RIP – A REMIX MANIFESTO

Dinsdag 13/9, 23.50 – Canvas

In december is het elf jaar geleden dat de Duitse wetenschapper Karlheinz Brandenburg in zijn thuisland de ‘Toekomstprijs’ kreeg, een onderscheiding die de bondspresident elk jaar uitreikt aan iemand die een bijzondere prestatie heeft geleverd in zijn vakgebied. Aan de prijs is een bedrag van 250.000 euro verbonden, en het mag een wonder heten dat de platenindustrie het geld de afgelopen jaren niet heeft teruggeëist van de winnaar. Brandenburg is namelijk met zijn team onderzoekers verantwoordelijk voor de mp3, de techniek die wordt gebruikt om geluidsbestanden te comprimeren. In die zin ligt hij dus mee aan de basis van de digitale revolutie die de internationale muziekindustrie het afgelopen decennium door elkaar heeft geschud, en is hij deels verantwoordelijk voor de vele discussies over illegaal downloaden, peer-to-peer-sites en de zin en onzin van copyright.

Ruim tien jaar na Brandenburgs opmerkelijke uitvinding staat het debat rond auteursrecht eigenlijk niet veel verder dan in 2000, met aan de ene kant de voorvechters van een volledige afschaffing van het copyright (aangevoerd door The Pirate Bay) en aan de andere zijde de platen- en filmindustrie, die steeds strenger wil optreden tegen de overtreders. Zoals de Britse auteur Matt Mason schreef in zijn boek Piraterij zou een plaat als It Takes of Nation of Millions to Hold Us Back van Public Enemy uit 1988 door alle samples die erop worden gebruikt ‘vandaag miljoenen dollars kosten aan rechten alleen, en wellicht daarom ook niet meer gemaakt worden’. Ook de muziek van Greg Gillis is illegaal, omdat hij gebruikmaakt van andermans werk. Gillis is eigenlijk biomedisch ingenieur, maar in 2007 borg hij zijn diploma op om zich volledig op zijn tweede liefde, de muziek, te gooien. Onder het pseudoniem Girl Talk maakt hij mash-ups, nieuwe songs die uitsluitend bestaan uit deeltjes van oude nummers, een beetje zoals 2manydjs bij ons doen.

Het recyclagewerk werd Gillis niet altijd in dank afgenomen, en daarom maakte hij enkele jaren geleden samen met activist en filmmaker Brett Gaylor de documentaire RIP – A Remix Manifesto, over de zin en onzin van auteursrecht en de cultuur van het remixen. Ze onderzoeken hoe het copyright, dat ooit in het leven werd geroepen om individuele creativiteit te stimuleren, vandaag vaak wordt gebruikt om vernieuwing in de kiem te smoren. En hun scoop is veel breder dan de muziekwereld alleen: ze vragen zich bijvoorbeeld ook af of er al een geneesmiddel tegen kanker zou zijn als farmaceutische bedrijven niet constant patenten zouden aanvragen die verder onderzoek verhinderen. RIP – A Remix Manifesto is een zeer interessante en verhelderende documentaire, en wie niet tot een gat in de avond wil opblijven kan ze, geheel in overeenstemming met de filosofie van de makers, ook gratis bekijken via www.ripremix.com.

STEFAAN WERBROUCK