mijn leven heb opgezogen. Pas toen ik met mijn gezin naar een heuvel in Spanje vluchtte en besloot iets te maken dat ik zelf mooi vond, keerde de innerlijke rust terug.’
Als je in achttien maanden meer dan honderdveertig optredens geeft in heel Europa, hoe slaag je er dan nog in het voor jezelf spannend te houden?
VANDEWOUDE: Door de lat zo hoog mogelijk te leggen. Als ik Dylan of Bon Iver zie, besef ik dat ik nog lang niet ben waar ik wil zijn. Ik ben geen geweldige zanger, ik excelleer niet als muzikant, maar ik wil wel groeien en alles wat ik onderweg opsteek gebruiken om beter te worden. In het begin bestierf ik het van de zenuwen. Ik was bang van de microfoon. Intussen heb ik geleerd te genieten op het podium. Als er geroezemoes is, ga ik nu net nog stiller spelen.
‘Stoalin” komt in geen enkel Engels woordenboek voor en ook in je songs krioelt het van de onbestaande woorden en ongrammaticale uitdrukkingen, type ‘bask it’, ‘self decry’, ‘falling out of true’… Bots je als liedjesschrijver niet tegen je taalkundige limieten aan?
VANDEWOUDE: Ik probeer mijn verhaal te vertellen met de beperkte middelen die ik heb. Tijdens het ontstaansproces van een song, zing ik doorgaans fonetische klanken en losse zinsflarden over een akkoordenschema. Later vervang ik dat gemompel door een echte tekst. Alleen: Stoalin’ paste zo goed bij het gevoel dat ik wilde uitdrukken dat ik er geen valabel alternatief voor kon bedenken. Het is een mooi woord met een mysterieuze ondertoon. Ik vind: als het voor mij betekenis heeft, dan klopt het. En mag het blijven staan.
Je hebt er nauwlettend op toegezien dat de muziek op je nieuwe cd nooit overladen werd en vrij kon blijven ademen. Omdat méér minder is?
VANDEWOUDE: Ik hou van platen waarin je veel kunt ontdekken, maar ben tegelijk geneigd alles tot de essentie te herleiden. Slaag je erin die twee criteria te combineren, dan ontstaan de mooiste dingen. Mijn beste werk maak ik meestal als mijn mogelijkheden beperkt zijn. Dat leidt niet alleen tot een herkenbare klankkleur, het dwingt me ook te experimenteren met de klank van een instrument.
Je songs zitten vol details die soms nauwelijks hoorbaar zijn, maar wel bijdragen tot de algemene sfeer. Daardoor vallen het kinderkoor in ‘Elation’, de dominante trompet in ‘One Day’ en de instrumentale uitbarsting aan het eind van ‘Erase and Detach’ nog méér op.
VANDEWOUDE: Wie goed luistert, hoort dat er een hoop omgevingsgeluiden in de plaat zijn geslopen: een voorbijrijdende auto, een blaffende hond, het geruis van de regen. Ik had ze kunnen wegfilteren, maar wat niet stoort, mag blijven. Veel langer heb ik getwijfeld over Baskin’ en Elation. Voor mij zijn dat belangrijke nummers, maar ik was bang dat ze tegenover de rest te licht zouden uitvallen. Twee jaar geleden was ik nog niet in staat gevoelens van blijdschap en euforie op die manier te verwoorden. Dat het nu wel lukte, was een stap vooruit in mijn euhm… emotionele ontwikkeling. En wat Erase and Detach betreft: het stond al vroeg vast dat dat de afsluiter van de cd zou worden. Ik voelde: hier moet het knállen. Ik wilde die song compleet doen openbarsten, al wist ik niet goed hoe. Dus ben ik drums, blazers, synthbassen en robotstemmetjes op elkaar gaan stapelen. Als je ieder spoor apart zou ontleden, verklaar je me gek.
De muziek van Isbells heeft een zachtaardig karakter. Toch gaan achter ‘Heart Attacks’, ‘Falling in and Out’ en ‘Illusion’ heel wat woede, rancune en wraakzucht schuil.
VANDEWOUDE: Voor mijn normale doen klonken die liedjes inderdaad hard, direct en negatief. Ik stond er zelf van te kijken, maar deze keer ben ik geen enkel heikel thema uit de weg gegaan. Kon ik iets als ‘I want you dead or gone’ wel over mijn lippen krijgen? Ik voelde me op mijn ziel getrapt door iemand die ik als een vriend beschouwde en meende ieder woord dat ik zei, dus… Als songschrijver vertrek ik meestal uit een persoonlijke situatie, om die vervolgens tot iets universeels om te buigen. Op Stoalin’ ben ik daar niet altijd in geslaagd, vrees ik.
Veel songs uit ‘Stoalin” gaan over – mentale – gevangenschap en vrijheidsdrang. Op het einde van de plaat kondig je zelfs een tabula rasa aan: ‘The time is now to set a new direction.’
VANDEWOUDE: Zoals iedereen stuit ik regelmatig op onbenulligheden die het geluk in de weg blijken te staan. Succes verandert daar niets aan: ieder voert zijn eigen strijd. Maar een artiest is voortdurend bezig zijn eigen verleden te interpreteren en dat werkt wel therapeutisch. Het helpt me in ieder geval om verbanden te zien die me voordien ontgingen en mijn leven over een andere boeg te gooien. Tja, bij iedere plaat die ik maak, leer ik mezelf een beetje beter kennen.
STOALIN’
Uit op 26/3 bij Zeal Records.
EXTRA OP
WWW.KNACKFOCUS.BE
Drie bands uit de stal van Isbells.
DOOR DIRK STEENHAUT
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier