De memoires van de archivaris

Hergés archivaris schreef het compleetste en nuchterste levensverhaal van de vader van Kuifje. Maar niet het mooiste.

Goddin, Moulinsart, 1003 blz., euro32 , (Nederlandse versie in maart bij Roularta Books)

Het plan van de erven Hergé om naar aanleiding van het eeuwfeest een nieuwe, officieel goedgekeurde biografie te laten verschijnen, kon aanvankelijk vooral op sceptisch wenkbrauwgefrons rekenen. Was alles over Hergé niet al eens gezegd? De hoofdredacteur van het tijdschrift Lire, Pierre Assouline, zorgde in 1996 al voor een dikke biografie, waarvoor hij zelfs de streng bewaakte archieven van de Studio’s Hergé mocht inkijken. Kuifjekenner Benoît Peeters deed er met Hergé, zoon van Kuifje vijf jaar geleden nog een flinke schep bovenop, door de intieme band tussen de auteur en zijn werk te tonen.

Uitverkoren biograaf Pierre Goddin kon in elk geval geen gebrek aan voorkennis worden verweten. De man is al jaren de huisarchivaris van de Studio’s Hergé. Hij was het dus die Assouline rondleidde in het nauwlettend bewaakte archief. In Lignes de vie demonstreert Goddin de kwaliteiten van een uitstekend archivaris. De hoofdlijnen van het moeilijke leven van Kuifjes bedenker waren al genoegzaam bekend: vermeende collaboratie, depressies, lastige echtscheiding. Maar door meer en systematischer bronnen te gebruiken, wordt het beeld vollediger. Zo laat Goddin bijvoorbeeld zien dat Hergé consequent zijn eigen pad volgde tijdens de oorlog. Hij vermeed alles wat naar actieve collaboratie rook, maar had anderzijds geen oren naar de waarschuwingen van zijn vrienden, die vonden dat het niet verstandig was te publiceren in een collaborerende krant.

Door zijn hardnekkige focus op de feiten kan Goddin ook heel wat mythes ontkrachten. Zo was de onbekende grootvader van Hergé niet Leopold II, maar een timmerman die de verantwoordelijkheid voor zijn daden niet wou opnemen. Evenmin werden Hergé en zijn eerste vrouw gekoppeld door de hoofdredacteur van Le Petit Vingtième: Hergé heeft het vuur uit zijn sloffen moeten lopen om Germaine Kieckens te versieren.

Maar een biografie door een huisarchivaris laten schrijven heeft ook nadelen, zoals het verbloemen van bepaalde dingen. Hier en daar verdedigt Goddin zijn held wat te hardnekkig, bijvoorbeeld wanneer hij een antisemitische tekening op het conto van Hergés anti-Joodse vrienden probeert te schrijven. Voor wie echt álles over Hergé wil weten, en wijs genoeg is om zelf interpretatie toe te voegen.

Gert Meesters