Evan Katz is een van de schrijvers van 24 en geen vreemde in de wereld van het kleine scherm. Hij was naast coproducent en schrijver voor de actiereeks JAG ook schepper en uitvoerend producent van Special Unit 2, een maffe serie ergens tussen The X-Files en Men In Black, over een politie-eenheid in Chicago die de missing links op aarde – weerwolven, spinnenvrouwen en apenmannen – op het juiste pad moet houden. Joel Surnow, die 24 bedacht, schreef verscheidene keren mee aan die reeks . Het toeval wil dat Katz, die drie afleveringen uit het tweede seizoen schreef, op zijn beurt bij 24 zou terechtkomen. U was consulting producer bij het tweede seizoen. Wat houdt dat in?

Evan Katz: Een consulting producer is eigenlijk een deeltijdse schrijver-producent. Alle consulting producers bedenken de verhalen samen en gaan dan op hun eentje of met tweeën een aflevering gaan schrijven. We volgen de shows dan op tijdens hun productie, verwerken input van acteurs, nota’s van de zender of van de studio, enzovoort.

U krijgt de input van Kiefer Sutherland te zien, bijvoorbeeld?

Katz: Ja, en hij is niet de eerste de beste, geloof me. Een meer professionele acteur vind je niet. Hij is echt een luxe om mee samen te werken. Wist je trouwens dat hij alle opnamen waarin hij niet in beeld komt, maar waarin hij wel dialogen heeft, zelf deed? Hij laat zich niet vervangen, en bovendien kent hij alles uit het hoofd.

Hoe zit dat met het schrijfwerk? Is een bepaalde aflevering makkelijker te pennen dan een andere?

Katz: Neen, ze zijn allemaal even moeilijk te schrijven. ( lacht) Er is geen enkele die makkelijker gaat, dat was al bij het eerste seizoen duidelijk geworden. De serie narratief opbouwen, is een erg collectieve aangelegenheid, weet je, want zoals elke andere serie is voor 24 continuïteit van vitaal belang. Als je iets verandert in episode 17, heeft dat gevolgen voor alle nog volgende afleveringen. Het is een domino-effect, dus moeten we heel secuur de zaken met elkaar bespreken. Wij doen de storybreaking allemaal samen, en dat geldt voor elke aflevering. We gaan gewoon samen zitten in één kamer en ontrafelen alles om het zoals het hoort op te bouwen.

Met hoeveel zijn jullie dan?

Katz: Toch altijd met vijf of zes, afhankelijk van waar elk van ons aanwezig moet zijn.

Verschillende schrijvers, en toch verenigbare afleveringen?

Katz: Ja, dat valt zeer goed mee. We zitten net zolang aan tafel tot we een voor iedereen aanvaardbare pagina hebben. Joel Surnow heeft natuurlijk het laatste woord, maar voor het overige werken we net zolang samen tot iedereen tevreden is. De pagina’s schuiven vaak heen en weer, maar we gaan door tot de lamp niet langer brandt.

Als u de eerste en de tweede reeks moet vergelijken, waar liggen dan de verschillen, gelijkenissen?

Katz: Wel, de voor de hand liggende verschillen zijn natuurlijk dat de eerste reeks heel persoonlijk was: de actie centreert zich vaak rond Bauer en zijn gezin. De schaal van de eerste reeks is ook veel kleiner. In de tweede reeks wordt het toneel van actie echt wel immens, en de personages werken helemaal anders. Maar meer moet ik ook niet verklappen, natuurlijk.

Op de Fox-site wordt op een erg inzichtelijke, audiovisuele manier duidelijk gemaakt hoe de overgang van script naar scherm verloopt. Wat is uw persoonlijke ervaring als schrijver met die overgang?

Katz: Het betekent vooral dat ik herhaaldelijke keren mijn ding moet herschrijven afhankelijk van wat de regisseur met het materiaal wil doen. En dat is niet altijd eenvoudig vol te houden. Het is een slopende bezigheid, want je moet bij zo’n show altijd paraat staan en vooral – en dat is het moeilijkste – altijd opnieuw dingen bedenken om de twists en turns nog beter te maken. In het geval van 24 is dat moordend, aangezien de lat al bijzonder hoog werd gelegd in de eerste reeks. We zijn nu druk bezig aan de derde reeks en we hebben het gevoel dat we onszelf steeds weer moeten overtreffen.

U bent al een tijdje werkzaam in de televisie. Wat zijn volgens u de voornaamste veranderingen uit het afgelopen decennium?

Katz: Wel, het televisielandschap is natuurlijk al van in het begin voortdurend aan het veranderen. De pendel slingert volgens mij heen en weer tussen comedy en drama. Nu eens worden er veel meer komedies gedraaid, dan is het weer allemaal drama geblazen. Vandaag echter is er nog een derde speler bijgekomen, de reality-show. Dat zal bij jullie ook wel zo zijn, denk ik. Het gevolg daarvan is dat er niet veel air time meer overblijft. In het begin ging het nog om één of twee shows die tegen alle verwachtingen uitstekend scoorden. Maar dan is er een echte zondvloed gevolgd, die zowat alles wegspoelde. De zenders begrijpen nu wel dat ze er hoogstens één of twee hits mee kunnen scoren, en dus zal de pendel wel weer de andere richting inslaan. Ze moeten leren niet te overdrijven met zulke dingen.

Een persoonlijk vraagje om af te ronden: uw shows ‘SU2’ en voordien ook ‘Three’ werden voortijdig en abrupt afgevoerd. Hoe ga je om met de dood van je kindjes?

Katz: Je verbergt je. En dan probeer je gewoon weer op de been te geraken en nieuwe uitdagingen te zoeken. You just move on. Tot je op iets fantastisch als 24 stuit en dankbaar bent dat je het mag doen.

Jo Smets

Door Edo Dijksterhuis