Woensdag 28/4, 20.50 – VT4Met ons armzalige journalistenloon zijn wij al lang vertrouwd met maandelijks terugkerende fenomenen als boterhammen met choco en karaffen kraantjeswater – toch nadat we ons de allernieuwste iPad hebben aangeschaft en de laatste kruimels foie gras uit de koelkast verdwenen zijn. Een troost: Rekening in het rood bevestigt ons vermoeden dat we zeker niet alleen zijn. ‘Je zou er nogal van schrikken hoeveel Vlamingen méér uitgeven dan ze eigenlijk hebben’, klinkt het bij Greet Dyckmans, de mental coach die de rekeningen van de gezinnen uit dit nieuwe VT4-programma weer in balans moet zien te krijgen.
Zitten dan zoveel Belgen diep in de schulden?
Greet Dyckmans: De cijfers liegen er niet om. In 2009 verkeerden zowat 350.000 Belgen in geldnood en had 2,84 procent van de Vlamingen schulden – een stijging van 3,64 procent tegenover het jaar voordien, de crisis, jawel. Er werden maar liefst 15.904 dossiers voor schuldbemiddeling ingediend.
Toegeven dat je schulden hebt, lijkt niet meteen iets dat je graag op televisie wilt doen. Makkelijk kandidaten kunnen ronselen?
Dyckmans: Eigenlijk wel, en geloof mij: we hebben er zeker niet bewust de ergste gevallen uitgekozen. Vaak wisten we niet eens hoe groot de schuldenberg was, omdat de koppels zelf daar geen zicht meer op hadden. Veel mensen steken hun hoofd in het zand: ze beseffen dat het héél erg is, maar de confrontatie is te hard. Plus: het is niet zo dat deze mensen slecht verdienen, ze houden er gewoon een fout uitgavenpatroon op na.
En ‘Rekening in het rood’ lost dat in een vingerknip op?
Dyckmans: Er bestaat geen mirakeloplossing. Allereerst drukken we hen met de neus op de harde cijfers: we kijken na wat er maandelijks binnenkomt én buitengaat. Ik concentreer me op de psychologische processen áchter hun uitgaven, terwijl meester Elfri De Neve zich met de puur financiële kant bezighoudt. Voor sommigen onder hen was het geen vijf voor twaalf, maar halféén.
Een van de gezinnen heeft meer schulden dan hun – toch wel ruime – villa waard is. Is het dan geen hopeloze zaak?
Dyckmans: Het is nooit te laat om er iets aan te doen, dat drukken wij de mensen ook op het hart. Schuldbemiddeling houdt in dat een deel van je schulden kwijtgescholden wordt, maar dat je de rest afbetaalt over een periode van een aantal jaar en volgens een strikt plan. Het komt er dan op aan om nadien de uitgaven goed te beheren. Je kunt het vergelijken met een alcoholicus: ook als die van zijn verslaving af is, moet die de rest van zijn leven op zijn hoede zijn om niet te hervallen. Al zou je er nog van kunnen schrikken hoeveel mensen kunnen veranderen: een vrouw die een gat in haar hand had, wordt nu door haar man als ‘een gierige pin’ omschreven. (Lacht)
Een programma als ‘Rekening in het rood’ lijkt een garantie voor menselijke drama’s.
Dyckmans: Spijtig genoeg wel. Je moet je voorstellen dat je echt in je basisbehoeften bedreigd wordt. Veiligheid en zekerheid staan in de behoeftepiramide van Maslow maar net boven eten en een dak boven je hoofd. Het is schrijnend om te zien hoe die mensen onder een voortdurende spanning gebukt gaan. Je leeft met een strop om je nek.
Geven jullie in één moeite door ook tips aan de kijker om niet in dezelfde ellende verzeild te raken?
Dyckmans: Zeker en vast, in elke uitzending brengen we duidelijke tips, bovendien geven we links naar een site als verbruikersateljee.be. Ik kan je alvast één gouden raad meegeven: betaal zoveel mogelijk met echt geld in plaats van met bank- of kredietkaarten. Als je dan maar vijf euro hebt, kun je er geen vijftien uitgeven.
Barbara De Coninck
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier