P.B. GRONDA, van wie net de nieuwe roman Wanderland is verschenen, duikt elke week in de populaire cultuur.

Persoonlijk vind ik het erg vervelend als iemand over een vrouw spreekt en het woord ‘madame’ daarbij gebruikt. Ook ’topwijf’ is er eentje waarvan ik niet begrijp waarom je het ooit zou kiezen. Al zeker niet als ze ook nog eens ballen aan haar lijf heeft. Kortom, mijn taalleed zou compleet zijn mocht iemand zeggen: ‘Mijn madame is een topwijf met ballen aan haar lijf.’

Maar ik vind ook die boyfriendjeanstrend helemaal niks. Toch zal ik, behalve als ik er expliciet om gevraagd word, die mening voor mij houden. Want wat kan mij het wat schelen wat voor jeans iemand draagt? Ontzettend weinig, of het moest over mijn lief gaan. Maar vooral, en belangrijker: hoe vervelend zou de wereld worden als iedereen zich plots in perfect rond zijn of haar model passende stukken stof in de laatste modekleuren kleedde?

Wat het hardst veranderd is ten opzichte van vroeger, toen het internet nog niet alles voor ons vastlegde en voor altijd bijhield, is dat we veel zelfbewuster zijn geworden. Je zou voor minder. Dat op eender welk moment gefotografeerd kunnen worden. Of gefilmd. En er moet maar één leuke vriend zijn die het online gooit en daar sta je dan. Verkleed als Romeinse keizer op Sisqó te dansen. Met sandalen aan, boven op een wiegende tuintafel in een achtertuintje. Gegeotagged in Puurs.

Natuurlijk zijn er mensen die dat overdreven zelfbewustzijn uitbuiten. Zo heb je die jongen die iedereen gaat vertellen dat ze zich vreselijk kleden. Dan kleedt hij hen volgens de mode en dan zien ze het leven weer helemaal zitten. Tegenwoordig is het ook erg in om op vergelijkbare manier betweterig te doen over taal. Er zijn blijkbaar allerlei woorden die eigenlijk helemaal niet kunnen.

Taal proberen te reinigen of hatelijke modewoorden in lijstjes gieten is al langer een journalistieke trend. Er was dat boekje van Ann De Craemer en Jan Hautekiet, over – dat was dan weer wat jammer – ‘krommunicatie’. We verkiezen onze stomste woorden van het jaar. En in Nederland maakt Japke-d. Bouma voor het NRC een reeks over wat ze dan ‘jeukwoorden’ noemt. Wat op zich meteen een behoorlijk jeukwoord is, maar goed: je snapt dus wel wat ze ermee bedoelt.

Natuurlijk is er veel belachelijke taal. Politici praten in hun eigen terminologie, en denken dat de mensen het niet doorhebben als ze hun vraagstuk integraal als een uitdaging willen aanpakken met een trickle-downoplossing. Net zoals journalisten hun taaltje hebben waarin ze het over die politici hebben. En in de door Amerikaanse terminologie overspoelde zakenwereld wordt het natuurlijk helemaal lachen.

Maar taal is net zoals kleur en vorm, en het ergste wat we kunnen doen, is mensen te zelfbewust maken zodat ze alleen nog in keurige pasteltinten durven te praten. Het is toch prachtig dat een manager van 27 iets te luid in zijn BMW zit te bellen en het over burning platforms, synergie en de roll-out van zijn game changer heeft?

Taal moet als een drukke stad zijn. Met stinkende metrostellen, putten in de weg en mooie parken. Dus laat mensen praten. Laat ze, weet je, gewoon, hun eigen ding doen en op authentieke wijze een draagvlak zoeken voor hun persoontje.

P.B. GRONDA

MIJN TAALLEED ZOU COMPLEET ZIJN MOCHT IEMAND ZEGGEN: ‘MIJN MADAME IS EEN TOPWIJF MET BALLEN AAN HAAR LIJF.’