Zijn karakterkop maakt Steve Buscemi geen vanzelfsprekende keuze voor de hoofdrol in HBO-hit Boardwalk Empire. Bij de start van het tweede seizoen lijken de cultacteur en corrupte politicus Nucky Thompson onlosmakelijk verbonden. ‘Niemand onthoudt mijn personages die níét sterven.’
De gangster die weigert fooien te geven uit Reservoir Dogs, de constant kakelende crimineel uit Fargo, het naïeve bowlingteamlid uit The Big Lebowski: het zijn maar een paar van de onvergetelijke filmpersonages die Steve Buscemi op zijn naam heeft staan. Toch stootte de voormalige brandweerman uit New York nooit helemaal door tot de Hollywoodtop. Zijn niet bepaald alledaagse looks zorgen ervoor dat de meeste studiobonzen hem niet als ‘leading man’-materiaal beschouwen. Bovendien heeft hij altijd al een voorkeur getoond voor uitdagende arthousefilms – met als opvallende uitzonderingen zijn verschijningen in twee prullen van Jerry Bruckheimer en zes stinkers van Adam Sandler.
2010 bleek het jaar van de Grote Doorbraak voor de inmiddels 53-jarige acteur. Hoewel zijn casting als de protagonist van Boardwalk Empire gemengd ontvangen werd, groeide de HBO-reeks over het Atlantic City van de jaren 20 uit tot een van de grootste hits van de gereputeerde betaalzender. Veel had natuurlijk te maken met het talent achter de schermen. De reeks werd bedacht door Terence Winter, de The Sopranos-scenarist die nu ook de taak van showrunner op zich nam, en de eerste aflevering werd geregisseerd door meester-cineast Martin Scorsese, die nadien als uitvoerend producent bleef fungeren.
Zonder Buscemi’s bijdrage was de reeks nooit zo memorabel geweest. Zijn gelaagde interpretatie van Enoch ‘Nucky’ Thompson verheft de corrupte politicus die na de afkondiging van de Prohibition Act een illegaal drankhandeltje op touw zet tot een van de meest enigmatische personages uit de recente film- en tv-geschiedenis. Hoe crimineel Nucky’s daden ook zijn, op geen enkel moment verliest hij je sympathie.
Als we de acteur ontmoeten in het statige Waldorf Astoria Hotel in New York en hem feliciteren met zijn prachtprestatie, blijkt hij de bescheidenheid zelve: ‘Ik denk dat de scenaristen meer lof verdienen dan ik. Nucky is enig in zijn soort. Hij is geen typische gangsterfiguur, maar een gewiekste politicus die werkelijk iedereen te vriend probeert te houden. Hij slaagt er zelfs in zowel bij de Ku Klux Klan als bij de zwarte gemeenschap op een goed blaadje te staan. Daarenboven zit de man zeer complex in elkaar. Hij probeert van het leven te genieten, maar draagt enorme trauma’s met zich mee.’
In het eerste seizoen werd inderdaad duidelijk dat ’s mans jeugd niet over rozen ging en dat hij op jonge leeftijd zijn echtgenote en kind verloor. Dat hij nu samenwoont met de eigenzinnige weduwe (rol van Trainspotting-babe Kelly Macdonald) van een man die hij liet vermoorden, maakt de zaken er niet makkelijker op. In het tweede seizoen wordt ook nog eens duidelijk dat Nucky’s leermeester de Commodore, zijn voormalige rechterhand Jimmy en zijn wetsdienende broer Eli tegen hem samenzweren. ‘Laat één ding duidelijk zijn’, verklapt Buscemi. ‘Nucky houdt zielsveel van zijn positie en zal alles in het werk stellen om die te behouden. Er is een storm op til.’
Meestal speel je nevenpersonages die na verloop van tijd het loodje leggen. Was het niet vreemd om een hoofdrol te krijgen?
STEVE BUSCEMI: Niemand lijkt de films waarin mijn personage het einde haalt te onthouden . (Lacht) Alleen als er vuurwapens in het spel zijn, ben ik de pineut. Ik vond het een hele eer om gevraagd te worden. Showrunner Terence Winter en hoofdregisseur Tim Van Patten zijn kunstenaars in hun vak. Zij hebben er mee voor gezorgd dat HBO als een prestigieus instituut beschouwd wordt. Trouwens: wie zou er nee zeggen tegen een kans om met de grote Martin Scorsese samen te werken?
Deed het feit dat het om een tv-reeks ging een gevestigde filmwaarde als jezelf niet twijfelen?
BUSCEMI: In mijn ogen is Boardwalk Empire het beste filmproject dat me ooit werd aangeboden – een ontzettend lange film wel te verstaan. (Lacht) Met een opdracht als deze heb je één zekerheid: mensen zullen het eindresultaat kunnen zien. Veel films halen zelfs de zalen niet meer.
Kwaliteit en cinema lijken dezer dagen nog amper met elkaar te rijmen.
BUSCEMI: Ik ben ervan overtuigd dat het op onze planeet nog steeds krioelt van de mensen die volwassen films willen zien, maar Hollywood is dat publiek uit het oog verloren. Nogal logisch dus dat veel toptalenten uit de filmindustrie hun toevlucht nemen tot de tv-wereld. Daar durft men de betreden paden nog te verlaten.
Hoe verklaar je het succes van deze allesbehalve hapklare reeks?
BUSCEMI: Veel heeft te maken met de kwaliteit van de scenario’s. Goed geschreven verhalen vinden altijd weerklank bij het publiek. Natuurlijk speelt de setting een belangrijke rol, maar het zijn de personages die de kijker week na week doen terugkeren. De schrijvers zijn erin geslaagd om werkelijk alle figuren met een boeiend verhaal te zegenen.
Hoe heb je je voorbereid op de rol van de moeilijk in te schatten Nucky?
BUSCEMI: Ik probeer acteren altijd simpel te houden. Ik leer mijn dialogen, praat wat met de mensen achter de schermen en ga ervoor. Als je te veel over een rol nadenkt, krijg je een gekunsteld resultaat. Daarom volg ik liever mijn instinct.
De rest van de cast verdiepte zich daarentegen in gangsterfilms en literatuur over de jaren 20.
BUSCEMI: Dat heb ik al mijn hele leven gedaan. (Lacht) In tegenstelling tot een groot deel van mijn nevenspelers vertolk ik geen iconisch figuur uit de roaring twenties. Iedereen heeft al wel eens van Lucky Luciano of Al Capone gehoord, waardoor zulke personages de nodige voorbereiding vergen. De echte Nucky is buiten de stadsgrenzen van Atlantic City altijd een nobele onbekende gebleven. Bovendien hebben we de achternaam van mijn personage veranderd (Johnson werd Thompson; nvdr.) zodat we ons wat dichterlijke vrijheid konden permitteren.
Valt het mee om tijdens de werkuren in een ander tijdperk te vertoeven?
BUSCEMI: Het is verbazend hoe modern de jaren 20 aanvoelen. Ondanks de afwezigheid van laptops en gsm’s, vindt Nucky dat er te veel manieren zijn om hem te contacteren. En New Yorkse gangsterbaas Arnold Rothstein (schitterend gespeeld door ‘A Serious Man’-hoofdacteur Michael Stuhlbarg; nvdr.) kan maar niet ophouden over de nieuwste technologische ontwikkelingen. Veel is er niet veranderd.
Toch wel: zulke prachtige kostuums kom je niet vaak meer tegen.
BUSCEMI: De nagel op de kop. Zelfs de arbeidersklasse ging destijds stijlvol gekleed. Nu moeten kleren vooral comfortabel zijn. Een spijtige evolutie in mijn ogen. Er is toch niets leukers dan goed voor de dag komen?
Eén ding is zeker en vast niet veranderd: Amerika’s calvinistische houding jegens genotsmiddelen.
BUSCEMI: Het strenge drugsbeleid van de Verenigde Staten is een hedendaagse versie van de Drooglegging. Dat iets onschuldigs als marihuana nog steeds illegaal is, vind ik belachelijk. Bovendien wordt de strijd tussen de overheid en de drugsbendes alsmaar gewelddadiger. Legaliseer het goedje en het aantal onschuldige – en minder onschuldige – slachtoffers daalt aanzienlijk.
Ondertussen vertolk je Nucky al in 24 afleveringen. Maakt dat hem dierbaarder dan je filmpersonages?
BUSCEMI: Ik hou niet van diepzinnige analyses, dat probeerde ik daarnet al duidelijk te maken. Voor mij is er geen verschil tussen een personage dat ik een paar dagen speel en eentje dat ik jarenlang vertolk. Ik benader hen allemaal met dezelfde onbevangenheid en heb slechts één doel voor ogen: hun beweegredenen doorgronden.
Geen makkelijke opdracht bij een gehaaid personage als Nucky.
BUSCEMI: Zolang hij me blijft verbazen, ben ik tevreden. Een voorspelbaar personage spelen: wie heeft daar nu zin in? Bovendien zijn zulke figuren compleet ongeloofwaardig. Het zijn net al die innerlijke contradicties die van Nucky een mens van vlees en bloed maken.
Heb je begrip voor zijn verregaande illegale praktijken?
BUSCEMI: De invoering van de Prohibition Act schepte de mogelijkheid om veel geld te verdienen. Zo’n kans kon een doorgewinterde zakenman als Nucky niet laten liggen. Echt slecht kun je hem niet noemen. Eigenlijk ziet hij zijn drankhandeltje als – lucratief – liefdadigheidswerk.
Iets helemaal anders: waarom ben je destijds als brandweerman aan de slag gegaan, toch niet ’s werelds veiligste beroep?
BUSCEMI: Geloof me, optreden voor een publiek is veel griezeliger. (Lacht) Ik zou liegen als ik zou beweren dat mijn beroepskeuze met naïeve heldhaftigheid te maken had. De ware reden is ontzettend banaal. Mijn vader werkte voor de stad. Daardoor kon zijn kroost makkelijk deelnemen aan de ingangsexamens die de City of New York organiseerde. Toen ik slaagde voor de brandweertest, hapte ik zonder nadenken toe. Gelukkig beviel de job me. Ik had het gevoel dat ik de ene goede daad na de andere verrichtte.
Klopt het dat je na de aanslagen van 9/11 opnieuw bij je voormalige korps bent gaan werken?
BUSCEMI: Toen ik de Twin Towers zag instorten, raakte me dat tot op het bot. ’s Anderendaags ben ik naar mijn oude kazerne in Little Italy gegaan en heb ik er mijn hulp aangeboden. Samen met mijn ex-collega’s heb ik een week lang monstershiften gedraaid. Die intense arbeid was enorm therapeutisch. Als ik toen niets had ondernomen, had ik de tragische gebeurtenis nu nog steeds niet verwerkt.
Was je aanwezig op de grootse herdenkingsplechtigheid die onlangs georganiseerd werd?
BUSCEMI: Nee, ik ben een man van tradities. Vandaar dat mijn echtgenote en ik net zoals de afgelopen jaren eerst in mijn oude kazerne zijn gaan ontbijten en nadien een speciale mis ter nagedachtenis van alle gevallen New Yorkse brandweerlui hebben bijgewoond.
Tot slot toch nog een vraagje over ‘Boardwalk Empire’: is meneer Scorsese echt zo’n plezier om mee samen te werken als iedereen beweert?
BUSCEMI: Als Marty in de buurt is, verveel je je nooit. Hij is ontzettend boeiend gezelschap. Hij weet niet alleen alles over film, maar ook over geschiedenis, muziek en kunst. Toch komt hij nooit pedant over. Zijn passie voor al die zaken werkt net aanstekelijk. Er lopen op deze aarde maar weinig mensen rond die zo veel levensvreugde uitstralen.
BOARDWALK EMPIRE – SEIZOEN 2
Vanaf vrijdag 11/11 op Prime Series.
DOOR STEVEN TUFFIN
‘VOOR MIJ IS ‘BOARDWALK EMPIRE’ HET BESTE – EN HET LANGSTE – FILMPROJECT DAT ME OOIT IS AANGEBODEN.’ Steve Buscemi
‘OPTREDEN VOOR EEN PUBLIEK IS GRIEZELIGER DAN WERKEN ALS BRANDWEERMAN.’ Steve Buscemi
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
