Zoek alvast een deuk omin te gaan liggen, want vanafvolgende week zorgt Canvas meteen nieuwe reeks Neveneffectenvoor uw wekelijkse portie comicrelief. De Fab Four van de Vlaamsecomedy over hun gemeenschappelijkeen individuele mankementen en talenten.’Wat ons bindt? Een BVBAen twee bedrijfswagens.’

Welkom in onze commune’, zegt Jelle De Beule als we zijn Gentse woonst betreden. Kennelijk treffen we Neveneffecten tijdens de schaft, want terwijl twee van hun wederhelften zich over hun eerstgeborene bekommeren, zitten Jonas Geirnaert, Lieven Scheire, Koen De Poorter en Jelle De Beule in mayonaise en stoofvleessaus gemarineerde frieten naar binnen te schrokken. Als met ‘commune’ overigens een sociaal onaangepaste samenlevingsvorm wordt bedoeld waarin boeren steevast op applaus worden onthaald en scheten zonder een spátje ironie op geluidssterkte en vochtigheidsgraad gequoteerd, dan vormen de Neveneffecten inderdaad een commune.

Een geestige commune, dat wel. De feiten liegen er niet om. Twee jaar geleden pleegden ze een wekelijkse coup op het zondagse uitzendschema van Eén met hun piraatzender Willy’s en Marjetten – een tour de force die zoveel controverse uitlokte dat de jongens tegenwoordig trots in T-shirts met opschrift ‘I survived Willy’s en Marjetten’ paraderen. In april verscheen hun bijwijlen hilarische zaalshow Zinloos Geweldig op dvd. En vanaf volgende week zendt Canvas vijf nieuwe afleve-ringen uit van Neveneffecten, de schalks naar National Geographic knipogende docureeks waarvan wij ten huize De Beule de avant-première mogen meemaken: een met gezonde doses slapstick en Jef Nys-idiomen doorspekte persiflage op Sea Hunters.

Als we Metro mogen geloven, is het een klein wonder dat er überhaupt nieuwe afleveringen van de serie op de televisie lopen. Anderhalf jaar geleden lazen wij daarin immers een oproep van Jonas Geirnaert om zijn gestolen laptop aan de rechtmatige eigenaar terug te bezorgen, ‘anders komt er nooit een tweede reeks van Neveneffecten‘.

Heb je die laptop nog teruggezien?

Jonas Geirnaert: Neen, maar vreemd genoeg hebben we een hoop van onze ideeën wel in Fans zien passeren. (Lacht)

Lieven Scheire: Als je trouwens écht je laptop had teruggewild, had je beter geschreven: ‘Anders komt er zéker een tweede reeks van Neveneffecten.’ Of nog beter: van Willy’s en Marjetten.

Heeft Bart De Pauw nog meegewerkt aan de nieuwe reeks?

Jelle De Beule: Hij heeft ons heel goed geholpen met de structuur van onze scenario’s, en in de laatste aflevering speelt hij zelfs een rolletje.

Geirnaert: Zeker op het gebied van verhaallijnen is Bart een handig klankbord. Hij voelt meteen aan wanneer een scenario rammelt of de opbouw van een verhaal niet klopt. Maar zijn betrokkenheid was wél kleiner dan bij de eerste reeks, ook omdat hij zo intensief met Loft bezig was.

Hadden jullie trouwens óók geen filmplannen?

Scheire: Vage filmplannen. In de zin van: ‘Ooit willen we wel eens een film maken.’ (Lacht) Maar voor ernstige projecten zijn we nog te jong en onbezonnen. John Cleese heeft ook pas een klassieke sitcom als Fawlty Towers gemaakt nadat hij zijn jeugdig anarchisme in Monty Python had kunnen botvieren.

Geirnaert: Dus: over tien jaar maken we een reeks over een bed & breakfast met een Portugese kelner en een poetsvrouw die Molly heet. (Lacht)

Voor we de verschillen tussen jullie vieren analyseren: wat bindt jullie?

Scheire: Een BVBA en twee bedrijfswagens. (Hilariteit)

Máár twee bedrijfswagens? Jullie vormen dus tóch een soort commune?

De Beule: Mijnheer werkt voor Knack zeker? Twee wagens voor vier mensen: dat móét wel een bende hippies zijn. (Lacht)

Koen De Poorter: Eigenlijk zijn we wel een soort commune. We werken samen, eten samen en het draait er zelfs steeds weer op uit dat we samen op vakantie gaan! Vier keer zijn we het afgelopen jaar samen op reis geweest. Eén keer heb ik geprobeerd om in mijn eentje naar het buitenland te trekken, maar na een paar dagen is de rest me al achternagereisd om een scenario af te werken.

NEVENEFFECTEN – REEKS 2

Vanaf vrijdag 28/11, 20.40 – Canvas

JELLE DE BEULE ‘De beste acteur van Neveneffecten’

Jelle lijkt me veruit de beste acteur van het gezelschap. Bart Peeters noemde zijn cameo in ‘Het Geslacht De Pauw’ zelfs ‘de beste acteerprestatie van het jaar’.

Scheire: Geen twijfel mogelijk: Jelle is van ons vier de beste acteur.

De Beule: Ik herinner me dat compliment van Bart Peeters nog goed. Ik speelde in Het Geslacht De Pauw een marginaal, en ik dacht: ofwel denkt Bart Peeters dat ik geen rolletje speel en dus een échte marginaal ben, ofwel heeft die gast iets nodig van mij. (Lacht) Echt waar, ik vond dat compliment zo surreëel dat ik het gewoon niet kon plaatsen. Nu, ik acteer wel graag, maar grappenbedenken vind ik minstens even leuk. Van ons vier ben ik diegene die van nature het minste voeling heeft met absurde humor. Ik heb dat absurdisme intussen wel geassimileerd, maar ik houd toch vooral van punchlines en verbale humor.

Scheire: Hij is niet voor niets Vlaanderens grootste The Simpsons-fan.

De Beule: Neem nu die reclame in Willy’s en Marjetten voor de Margipop, een variatie op de Barbiepop, met als punchline: ‘Help jij Barbie haar kinderen te verwaarlozen?’ Die grap heeft een hoog The Simpsons-gehalte. De korte, krachtige en liefst ook nog een beetje choquerende oneliner: dát is mijn ding.

Over choqueren gesproken: jij leest in ‘Man Bijt Hond’ wekelijks ‘Het Gesproken Dagblad’ voor. Merkwaardig dat niemand ooit aanstoot heeft genomen aan je cassante toon.

De Beule: Eerlijk: ik heb me er ook al over verbaasd met wat voor grove vetzakkerij we telkens wegkomen. Op een bepaald moment hadden we een item over een schepen die geld van de lokale Kerkfabriek had verduisterd. De bijbehorende commentaar: (geaffecteerd) ‘Ik neem niet graag het woord smeerlap in de mond, dus daarom: dikke, vette klootzak.’ (Lacht) Een andere keer hebben we de hadj – de jaarlijkse bedevaart naar Mekka waarbij de moslims toertjes draaien rond de Ka’aba – vergeleken met het bordspel Monopoly, inclusief toespelingen op uitdrukkingen als ‘Ga naar de gevangenis’. Nog een andere keer hebben we Geert Wilders’ anti-islamfilm Fitna dan weer vergoelijkt met als commentaar: ‘Komaan jongens, leer eens lachen. Ge zijt toch geen Joden, zekers?’ (Hilariteit)

Jeroen Meus maakt één keer forel klaar omdat Hitler dat graag at en wordt haast standrechtelijk geëxecuteerd. Wij raakten zelfs met zo’n bedenkelijke Jodenmop weg. Eén keer hebben we commentaar gekregen op een grap over een weekendongeval omdat die gebeurtenis nog te vers in het geheugen lag – wat we uiteraard begrepen. En ten tijde van Willy’s en Marjetten hebben we ooit afgezien van een scène in de reportage over de man die thuis een gezinsdrama voorbereidde. Ik vond het wel grappig om die man, schop in de hand, te zien oefenen hoe hij zijn kleinste zoon het hoofd zou inslaan, maar Bart vond dat te ver gaan. En ik begreep zijn redenering wel: als zo’n situatie te wrang wordt, verlies je het komisch effect.

Scheire: Wat ik heel leuk vind aan Het Gesproken Dagblad is het komische gebruik van archaïsche taal. Daar zijn we namelijk enorme voorstanders van. In de statuten van onze BVBA staat het zelfs letterlijk vermeld als een van onze doelstellingen: ‘bevordering van het gebruik van oubollige en archaïsche woorden, zoals daar zijn: averij, bevroeden en billijk’.

De Beule: Nog zo’n woord dat we dringend willen rehabiliteren is ‘saletjonker’, wat zoveel betekent als ‘jonge gast die zich modern probeert te kleden, maar daar niet in slaagt’. Een beetje zoals Lieven dus. (Lacht)

Leeftijd. 27 Opleiding. Animatiefilm Nevenproject. True Friends, in 2005 op het Brusselse Animafestival bekroond met de Canvasprijs Ook bekend als. Voice-over in de Man Bijt Hond-rubriek Het Gesproken Dagblad

KOEN DE POORTER ‘Een hele goeie kabelsleper’

Koen, hoe zou jij je rol binnen Neveneffecten omschrijven?

De Poorter: Volgens het interview dat Jonas afgelopen zomer heeft gegeven aan Focus Knack haal ik het niveau van Neveneffecten naar beneden omdat ik sinds kort dertig ben en we een vierde minder grappig zijn. (Lacht) Neen serieus, ik denk dat ik de meest visuele humorist van ons vier ben. Ik heb een voorliefde voor kleine, schattige dingen die op een gruwelijke manier pijn worden gedaan. Zo brachten we bij een van onze eerste zaalshows respectievelijk een bromelia, een teddybeer en een lief klein kuikentje tot ontploffing. Alleen gingen bij het kuikentje de explosieven niet af en voerden we het teleurgesteld terug naar de coulissen. Waarop we alsnog een luide knal lieten horen en een wolk van veertjes op het podium lieten dwarrelen. Iets wat klein, lief en schattig is meedogenloos mishandelen: hilárisch vind ik het!

Het begint me plots te dagen waarom jij Neveneffecten hebt vervoegd nadat je Lieven en Jonas in ‘Man Bijt Hond’ een beertje van ‘De Droomfabriek’ zag neerknuppelen.

De Poorter:Voilà! Ik ben toen letterlijk uit mijn zetel gerold van het lachen. Wat het voor mij zo hilarisch maakte, was het besef dat die brutale nonsens in primetime werd uitgezonden en de mensen thuis er wellicht met almaar wijder openvallende mond en groeiende verontwaardiging naar zaten te kijken. Humor mag een beetje ergernis opwekken.

Scheire: Ik denk dat Koen een heel belangrijke aanwinst was om als comedygroep door te groeien. Toen Jonas en ik nog met z’n tweeën optraden, was onze humor tweedimensionaal: ik moest het als stand-upcomedian van mijn verbale humor hebben en Jonas van zijn mimiek. Toen Koen erbij kwam, ging er een wereld voor ons open. Hij was als regisseur vertrouwd met beeldende humor, waardoor we onder meer met projecties gingen werken. Koen heeft onze manier van comedy maken een nieuwe dimensie gegeven.

Geirnaert: Hij is ook heel beslagen in de technische aspecten van een televisieprogramma. Hij is bijvoorbeeld een hele goeie kabelsleper. (Lacht) Maar hij kan ook met computers overweg en verzorgt onze special effects. Zo heeft hij ons al ongelooflijk veel tijd en geld bespaard. Als wij komen aanzetten met een sketch die zich op de noordpool afspeelt, hoeven we daarvoor niet naar ginder: Koen haalt de noordpool zó uit zijn computer.

De Poorter: Ik ben dan weer veel minder goed in grappig zijn onder druk. Tijdens het brainstormen moet ik echt ontspannen zijn.

De Beule: Met tijdsdruk omgaan: dat is iets wat we allemaal hebben moeten leren. Vooral tijdens Willy’s en Marjetten. Voor elke uitzending die zondag werd uitgezonden, vertrokken we de maandag voordien van een blanco blad. Moordend! Voor ingewikkelde scenario’s hadden we gaandeweg geen tijd meer, en dus zei Bart de hele tijd: ‘We hebben grappen nodig, méér grappen!’ Het werd op den duur echt moppen tappen tegen de klok.

Geirnaert: Ik herinner me nog de eerste keer dat we met Bart mochten brainstormen. Voor de tweede reeks van Het Geslacht De Pauw was dat. Ik deed het zowat in mijn broek. Ik zat de hele tijd te denken: ‘Grappig wezen, Jonas, gráppig wezen!’

Koen, het komt me voor dat jij graag schlemielen speelt.

De Poorter: Ik speel in ieder geval graag personages met een hoek af. Zo’n Guido Van Haezelbeke die er rotsvast van overtuigd is dat de E40 een rivier is, terwijl de realiteit zich iedere minuut méér aan hem presenteert: zo’n rol vind ik interessant.

Scheire: Koen droomt er al jaren van om een kwijlende, aan een rolstoel gekluisterde spast te mogen spelen die bij de lokale fanfare de triangel beroert. We kunnen geen script schrijven of hij probeert er die rol wel ergens in te smokkelen. (Lacht)

Leeftijd. 30 Opleiding. Filmregie Nevenproject. STAD, een prentenboek in samenwerking met Pieter Gaudesaboos Ook bekend als. Najib Monkeyballs in Het Geslacht De Pauw

LIEVEN SCHEIRE ‘De George Clooney van de wetenschap’

Lieven is…

Geirnaert:… de George Clooney van de wetenschap!

Maar ook een stand-upcomedian. Mag ik dan aannemen dat jij je vooral met pointes bezighoudt?

Scheire: Vooral met het opbouwen naar pointes eigenlijk. Ik schrijf veel van de scenario’s. In zo’n script het overzicht behouden en de verhaallijnen uitzetten: dat ligt me wel. Maar ik ben dan weer géén geweldig acteur. Ik kan wel de gladde Hollandse presentator spelen – heel groots en karikaturaal – maar subtiele rollen liggen me veel minder.

De Beule: Hij kan niet alleen een verhaal schrijven, hij kan ook heel goed een verhaal vertellen. Als ik een anekdote vertel, gaat dat met horten en stoten. Hij kan dat veel sappiger: hij neemt er echt de tijd voor, maar vervelen doen zijn verhalen nooit. Bij het uitwerken van een scenario voor Neveneffecten is hij ook subliem in het aanslaan van de juiste toon. Ik ben altijd geneigd om zo’n aflevering vol grappen te steken. Hij kan louter door de toon van zijn persiflages of de situatio-nele humor zo’n aflevering minstens even grappig maken als wanneer we ze met moppen-om-de-moppen volproppen.

Geirnaert: We vergelijken een scenario vaak met een rozijnenbrood. Het verhaal is het deeg en houdt alles netjes bij elkaar. En de jokes zijn de rozijnen die smaak geven aan het geheel.

Lieven, onlangs zag ik je in ‘De Laatste Show’ een uiteenzetting houden over het magnetische noorden toen Mark Uytterhoeven jou geheel zonder ironie in het gezicht smeet dat hij er niets van begreep. Ik vond dat nogal tactloos.

Scheire: Dat kwam misschien nogal cru over, maar ik heb er in ieder geval geen aanstoot aan genomen. Germanisten zijn de meest neurotische van alle menswetenschappers en kunnen van nature niet zo goed met natuurwetenschappers opschieten. Ik moet altijd lachen om hun regelneverij. Kijk, mijn scenario’s staan vol dt-fouten: ik zou ook liever hebben van niet, maar om daar nu voor te worden afgemaakt… Dat hoeft nu ook weer niet.

De Beule: Een plaagstootje moet wel kunnen, maar televisiemakers die elkaar op de televisie steken geven is nog iets helemaal anders. Neem nu Ben Crabbé die in Blokken zijn jury afvalt omdat een bepaalde vraag hem niet aanstaat: dat hoort niet.

Scheire: Toen ik aan die fysicarubriek in De Laatste Showbegon, was ik op mijn hoede voor de commentaren van collega-fysici. Gewoon omdat ik wist dat ik af en toe wel eens onjuistheden zou verkondigen. Maar wat bleek? Van natuurwetenschappers kreeg ik niets dan lof. Van taalpuristen daarentegen! ‘Mijnheer Scheire, het is niet sneller als maar sneller dan.’ Fuck off!

Kunnen jullie me een voorbeeld geven van een grap of sketch van Neveneffecten die alleen uit de koker van Lieven had kunnen komen?

De Poorter: De sketch met de huilende mensen!

Scheire: Dat is er misschien wel een, ja. Voor onze zaalshow bedacht ik een parodie op Het Spijt Me, het programma waarin Claude De Burie elke week enkele mensen aan het huilen bracht door hen te confronteren met een van hun naasten die ‘sorry’ wilde zeggen. In mijn versie werd iemand opgevoerd die emotioneel werd van servies en door de presentator met een tas en een ondertas werd geconfronteerd: tranen gegarandeerd! (Lacht) Wim Helsen heeft me nog geholpen om die sketch verder uit te werken.

Wim Helsen?

Scheire: Ik ken hem nog van het comedycircuit waarin ik vroeger meedraaide. Iedereen kent iederéén in dat wereldje. Wim gaf me het idee om die persoon die emotioneel werd van servies nog eens extra aan het huilen te brengen door zijn beste vriend te laten opbiechten dat hij eigenlijk een vork is. ( Lacht)

Leeftijd. 27 Opleiding. Fysica Nevenproject. Lieven Scheire in zijn element: Fysica!, een boek over – welja – fysica Ook bekend als. Stand-upcomedian én vaste rubriekgast in De Laatste Show

JONAS GEIRNAERT ‘Ik moet het van mijn looks hebben’

Wat is Jonas’ grootste verdienste als Neveneffect?

Geirnaert: Ik denk dat ik het vooral van mijn looks moet hebben. En ik ben natuurlijk ook de sympathiekste van ons vier.

De Beule: En ónze grootste verdienste is dat we hem in de waan laten. (Lacht)

Geirnaert: Acteren doe ik ook heel graag, al reken ik me als acteur niet tot de top 3 van Neveneffecten – om het zacht uit te drukken. Ik houd mij net als Lieven vooral met de scenario’s bezig.

De Poorter: Jonas is vooral een kei in het klassiek opbouwen van een grap om ze dan niet-klassiek te laten eindigen.

De Beule: Ik ben vooral jaloers op zijn vondsten à la ‘De bron van de E40’. Toen we nog samen op de Academie zaten, was ik al jaloers omdat ze Jonas altijd de grappigste vonden. Hij is ook met voorsprong de meest perfectionistische van ons vieren. Als wij allang tevreden zijn en in onze nest kruipen, kan hij nog nachtenlang aan een sketch blijven schaven. Jonas is zowel op creatief als praktisch gebied dé voortrekker van Neveneffecten.

Scheire: En om zijn piet nog wat meer af te zuigen: hij is ook veruit de meest stressbestendige. Zet mij onder druk en ik verlies al mijn creativiteit. Jonas bewaart onder alle omstandigheden zijn gevoel voor humor.

Juist of fout: van een antiracismesong als ‘El Clandestino’ vermoed ik dat hij door Jonas bedacht is, aangezien ikhem het meest met maatschappijkritiek associeer.

De Poorter: Fout!

Geirnaert: De eerste zin uit dat liedje, ‘No me gusto el migranto’, dateert uit de tijd dat Jelle en ik nog op de Academie zaten. De rest hebben we samen verzonnen tijdens een autorit naar Groningen.

De Poorter: El Clandestino is een opsomming van allerlei vooroordelen tegenover migranten, maar dan zo grotesk dat het een soort kritiek inhoudt. Maar we vertrekken nooit vanuit de motivatie om iets maatschappijkritisch te maken.

Is de commentaar die vaak impliciet in jullie grappen en sketches zit dan louter ‘collateral damage’?

De Beule: Inderdaad: collateral damage. Leuk meegenomen, maar ook niet meer dan dat. Iets als Het Gesproken Dagblad is wél bewuste satire. Maar met Neveneffecten hebben we echt niet de bedoeling om dingen aan de kaak te stellen.

De Poorter: Een voorbeeld. In een van onze sketches houdt een rijke, rechtse tiep bij hem thuis een Turk in een kooi. Dat is geen aanklacht tegen racisme, wij vinden het in de eerste plaats grappig dat zo’n kakker denkt álles te kunnen kopen.

Scheire: Kijk, wij hebben onze meningen en overtuigingen, en die zullen onrechtstreeks wel in ons werk doorschemeren. Maar daar statements van maken interesseert ons niet. Wij mikken alleen maar op de lach, zonder artistieke pretenties. Ik háát het als entertainers hun werk een geëngageerde, elitaire twist proberen mee te geven.

Geirnaert: Ik herinner mij een Neveneffecten-recensie in Zone 03 waarin we twee sterren op vijf kregen – drie te weinig dus (lacht) – en waarin geklaagd werd dat men van iemand die zich in Cannes zo fel tegen Bush had uitgesproken wel méér enga-gement had verwacht. Daar werd ik zo kwáád van! Ten eerste omdat ze Neveneffecten en Jonas Geirnaert op één hoopje gooien, wat ik al niet correct vind. En ten tweede omdat niemand het recht heeft om maatschappijkritiek te eisen vaniemand die over sommige zaken al eens een uitgesproken mening heeft.

Scheire: In Flatlife zagen veel mensen een aanklacht tegen sociale isolatie, terwijl dat filmpje enkel om situationele humor draait. Als Jonas daarin een man op zijn vrouw had doen slaan, zouden ze er een kritiek op huiselijk geweld in lezen.

De Beule: Terwijl een man die zijn vrouw afranselt gewoon grappig is. (Tegen zijn vriendin) Sorry, zoetje!

Leeftijd. 26 Opleiding. Animatiefilm Nevenproject. Flatlife, in 2004 op het filmfestival van Cannes bekroond met de juryprijs Ook bekend als. Marcel, de raaskallende presentator van de Prijs- Dink-Kamp in Willy’s en Marjetten

Door Vincent Byloo l FOTO’S: Sigfrid Eggers