‘IK HEB MIJN PLANNEN, GOD HEEFT DE ZIJNE’

Als zanger, songschrijver en ex-junkie heeft de Amerikaan Mark Lanegan menige waters doorzwommen. Nu en dan peddelde Aldo Struyf met hem mee, de Antwerpse vertrouweling die Lanegans huidige – Belgische! – tourband samenstelde. Een gesprek met twee brothers in arms. ‘Propere naalden halen was óók een manier om hem te helpen.’

Maandagvoormiddag, 23 januari. In de Antwerpse muziekclub Trix is een driedaagse repetitie van Mark Lanegan Band aan zijn laatste uren toegekomen. Over precies twee weken beleeft de groep zijn vuurdoop in New York en Los Angeles; daarna wacht een uitgebreide Europese tournee langs meer dan dertig steden, die hier in Trix halt houdt op 2 en 3 maart. Desgewenst kunnen Lanegans vier begeleiders die avonden thuis gaan slapen: Aldo Struyf (Millionaire en Creature With The Atom Brain) op toetsen, Gentenaar Steven Janssens (The Whodads) op gitaar en vetkuif, en Brusselaars Fred Lyenn Jacques en Jean-Philippe De Gheest van Lyenn op bas en drums. Vanaf vorig najaar heeft dit kwartet vlijtig gewerkt om de baas binnenkort zonder zorgen te laten doen wat hij het beste kan: stokstijfstil achter de microfoon zijn diepe, korrelige bariton over zijn donkertonige rocksongs uitrollen. Alsof nieuwe plaat Blues Funeral – Lanegans eerste solowerk in acht jaar – al niet fabuleus genoeg is, heeft het viertal zich sinds de eerste samenkomst vorig najaar ook enkele oude nummers van Lanegan eigen gemaakt, én nog een handvol van zijn voormalige groep Screaming Trees. Dat wil nogal wat verwachtingen scheppen.

Toch is op deze laatste repetitiedag van stress geen spoor. Terwijl Mark Lanegan in de kelderstudio nog wat promo doet, brengt de band twee verdiepingen hoger alles in gereedheid voor de generale repetitie. Fred Lyenn Jacques, naar eigen zeggen blij verrast toen Struyf hem bij Lanegan in loondienst wilde halen, loopt er haast fluitend bij. Van zijn stuk te brengen over de renommee van zijn werkgever is hij niet. ‘Goede muziek, zalige stem, een mens met veel karakter: het klikt echt keigoe.’ Ook Lanegans luitenant Aldo Struyf kijkt met nauwelijks verholen goesting uit naar the road. Voor hem is het twee keer prijs: met zijn eigen groep Creature With The Atom Brain tekende hij – ‘op Marks verzoek, hoor’ – voor diens Europese voorprogramma. ‘Ik ben alleen wat nerveus voor die eerste show. In New York de plaat voorstellen, dat is toch een beetje voor de leeuwen gegooid worden. Maar alles daarna: laat maar komen.’

ALGEN

Zo in zijn sas als Struyf is, zo suf en vermoeid oogt Mark Lanegan. Volgens Struyf ligt dat aan een combinatie van jetlag en ’s nachts de wedstrijden van basketbalploeg de LA Clippers willen volgen. Zelf gok ik op algen: al drie weken lang blijkt de forsgebouwde zanger niets anders meer door zijn keel te duwen. Vanonder een omgekeerde honkbalpet legt hij uit waar dat goed voor is. ‘Om de metalen uit mijn lijf te krijgen, man. Die pik je overal op: uit de lucht of uit de blikjes die je drinkt.’ Dat rigoureuze dieet laat verder alleen nog water toe. ‘Maar blijkbaar ook Red Bull, sugar free‘, lacht Struyf. In elk geval is Lanegan van plan nog enkele weken door te zetten. ‘Qua vastberadenheid moet je Mark niets leren. Als je de drugs kunt afzweren, kun je ook een algenkuur volhouden. Maar wel sjiek dat hij nu zo gezond is. Dat merk ik vooral in zijn vriendelijke omgang met buitenstaanders, mensen zoals jij. Nu, persoonlijk kon ik het altijd al met hem vinden, hoe hij er ook aan toe was. Tijdens de eerste Bubblegum-toer ( voor Lanegans vorige soloplaat uit 2004, waarop Struyf meespeelde; nvdr.) sliep ik bij hem op de kamer. Hij, euh, deed zijn ding toen wel, maar we hebben toch vooral goed gelachen.’

Happig om over zijn woelige verleden te praten is Mark Lanegan niet. Hij is minzaam en lacht veel, maar toch hangt er een intimiderend spinsel over hem heen. Wellicht zijn het die kleine donkere ogen, door zijn schepper iets te diep in de schedel gekneed, waardoor ze constant in de schaduw komen te zitten. Maar net omdat ik zo veel moeite moet doen om Lanegans blik te vangen, valt me daarin het flakkerende vreugdevuur op. Deze man heeft schik in zijn doen en laten. ‘Alsof alles volgens plan is gelopen: zo kijk ik terug op mijn leven’, knikt hij berustend. ‘Dingen gebeuren zoals ze gebeuren. Ook in de muziek ben ik nooit teleurgesteld geweest met wat mij allemaal te beurt viel. Integendeel, bij alles wat ik heb gedaan, waren mensen oprecht geïnteresseerd. Akkoord, het is niet altijd gemakkelijk, being on the road. Ik leef tegenwoordig in mijn eigen huis in Los Angeles, ben al enkele jaren samen met mijn vriendin, en we hebben honden. Dus ben ik uiteindelijk toch een beetje gesetteld.’

‘Maar ik hou ook van dit leven onderweg, en wil het volhouden zolang ik kan. Ook al omdat ik het alleen maar liever doe. Geen idee waarom. Omdat het muzikantenbestaan door de jaren heen een stuk comfortabeler is geworden? Oh, maar dat had het eigenlijk altijd al kunnen zijn. Alleen heb ik geregeld de aandrang gevoeld om de dingen de verkeerde richting in te duwen. ( Grijnst) In elk geval reis ik niet langer samen met zes andere venten, met wie ik verplicht ben een kamer in een goedkoop motel te delen. Ik weet wat het is om te toeren zonder een cent op zak. Je zult me die dagen nooit horen verheerlijken. Ik wil meerijden op het moment, niet te veel trippen op de toekomst, of terugkomen op gedane zaken. Dat verstoort de orde, vind ik. Uiteraard loop ik rond met vage ideeën. Maar ik heb mijn plannen, en God heeft de Zijne. ( Lacht) Ik kijk in elk geval uit naar de tournee. We hebben een lijst van dertig songs die ik mezelf met veel genoegen zie spelen. Aldo heeft echt een uitstekende band samengeroepen. Niet dat ik aan hem heb getwijfeld: sinds ik hem heb leren kennen, vertrouw ik hem volledig.’

ÉÉN ACHTSTE BELG

Aldo Struyf rekent Mark Lanegan tot zijn kameraden sinds hij in 2004 met Millionaire toerde in het voorprogramma van Queens Of The Stone Age, waarvan Lanegan toen deel uitmaakte. Struyf: ‘Josh Homme hadden we al ontmoet, maar Mark nog niet. Vrij snel ben ik met hem aan de praat geraakt over de muziek waarmee we beiden zijn opgegroeid. Australische garagepunk met name: Radio Birdman natuurlijk, maar ook alles op het Citadellabel. Hij vond het heel straf dat ik de naam Kent Steedman kende, een groepslid van The Celi-bate Rifles, dat nog met Mark zelf had gespeeld. Zo is het begonnen: toeren, samen rondhangen in de backstage, en dan zijn telefoontje om op Bubblegum te komen meespelen. Hij komt ook veel naar België: elke drie à vier maanden passeert hij hier wel eens. Ik geloof dat zijn overgrootmoeder een Belgische is; dat wist hij zelf nog niet zo lang. Dus ja: Mark Lanegan is voor één achtste Belg! ( Lacht)’

‘Hij heeft nog een tijd bij mij gewoond, ja. Dat was toen hij het was afgetrapt uit een Italiaanse kliniek. Hij sprong op de trein naar België en belde me: ‘Kan ik bij jou logeren?’ Zo lang is hij hier niet gebleven, want hij sliep ook maar op een slechte zetel. Toen hoorde ik van Klaas ( Janzoons, van dEUS; nvdr.) dat hij een kamertje vrij had in het huis dat hij aan het verbouwen was. Ook dat kon maar een voorlopige oplossing zijn, want het was duidelijk dat Mark hier aan het wegkwijnen was. Hij had zijn deel drugs nog nodig in die dagen, hoor. Ik ben vaak naar de free clinic geweest om proper materiaal voor hem te halen. Dat was ook een manier om hem te helpen – beter dat dan de naalden die hij van de straat meebracht. Zonder dat hij het wist, heb ik toen Josh gebeld, want we moesten er dringend iets aan doen. Josh heeft Mark dan weer naar Amerika gehaald om op de nieuwe van Queens mee te zingen. En ja, ondertussen is hij al een jaar of vier-vijf clean, denk ik. Dat moest ook, na die laatste overdosis. Hij zit echt goed in zijn vel nu. Drinkt en rookt zelfs niet meer.’

AUTOBIOGRAFISCH

Langetermijndenken is nooit een reflex van Mark Lanegan geweest. Hij groeide op met de kernwapenwedloop van de jaren tachtig, was als tiener al aan de drugs geraakt én naar de gevangenis gestuurd. Haast niet te geloven dat de man er desondanks in geslaagd is zo’n royaal oeuvre bijeen te schrijven – alleen al zeven soloplaten, voor de vele samenwerkingen met onder meer Greg Dulli en Isobel Campbell googelt u maar. Al wil Lanegan zelf daar niet te veel heroïek tegenaan gooien. ‘Och, songs schrijven is nu ook weer niet zo’n onmenselijke opgave. Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar als ik me op iets instel, kan ik dat om het even waar en in gelijk welke gemoedsstemming klaren . Because this is what I do. Autobiografisch? Dat kun je van geen enkele van mijn platen zeggen, denk ik. Ik begrijp best dat ze zo lijken, maar songs zijn het echte leven niet. Ze zullen altijd wel ontkiemen uit iets persoonlijks, of iets dat ik misschien niet heb meegemaakt, maar wel gezien. Als puntje bij paaltje komt, zijn het verzinsels. Droomfragmenten, zoals ik ze graag noem.’

‘Of ik het gevoel heb dat ik beter word in wat ik doe? Het valt me in elk geval makkelijker. Dat was niet altijd zo. Ik heb het mezelf soms knap lastig gemaakt. Mijn hoofd is helder nu, wellicht heeft dat er veel mee te maken. Maar ik ben ook ouder. ( Zucht) Vele, vele jaren lang, haast zo lang als mijn geheugen teruggaat, is er in mijn leven niets dan bullshit geweest. Allemaal mijn eigen schuld. En op een bepaald moment is dat gestopt. De ruis en het drama ruimden baan voor stilte en vrede. Ik ben dankbaar dat ik lang genoeg heb geleefd om te ontdekken dat het leven zo veel meer te bieden heeft. ( Lacht hartelijk) Ik had al enkele keren dood kunnen zijn, ja. ( Zwijgt) Ach ja, sommige lui worden oud, andere niet. Ik kan hier deze namiddag in Antwerpen onder een bus terechtkomen en dan is het ook met mij gedaan. Weet je, ik heb veel verschillende jobs gehad, maar geen enkele gaf zo veel voldoening als muziek maken. Ik ben er wel rotsvast van overtuigd dat je moet kunnen werken om gelukkig te zijn, wat je ook doet. In dat opzicht ben ik blij dat ik iets omhanden heb. Voor de rest laat ik de dingen het liefst op hun beloop. Neen, ik analyseer mijn werk niet. Het enige wat ik desnoods kort overweeg, is welk van de twee beter klinkt: cat of hat. ( Lacht) Want het leven is zo al moeilijk genoeg, man.’

BLUES FUNERAL

UIT BIJ 4AD.

DOOR KURT BLONDEEL

mark lanegan

‘MIJN LEVEN IS LANG NIETS

DAN BULLSHIT GEWEEST.

ALLEMAAL MIJN EIGEN SCHULD.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content