Peter Jackson,met Elijah Wood, Sean Austin, Viggo Mortensen, Ian McKellen, Christopher Lee, Liv Tyler, Bernard Hill, Karl Urban, Brad Dourif

Wel, om zoals de Orcs en Uruk-hai in Helms Deep met de deur in huis te vallen: is hij beter dan The Fellowship? Het antwoord op deze pagina, helaas, is neen. Wat niet betekent dat dit geen prima vervolg is. Het begint zelfs uitstekend, wanneer we op Howard Shores muziek langs de sneeuwtoppen van Middle-earth scheren om vervolgens een bergwand te doorboren en na Gandalf The Greys’ ‘run, you fools!’ met Balgor de dieperik van kwaad en duister in te tuimelen. Ook wanneer we de draad oppikken bij de drie resten van het uiteengeslagen fellowship, die elk via hun eigen avontuur voor drie parallelvertellingen zullen zorgen, grijpt Jackson je beet. De verdwaalde Frodo en Sam sluiten een pact met de schizofrene Gollum (of Sméagol), die hen door de lugubere Dead Marshes gidst. Aragorn, Legolas en Gimli, de Mens, de Elf en de Dwerg zoeken Pippin en Merry, en hebben in de vlakten een adembenemende ontmoeting met een ruitersgroep. En Peppin en Merry komen terecht in een levend woud, waar de verrassing van hun leven wacht: een soort Wit Product dat het verzet van Mensen en Elven (en die ene, plots voor comic relief zorgende Dwerg) tegen een tienduizend man dom doemleger moet starten, terwijl vanuit het woud een Groene aanval volgt tegen het Isengard van een plots wel heel erg impotente Saruman.

U leest het: de zware drievertelling doet de film een beetje bezwijken. Weg is ook de melancholie die The Fellowship doorstroomde: alleen Aragorn, een nog steeds puike Mortensen, bewaart het mysterie (en elf Arwen) in zijn ogen. Het is via zijn verhaallijn dat Jackson ons zonder veel inspiratie in de montage naar de climax voert. Die helaas niet anders kan dan zwaar ontgoochelen. Want: één CGI-shot van massa-actie, hoe spectaculair ook, en je hebt ze allemaal gezien. De slag is trouwens niet bijster sterk geconstrueerd, bevat te veel woorden en kent nergens de stille suspens van de vorige finale bij The Bridge at Khazad-Dum. Maar kom, de lat is hoog gelegd. Episch is het beslist en vergeleken met George Lucas’ rammelende mythologie biedt Jackson een elvengeschenk dat drie uur duurt, maar slechts de helft zo lang voelt. Een sleutelrol daarbij vervult Shores score, die de zaak meer dan ooit bijeenhoudt. Hoewel de folkthema’s voor de mythische koningsschappen af en toe om ‘cut!’ schreeuwen, is het de score die structuur, tempo en rust brengt, niet echt de visuele vertelling.

Overigens: Je zou kunnen zeggen dat de ‘samen-zijn-we-sterk’-boodschap erg handig komt op het moment dat de VS wanhopig bondgenoten zoekt tegen het zogenaamde evil empire. De vraag is of Jackson het niet juist andersom bedoelde: vormen juist Bush en zijn CIA niet het alziend oog van Sauron en zijn militair-industriële lakei Saruman? Is de ecologische opstand niet tegen de Kyoto-weigeraar en dienaar van black gold gericht? Is het bondgenootschap van de Mens, Dwerg en Elf, wezens die bij nader inzien enkel in de Oude Wereld voorkomen, geen oproep tot verzet van Europa tegen de dreiging van een wereldbrand? Natuurlijk niet: dit is Tolkien, nog steeds ten hobbitvoeten uit.

door Jo Smets