VERLOREN IN HET LABYRINT – Het speelfilmdebuut van de raadselachtigste nouvelle-vagueveteraan is eindelijk op dvd te ontdekken.

1961

Film: ***

Extra’s: **

(Lumière)

Een pluim voor Lumière, dat de debuutfilm van de nog altijd actieve Jacques Rivette (intussen 82) op dvd uitbrengt. Zelfs voor de francofiele cinefiel is dit immers geen hapklare kost. Van alle ex- Cahiers du Cinéma-critici die eind jaren 50 aan het regisseren sloegen (Jean-Luc Godard, François Truffaut, Claude Chabrol, Eric Rohmer) blijft Rivette de minst toegankelijke, de minst commerciële en de meest ongrijpbare. Zijn carrière is lang niet makkelijk te volgen, ook al omdat veel van zijn films zelfs geen kans kregen in het arthousecircuit, en dit soms alleen al wegens hun buitensporige lengte – het twaalf uur durende Out 1 spant de kroon.

Rivettes stijl van filmen is bedrieglijk eenvoudig. Zijn prenten hebben vaak een schijnbaar documentaire gevoeligheid, maar de verhalen die hij opbouwt zijn meestal erg complex en gelaagd. Zo heeft Paris nous appartient op het eerste gezicht een misdaadachtige intrige: we volgen het onderzoek van literatuurstudente Anne naar de doodsoorzaak van een jongeman die deel uitmaakte van een dromerige kunstenaarsgroep die zich onledig houdt met het verzinnen (of het detecteren) van een almachtige samenzwering op wereldschaal en officieel zelfmoord heeft gepleegd. De afdaling van Anne in dit aparte wereldje levert een bizarre milieuschets op van eindeloos taterende jongelui verstrikt in mysterieuze machinaties die vager worden naarmate de heldin ze probeert te doorgronden. De protagoniste komt terecht in een theatergezelschap dat Shakespeares Pericles opvoert en dat al even druk in de weer is met half beleefde en half gedroomde avonturen.

En dan is er natuurlijk nog de dominante rol van Parijs: Rivette filmt de Franse hoofdstad als een doolhof van geheimen en puzzels, van verborgen allianties en mysterieuze locaties. De straten, pleinen, parken, steegjes, dakappartementen en cafés zien er op het oog banaal uit, maar zonder dat je daar meteen de vinger kunt op leggen, geeft Rivette er ongemerkt een magische, romantische, euforische of sinistere draai aan. Dat alles levert een moeilijk te catalogeren labyrintische film op die zowat het midden houdt tussen een verwarring zaaiend tijdsdocument over Parijse jonge intellectuelen anno 1960 en een cerebrale nachtmerrie die zo uit de raadselachtige fictie van Jorge Borges lijkt te komen.

De drie grote thema’s uit Rivettes latere werk zitten al in dit speelfilmdebuut verweven: de groep, het theater en de samenzwering. Alleen heeft Rivette deze eerste film – net als zijn tweede film La Religieuse – nog op een traditionele wijze vervaardigd: eerst een script vinden, dan de acteurs zoeken die de personages kunnen invullen en tot slot de film draaien. Vanaf zijn derde film L’amour fou (1968) gooide hij die conventionele productiemethodes overhoop en zocht hij eerst acteurs om dan samen met hen een vrije structuur uit te stippelen waaruit de film kan groeien en waarbij de acteurs ten dele de rol van regisseur overnemen.

Win 10 dvd’s van Paris nous appartient. Zie pagina 6. Trakteert op

KNACKFOCUS .BE

Patrick Duynslaegher

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content