TOM TYKWER – ‘IK LEEF BEHOORLIJK CONSERVATIEF’

DEVID STRIESOW, SEBASTIAN SCHIPPER en SOPHIE ROIS in 'DREI'. 'Geen preek voor seksuele tolerantie, veeleer een suggestie.'

Tom Tykwer keert terug naar zijn heimat en beleeft er met de zedenkomedie Drei meteen een biseksuele driehoeksverhouding. Een gesprek over homo’s, hetero’s en alles daartussenin. ‘Onze biseksuele verlangens ontkennen: dát is pas tegennatuurlijk.’

Toen zijn hitfilm Lola rennt hem twaalf jaar geleden tot het Wunderkind van de Duitse film bombardeerde, kon een internationale carrière voor Tom Tykwer haast niet uitblijven. Drie Engelstalige prestigeproducties – Heaven, Perfume en The International – volgden. Alleen vielen zowel de recensies als de kassacijfers lelijk tegen. Tykwer werd voor de keuze geplaatst: in middelmatige europudding blijven grossieren ofwel naar zijn Duitse arthouseroots terug-keren.

Met de relatiekomedie Drei – zijn eerste Duitstalige en zelfgeschreven film sinds Der Krieger und die Kaiserin (2000) – opteerde Tykwer voor het laatste en dat doet hem duidelijk deugd. Niet alleen passeren al zijn dada’s opnieuw de revue – van existentiële twijfels over metafysische terzijdes tot mijmeringen over het lot en het fatum – Tykwer voegt er voor het eerst ook een flinke scheut humor aan toe. Het resultaat is zijn meest vrije – of libertijnse? – film.

In Drei vertelt Tykwer het verhaal van drie veertigers die vraagtekens zetten bij de relaties en zekerheden in hun leven. Zo mag de Berlijnse tv-presentatrice Hanna dan al twintig jaar gelukkig getrouwd zijn met natuurwetenschapper Simon, wanneer ze vrijgezel Adam ontmoet, blijkt ze niet ongevoelig voor diens charmes. Alleen had ze zelfs in haar stoutste dromen nooit durven te vermoeden dat ook Simon zich door Adam zou laten verleiden. ‘Misschien moeten we afstappen van onze deterministische kijk op de biologie’, stelt Simon voor. Denkt auteur, scenarist, monteur, componist en hobbyfilosoof Tom Tykwer daar ook zo over?

Is ‘Drei’ nu een komedie, een noodlotsdrama of een sprookje?

Tom Tykwer: Het is alle drie tegelijk, vermoed ik. The International was makkelijker te definiëren: een spionagethriller, en als ik de critici mag geloven niet zo’n bijster goede. (Lacht)Drei is ontstaan uit de vragen die ik als veertiger zelf heb over relaties, seks en ambities. Alleen ben ik lang niet zo ruimdenkend als mijn personages. Ik leef en denk behoorlijk conservatief, heb ik ontdekt. Ik hoop wel dat het geen generatiefilm voor veertigers is, maar dat hij universeler is dan dat. Het scenario is ontstaan uit allerlei ideeën die de voorbije zeven jaar in mijn hoofd lagen te gisten en die ik uiteindelijk tot een coherent verhaal heb samengebald, in de hoop te begrijpen waar die ideeën vandaan kwamen en wat ze precies betekenen. Ik heb in elk geval nog nooit zoveel fun beleefd tijdens het schrijven en monteren van een film. En hopelijk zie je dat er ook aan. Drei is grappig, triest, aards en spiritueel tegelijk.

Is het een pleidooi voor seksuele tolerantie?

Tykwer: Het is geen preek, veeleer een suggestie. Laat ons eerlijk zijn: mannen mogen zich nog zo hardcore heteroseksueel wanen als ze willen, de meesten hebben wel eens gefantaseerd over seks met een andere man of hebben ooit wel eens iets gevoeld voor een vriend. Niemand is honderd percent homo of hetero. Dat is een biologisch feit. Alleen moeten we keuzes maken en ons aan bepaalde regels houden om een relatie te doen slagen, ook al botsen die regels soms op onze verlangens en onze nieuwsgierigheid. Homo- of biseksuele verlangens zijn niet tegennatuurlijk. Die verlangens glashard ontkennen is dat wel.

Zoals steeds speelt het toeval een enorme rol. Hoe groot is de kans dat een getrouwde man en vrouw verliefd worden op dezelfde man?

Tykwer: Vreselijk klein, ik weet het. Maar dat is natuurlijk het sprookjesaspect van de film. Alhoewel. Zit het echte leven ook niet vol toevalligheden? Als ik naar mijn relatie kijk, dan heb ik mijn vriendin net op het goede moment ontmoet. Ik kon me voor het eerst volledig engageren. Mocht ik haar vijf jaar eerder hebben ontmoet, was het wellicht fout gelopen tussen ons, hoewel ze op dat moment ongetwijfeld ook al een fantastische vrouw was.

Hoe voelde het om naar Berlijn terug te keren?

Tykwer: Prima. Maar eigenlijk maakte dat deze keer niet veel uit. In Drei hoef ik Berlijn niet te presenteren zoals ik dat in Lola rennt wel moest doen. Mijn personages wonen in Berlijn, het is hun habitat. In Lola rennt was de stad een labyrint, een constructie, een hinderlaag.

Je bent zo’n beetje de vaandeldrager van de nieuwe Duitse cinema die het voorbije decennium goed heeft geboerd. Hoe kijk je daar zelf tegenaan?

Tykwer: Ik ben blij met het Duitse subsidiesysteem dat het technische niveau de voorbije tien jaar sterk opgetrokken heeft. Je kunt tegenwoordig zelfs een actieblockbuster draaien met een volledig Duitse crew, al zou je dat ook kunnen in Frankrijk, Spanje en tal van andere Europese landen. Ik heb een paar internationale producties gedraaid en ik meen dat Europa qua vakmanschap op hetzelfde niveau staat als Hollywood. De vraag is alleen of er ook genoeg creatief talent doorstroomt, of er genoeg individuen zijn die de Europese filmtaal innoveren. Waarom houden we nog steeds zoveel van Fassbinder, Fellini of Buñuel? Omdat ze een unieke stem hebben en afwijken van alle anderen. Tegenwoordig is er jammer genoeg veel eenheidsworst te zien en zelfs Duitse films vallen nog nauwelijks van Amerikaanse prenten te onderscheiden. Ik ben blij met het succes van de Duitse film, maar tegelijk vormt het ook een bedreiging. We dreigen onze eigenheid te grabbel te gooien aan de commercie, in de hoop dat succes nog wat te rekken.

Nog een geluk dat ook Duitsland last heeft van de economische crisis.

Tykwer: (Lacht) Precies. Zelfs voor mij is het niet makkelijk om geld te vinden. Er is altijd wel twintig procent te kort. Ik speel nu bijvoorbeeld met het idee om een apocalyptische thriller te maken die zich in wel zestig verschillende werelden afspeelt. Als het er straks twintig worden, zal ik al heel blij zijn. (Lacht)

DREI

Vanaf 29/6 in de bioscoop.

DOOR DAVE MESTDACH

‘Hoe heteroseksueel mannen zich ook wanen, de meesten hebben al gefantaseerd over seks met een andere man.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content