Misdaad en straf 2.0 – De Roemeen Corneliu Porumboiu werpt een satirische blik op zijn postcommunistische heimat in dit misdaaddrama zonder misdaad.
Corneliu Porumboiu met Dragos Bucur, Vlad Ivanov, Irina Saulescu
Popcorn- en adrenalinejunks zijn gewaarschuwd. Wie bij de omschrijving ‘politiethriller’ een royale dosis suspense inclusief machohelden, taaie gangsters en andere afgewassen clichés verwacht, laat deze Roemeense metagenrefilm beter links liggen. Net als in zijn voorganger 12:08 East of Bucharest kiest regisseur Corneliu Porumboiu voor een licht absurdistische aanpak. Het resultaat is een tot op het bot ontbeende flikkenfilm waarin de wetsdienaar van dienst tevergeefs op een misdaad staat te wachten en enkele ironische gesprekken met zijn collegae, zijn vrouw en zijn korpschef het bijna provocatieve gebrek aan suspense compenseren.
Dat er amper iets gebeurt wat de polsslag de hoogte injaagt, is net het punt dat Porumboiu wil maken. Het in grauwe tinten en statische shots gevatte beeld dat deze zwarte komedie van Roemenië ophangt, is dat van een voormalige dictatuur die naar een al even bureaucratische EU-lidstaat is geëvolueerd. Daarbij werd de ene moloch, in casu het Ceausescuregime, simpelweg ingeruild voor de andere: een star wettenstelsel waar het best met geen millimeter van afgeweken wordt.
Geen wonder dat Cristi – een jonge flik aan wie de film met een benauwende devotie wordt opgehangen – in gewetensnood komt wanneer hij belast wordt met het routineonderzoek naar een stel weedpaffende scholieren. Cristi, die hen van negen tot vijf in de gaten houdt, beseft immers dat de kids arresteren niet alleen totaal overbodig is omdat ze niet dealen, maar ook dat het hun jonge leven zou verwoesten. In Roemenië staan op druggebruik immers nog altijd onredelijk strenge straffen, een relict uit de tijd dat de grote Conductator nog soeverein over zijn klassenloze volk waakte.
Jammer genoeg hoeft Cristi met die morele bedenkingen niet bij zijn oversten aan te kloppen. Dat blijkt uit de discreet hilarische, in long takes gevatte discussies met zijn collegae, die blijkbaar maar één motto hanteren: ‘Dura lex sed lex.’ Bovendien haalt zijn norse baas desnoods zelfs het Roemeense woordenboek – vandaar de sarcastische titel: ‘Politie, adjectief’ – of een sofistisch potje dialectiek boven om Cristi van zijn gelijk te overtuigen.
Zo brengt Porumboiu niet alleen een satirische, Jim Jarmuschachtige reflectie op het flikkengenre door de actie te interioriseren en te fileren tot een reeks routineuze observaties. Tussen het wachten en zuchten door zie je ook een véritéparabel die weliswaar bedrieglijk simpel is verpakt, maar intussen complexe vragen stelt over het nieuwe Roemenië, de relatie individu versus collectief en de tirannie van de taal.
Voor de slechte verstaanders: de volgende Police Academy is het níét.
Dave Mestdach
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier