Jordan Rakei bouwt een soulfeestje op de rand van de vulkaan, met dank aan Black Mirror

De Nieuw-Zeelandse Jordan Rakei is niet de eerste soul brother die losgaat op het einde van de wereld, maar wellicht wel de eerste die de mosterd haalt bij Black Mirror en The Handmaid’s Tale.

Bepaald geen r&b-zanger van het zevende knoopsgat, die Jordan Rakei. Als blanke, in Australië opgegroeide, vanuit Londen opererende Nieuw-Zeelander geeft hij een heel eigen interpretatie aan de klassieke r&b en Motownsoul die hem ooit beïnvloedden. Bovendien is Rakei verre van een would-be adonis of stoere gladjanus, maar een integere, gevoelige ziel die op zijn eerste twee elpees openhartig over zijn strijd met onzekerheid en sociale angststoornissen schreef.

Maar op zijn nieuwste album lijkt de schuchtere zanger en multi-instrumentalist pas echt te ontbolsteren: Origin is een dystopische conceptplaat over de verstrekkende gevolgen van technologie voor de menselijke evolutie. Een album dat past in een rijke traditie van soulvolle of funky conceptplaten die een allesbehalve rooskleurige toekomst schetsen, met What’s Going On, Marvin Gayes meesterwerk, allicht als beste referentie. Maar ook Curtis Mayfield, Stevie Wonder, Funkadelic, Erykah Badu en recenter Janelle Monáe (met The ArchAndroid uit 2010) lieten al horen dat het einde der tijden best een feestje kan zijn.

Je bent in goed gezelschap. Bovendien: conceptalbums met een somber toekomstbeeld gaan nooit uit de mode.

Jordan Rakei: (lacht) Ik mag hopen dat ik er toch een persoonlijke, eigentijdse draai aan gegeven heb. ‘Help, technologie gaat ons allemaal vernietigen!’, zo’n plaat wilde ik níét maken. Daarom spelen songs als Mad World, over een wereld geregeerd door artificiële intelligentie, zich af in een fictieve wereld, niet in het hier en nu.

Worden we dan niet al voor een deel geregeerd door AI?

Rakei: In zekere zin wel, ja. Probeer maar eens een dag vlot door te komen zonder alle apps en shortcuts op je smartphone. Ik ben bang dat we steeds verder afdrijven van de kern van wat het betekent mens te zijn.

AI bepaalt ook steeds meer naar welke platen we luisteren, welke boeken we lezen…

Rakei: Welke mensen we leren kennen zelfs! Griezelig, toch? Onlangs las ik The Psychopath Test, waarin journalist Jon Ronson onderzoekt wat het precies betekent om een psychopaat te zijn. Sindsdien blijven al mijn feeds me bestoken met publicaties over geestelijke gezondheid. Op basis van één boek! Hetzelfde met muziek. Je moet tegenwoordig oppassen welke silly songs je online beluistert, of je wordt voor de rest van je leven in een ‘fout’ vakje gestopt.

Was er een specifieke reden waarom je The Psychopath Test gelezen hebt?

Rakei: Wees gerust: ik ben géén psychopaat. Oef. (lacht) Ik las het boek wel omdat ik me vragen stelde over het gebrek aan empathie dat ik soms ervaar, pakweg wanneer ik naar het nieuws kijk. Grote rampen of tragische gebeurtenissen wekken bij mij niet altijd de diepe, trieste emoties op die ik bij andere mensen waarneem. Maar ik hoef me dus geen zorgen te maken, zó erg is het niet.

‘I was sick and tired of how they used our minds / I’ll press rewind, I’ll never press record’, zing je in Say Something. Dat doet me denken aan The Entire History of You, een aflevering van Black Mirror waarin mensen alles wat ze zien kunnen opnemen en opnieuw afspelen.

Rakei: Ik ben dol op Black Mirror. De hele serie was, net als The Handmaid’s Tale, een grote inspiratie voor de plaat. Maar Say Something is vooral bedoeld als kritiek op de onhebbelijke gewoonte van mensen om álles op video vast te leggen. Je kind speelt met een hond? Hup, filmen maar! Pure conditionering. Daarom: ‘I’ll press rewind’, naar de dagen dat we niet zo veel van onze emoties investeerden in, of toevertrouwden aan technologie.

Drie albums in drie jaar tijd: het gaat vooruit. Is muziek voor jou, als introvert, een manier om aan de wereld te ontsnappen?

Rakei: Ik doe het gewoon heel graag, platen maken. Klinkt cheesy, ik weet het. (lacht) Soms heb ik wel eens een offday – dan speel ik een hele dag FIFA op mijn Playstation – maar meestal probeer ik zo weinig mogelijk tijd te verliezen. Liefst zou ik willen evolueren tot een type artiest zoals Joni Mitchell of Prince: een plaat of twintig op het eind van je carrière, die misschien niet allemaal even goed zijn, maar toch gerespecteerd worden voor je hele oeuvre. Ik vind het altijd jammer, straffe artiesten die zuinig zijn met hun kunst.

Je hebt onlangs in de studio gezeten met Nile Rodgers van Chic. Ook een studiobeest.

Rakei: Vorige maand was dat. Ik stapte net van het vliegtuig na mijn huwelijksreis en kreeg een tekstberichtje van mijn manager: ‘Je hebt morgen een sessie met Nile Rodgers.’ In Abbey Road dan nog. Geweldige ervaring. Ik heb er veel van bijgeleerd. zijn straffe ervaringen en verhalen – over Miles Davis, Stevie Wonder, Daft Punk, Bowie… – zijn eindeloos. In totaal heeft hij 36 nummer-éénhits gehad, vertelde hij. Totáál niet intimiderend! (lacht)

Op zo’n moment kruip je niet diep in je schulp?

Rakei: Neen. Zijn manier van werken is nochtans heel anders dan de mijne. Geen gedoe met intro’s of bruggetjes, meteen recht op het refrein af. Zó schrijf je dus wereldhits. (glimlacht) Maar ik heb me staande gehouden en voelde me daar op mijn plaats. Ik maak al sinds mijn elfde muziek, ik weet waar ik mee bezig ben. Wanneer iemand die ik niet ken me op een feestje ben onverwacht een vraag stelt, dán krimp ik in elkaar. Maar nooit op een podium of in de studio.