Terminaal cool – Gangsters met zonnebril, pseudofilosofisch gewauwel, koffie en sigaretten. Indieheld Jim Jarmusch houdt een siësta in het zuiden van Spanje.

Jim Jarmusch met Isaach De Bankolé, Bill Murray, Tilda Swinton, John Hurt, Gael Garcia Bernal

‘Een postmodern meesterwerk.’ ‘Een sudokupuzzel op pellicule.’ ‘Zijn beste film sinds Dead Man. ‘ Het trans-Atlantische enthousiasme gaat ons petje weer eens ruimschoots te boven bij de voorstelling van The Limits of Control, de nieuwe prent van Jim Jarmusch, de zenmeester van de Amerikaanse independentcinema en maker van cultfavorieten als Stranger than Paradise (1982), Down by Law (1986), Mystery Train (1989) en Ghost Dog (1999). Of het moet zijn dat onze Amerikaanse collega’s een andere film gezien hebben.

In The Limits of Control waagt Jarmusch de oversteek richting Spanje, het enige land dat blijkbaar brood zag in dit hyperpretentieuze en compleet luchtledige folietje. Jarmuschhabitué Isaach De Bankolé speelt een naamloze gangster die de kost verdient als diamantensmokkelaar. Bij gebrek aan plot en suspense toont hij zich echter vooral bedreven in het dragen van blitse maatpakken en zonnebrillen, het mysterieus voor zich uit staren en het bestellen van koffies op Spaanse terrassen.

Een criminele intrige, een dramatische ontboezeming of hypnotiserende long takes hoef je niet te verwachten. In naam van het spirituele minimalisme vindt Jarmusch het kennelijk allang voldoende om in het kielzog van zijn zwijgzame Einzelgänger van de ene zuiderse locatie naar de andere te tuffen en daar telkens een ander bordkartonnen rand-personage op te voeren.

Dat zijn in willekeurige volgorde: een rondborstige deerne die voortdurend naakt in bed ligt te kronkelen (Paz de la Huerta), een cowboyjunk die verdacht veel weg heeft van Gael Garcia Bernal, een cinefiele collega-criminele (Tilda Swinton), een Britse smokkelaar met bohemienfetisj (John Hurt) én Bill Murray die in de anticlimax wordt opgevoerd als een kloon van Donald Rumsfeld.

Terwijl De Bankolé zijn medepersonages zo intens aanstaart dat ook zij in slaap dreigen te vallen, probeert cameraman Christopher Doyle deze slappe metagenrefilm nog een groezelig chique look mee te geven. Alleen heeft ook de beeldenmagiër achter Hero, In the Mood for Love en Paranoid Park duidelijk betere momenten gekend.

Meer dan een slaapwandeling door de Jarmuschcataloog – met indierockdeuntjes en Rimbaudcitaten als obligate schaamlapjes – kun je The Limits of Control niet noemen. Tenzij je zelfgenoegzaamheid met zelfkennis en leegte met stilering verwart, zoals die overenthousiaste Amerikanen. Een lezer van imdb.com wist het al: ‘De volgende keer dat je een midlifecrisis hebt, Jim, koop je dan gewoon een Harley zoals iedereen.’

Dave Mestdach