De beste vijf films van het Britse duo op dvd, in chronologische volgorde.

1: 49th Parallel (1941) Door het ministerie van Informatie en Churchill gesteunde productie die was bedoeld om de isolationistische VS in de Tweede Wereldoorlog te betrekken. Pressburger verzint in zijn Oscarwinnend scenario het verhaal van de overlevende bemanningsleden van een voor de kust van Canada tot zinken gebrachte U-boot die het land doorkruisen om de neutrale VS te bereiken. Ze ontmoeten tijdens hun tocht een doorsnede van de Canadese bevolking: lieden van diverse etnische afkomst en geloofsovertuiging, maar met allen een grondige hekel aan de nazidoctrine van de Duitsers. Als propagandafilm uitzonderlijk omdat het verhaal volledig wordt verteld vanuit het standpunt van de vijand.

2: The Life and Death of Colonel Blimp (1943) Terwijl Londen elke nacht kreunde onder de Duitse bombardementen, maakten Powell & Pressburger deze kroniek van een veteraan uit de Eerste Wereldoorlog die door de historische gebeurtenissen wordt achterhaald en ook in de strijd tegen Hitler blijft geloven in fair play, eervolle oorlogsvoering en grensoverschrijdend fatsoen. Churchill haatte de film, noemde hem defaitistisch en antimilitaristisch en probeerde hem – tevergeefs – met alle middelen te verbieden.

3: Black Narcissus (1946) De meest uitzinnige en stilistisch gedurfde film van het duo speelt zich af in de Himalaya, maar werd volledig gedraaid in Engelse studio’s. Een groepje nonnen verwerft in het gebergte een kloosterschool annex ziekenhuis. De geïsoleerde locatie op een bergtop waar de lucht helder is als kristal en het liederlijke verleden van het tochtige gebouw wordt enkele nonnen te machtig en doet hun onderdrukte hartstochten en sluimerende seksualiteit hoog oplaaien. In één van de heuglijke scènes probeert een gefrustreerde jonge vrouw met vuurrode lippen een non tijdens het luiden van de kloosterklok in de afgrond te storten.

4: The Red Shoes (1948) Wrang verhaal van een getalenteerde balletdanseres (Moira Shearer) die in de greep terechtkomt van een manipulerende impresario (Anton Walbrook), alles opoffert aan haar danscarrière en een tragisch lot tegemoet gaat, helemaal in overeenstemming met haar beroemdste rol van een meisje dat zich dood danst op haar toverschoentjes. Decor, kostuums, gecombineerd met dans, muziek en gestileerd acteren creëren een vlammend manifest van de totale cinema die The Archers voor ogen hadden.

5: Peeping Tom (1960) Powell werd voor deze solo-oefening (in 1957 kwam een eind aan zijn samenwerking met Pressburger) beschuldigd van sadisme, wansmaak en ziekelijke perversiteit, maar intussen is zijn gewraakte film een donkere cultklassieker. Karlheinz Böhm speelt een documentairemaker die vrouwen in de val lokt en tijdens het filmen met een aan zijn camera bevestigde metalen pin vermoordt. Een spiegeltje zorgt ervoor dat het laatste wat ze zien het verwrongen beeld is van hun eigen dood. Dit portret van een gestoorde gluurder groeide uit tot de meest radicale bespiegeling van het filmkijken als voyeuristische daad. (Franse import, collectie Série Noire van Studio Canal)

(P.D.)