Michael Jackson is een grote fan en ze worden naar verluidt de nieuwe Coldplay, maar toch durven we u Editors warm aan te bevelen. Zanger Tom Smith en gitarist Chris Urbanowicz over bier, tabak en de Kaiser Chiefs. ‘Als ‘Ruby, Ruby, Ruby, Ruby’ de gedachten van onze generatie samenvat, moeten we ons grote zorgen maken.’

Door Wouter Van Driessche

Door Wouter Van Driessche

Vergeet die gruwelfoto’s van welig tierende keeltumoren en aan flarden gerookte longen op uw pakje Marlboro’s. De beste antirookcampagne is dezer dagen in high rotation op Studio Brussel te horen, en kampeert tegelijk in Arriba, de Hotlist én de Afrekening. ‘The saddest thing that I’ve ever seen / are smokers outside the hospital doors’, klinkt het in de nieuwe single van het Britse Editors. Compleet met onheilspellende grafstem en zachtjes weeklagend koor. Maar het nummer is ‘helemaal niet bedoeld om rokers op betere gedachten te brengen’, verzekert zanger-gitarist Tom Smith ons. Hij schreef het alleen omdat hij vorig jaar veel vaker mensen aan ziekenhuisdeuren zag roken dan hem lief was.

Tom Smith: 2006 was een heel vreemd jaar. Met Editors deden we beter dan we zelfs maar hadden durven dromen. Maar voor het overige was het één grote ellende. Eerst stierf mijn grootmoeder, met wie ik ontzettend close was. En daarna kreeg iemand uit mijn zeer nabije omgeving te horen dat ze borstkanker had. Toen ik de teksten voor An End Has A Start begon te schrijven, was de dood heel erg aanwezig in mijn leven. Het was er altijd al wel geweest, als idee en als theoretisch concept. Zoals bij iedereen, I suppose. Maar plots werd de dood echt tastbaar. Plots kon ik hem zien, en horen, en ruiken en… voelen.

En plots begreep je de doodsverachting niet meer van de mensen die aan ziekenhuisdeuren een sigaret opstaken?

Smith: Vroeger vond ik het al zo’n deprimerende gedachte: dat mensen uitgerekend daar stonden te roken. En toen besefte ik nog niet eens waarom ze daar stonden. Toen had ik hun verdriet nog niet eens gevoeld. En toen had ik de wanhoop nog niet gezien waarmee ze zich aan hun sigaretten leken vast te klampen. Ik heb daar blikken gezien… Ik kan er nog altijd niet goed aan terugdenken zonder dat ik het moeilijk krijg. Aan de deuren van ziekenhuizen vallen weinig opbeurende verhalen te rapen, hé?

In een van de nieuwe songs zing je over ‘bones of starved flesh’. Je had duidelijk geen zin om er veel doekjes om te winden.

Smith: Da’s een van de dingen die de confrontatie met de dood met een mens doet, vrees ik. Plots zijn er geen metaforen meer.

Boy Division

En dan te bedenken dat Editors al voor Smokers Outside The Hospital Doors te boek stonden als een onverbeterlijk doemdenkersclubje. ‘De meest deprimerende groep van dit melkwegstelsel’, noemde het Britse weekblad NME hen in 2005 al, toen ze hun debuut The Back Room aan de mensheid voorstelden. Maar dat weerhield er een klein miljoen fans niet van om de plaat in huis te halen, meer dan er de eerste platen van Babyshambles en Bloc Party kochten. ”t Is heel raar gelopen’, vertelt gitarist Chris Urbanowicz, die de gezonde tweelingbroer van Pete Doherty had kunnen zijn. ‘In het begin moest niemand van ons hebben. Niemand kocht onze plaat, en recensenten versleten ons bijna allemaal voor het zoveelste The-groepje in skinny jeans. Terwijl we niet eens The Editors heten, maar gewoon ‘Editors’.’ Een recensent noemde ons zelfs ‘Boy Division’, omdat hij ons te jong, te braaf vond voor de muziek die we maakten.’

Chris Urbanowicz: ‘Ik herinner me een ontmoeting bij een of andere vreselijk dure manager, die ons verder ging helpen. (Imiteert drukke stem) ‘Wat is jullie agenda?’, vroeg hij de hele tijd. ‘Wat willen jullie verkopen? En aan wie? Wie is jullie doelpubliek? En hoe kunnen we dat aanboren? Kunnen we geen gimmick verzinnen? Jullie hebben een verhaal nodig!’ Ver-schrik-ke-lijk. Maar na een half jaar, toen de platenfirma ons allang opgegeven had, sloeg de stemming plots helemaal om.’

En hoe! Na een optreden van Editors in een van de laatste Top Of The Pops begin 2006, vloog The Back Room plots de winkels uit. De plaat lag op dat moment al voor vijf euro in de ramsjbakken, maar ging in geen tijd weer naar 18 euro. Sterker nog: de eerste Editors-singles, waar niemand in 2005 van moest weten, kostten op eBay ineens 150 euro en meer. En in de Britse pers hoorden ze in Editors plots ‘de volgende U2’, ‘de nieuwe Coldplay’ en ‘de waardige erfgenamen van Echo & The Bunnymen’.

Smith: We wisten niet eens wie dat waren. Na de eerste recensies gingen we Crocodiles en Heaven Up Here kopen. We wilden die Bunnymen wel eens horen waar iedereen ons de hele tijd mee om de oren sloeg. Wij dachten dat ze ons met The Cure zouden vergelijken. Of met Spiritualized, of Elbow. Want daar hadden we écht veel van afgekeken. Maar dat viel blijkbaar niemand op. (lacht)

Nog in 2006 vroeg Franz Ferdinand jullie als voorprogramma, nam Corinne Bailey Rae een cover op van ‘Munich’ en verklaarden Kanye West en Michael Jackson zich grote Editorsfans. Hoe hoorden zij van jullie muziek?

Smith: Kanye West kreeg onze plaat getipt door Alex Kapranos van Franz Ferdinand. Het zijn goede vrienden, en blijkbaar had Alex hem allerlei goeds over ons verteld. En Michael Jackson… Dat was gewoon een stom toeval. Een vriendin van Chris leerde hem een paar jaar geleden kennen tijdens een benefiettournee voor sociaal achtergestelde kinderen. Ze liet hem naar onze plaat luisteren, en blijkbaar was hij diep onder de indruk.

Hoe kwaad waren jullie toen de platenfirma jullie een paar maanden voordien opgaf?

Smith: Ik was niet kwaad, ik was vooral ontgoocheld. Ik wist dat we een heel erg mooie plaat gemaakt hadden. Ik vond het verschrikkelijk dat ze al na een paar maanden in de uitverkoopbakken lag.

Urbanowicz: Ik was vooral bang dat ik weer zou moeten gaan werken. Voor The Back Room had ik een tijdlang op commissie schoenen verkocht voor een grote keten in Birmingham. So incredibly soul-destroying… Soms verstopte ik me in het magazijn om te vermijden dat iemand me zag. Ik heb gejankt van blijdschap toen ik daar eindelijk mocht vertrekken.

The sound of napalm

Nauwelijks anderhalf jaar later lijkt het onwaarschijnlijk dat Chris Urbanowicz ooit weer met de schoenlepel aan de kost zal moeten komen. Of dat Tom Smith opnieuw aandelen zal moeten verkopen in het call centre waar hij vóór Editors zijn brood verdiende. Als we hen in Brussel ontmoeten, heeft het duo er al drie weken interviews opzitten, door heel Europa. En dat is nog maar het begin, want de volgende weken staan nog meer interviewmarathons en fotosessies op de agenda, die van An End Has A Start een nieuw verkoopsucces moeten maken.

Zitten jullie na meer dan tweehonderd interviews al in de fase waarin jullie beginnen te liegen om het voor jezelf interessant te houden?

Smith:We’re getting there. (lacht) Het vervelendste is dat iedereen hetzelfde vraagt. In onze perstekst had de platenfirma blijkbaar geschreven dat we geen muzikanten geworden waren om drugs te kunnen nemen. Of om televisies uit hotelramen te kunnen keilen. De vragen die we daar sindsdien al over kregen! De idiootste eerst. ‘Waarom zijn jullie antirock-‘n-roll? Houden jullie niet van fun misschien? Zijn jullie echt zulke depressievelingen?’

Tijdens de opnames van ‘The Back Room’ was jullie geheime wapen naar verluidt whisky van Jameson’s. Wat was het deze keer?

Smith:Guinness, dat geeft een heel andere dronk. Je hoofd voelt veel minder zwaar als je er een paar glazen van op hebt. Je begint zachtjes te gloeien, je voelt een gelukzalige glimlach opkomen en je voelt je ongelooflijk… tevreden.

Urbanowicz: Napalm is ook heel belangrijk geweest.

Napalm?

Urbanowicz: Een fantastische effectpedaal die ik op eBay vond. Een soort über-effectpedaal eigenlijk, waar ik al mijn andere effectpedalen in kan pluggen. It’s all over the album, want zo’n nerd ben ik dan wel. Van sommige songs maakten we de outro’s speciaal langer om er alle speciale geluidjes in te kunnen proppen. (lacht)

Sinds ‘Smokers Outside The Hospital Doors’ vindt de Britse pers dat jullie de ‘stadionvullende tristesse van Coldplay’ hebben. Wil een mens dat wel?

Smith: De stadionvullende zwaarmoedigheid van Coldplay? Dat klinkt bijna als een aandoening, nee? Er staan een paar big moments op onze plaat, met veel tromgeroffel en grote riffs. Maar daarom schreven we onze nieuwe songs nog niet met het stadion van Wembley in het achterhoofd, hé. De enige ambitie die we hadden, was onszelf kippenvel bezorgen. Ook al vinden we ‘succes’ zeker geen vies woord.

Ook gehoord: ‘Editors zijn de Kaiser Chiefs van de denkende, gevoelige mens.’

Smith:Oh boy. Kan jij daar niet op antwoorden?

Urbanowicz:My lips are sealed. Ik zeg écht niets.

Smith: Wel, fuck it, Kaiser Chiefs lezen toch geen Frans.

Nederlands.

Smith:Whatever! Doe me een plezier, google de lyrics van Ruby en lees ze eens hardop voor. En bedenk dan dat ze in hun cd-boekje werden afgedrukt. Nee, als RubyRuby Ruby de gedachten van een generatie samenvat, zoals ik onlangs ergens las, dan maak ik me grote zorgen. En dan vraag ik me echt af waarom ze ons deprimerend noemen.