‘IK HEB MAAR ÉÉN PANIEKAANVAL GEHAD’
Straks wordt het voor Ewan McGregor weer spuiten en slikken in T2 Trainspotting, maar in zijn regiedebuut, de Philip Roth-verfilming American Pastoral,speelt de Schot gewoon een goede huisvader. Al mag je hem over politiek de bek niet openbreken.
‘Geen vragen over de Amerikaanse politiek alstublieft.’
‘Oké, maar met de Vietnamoorlog, rassenrellen, aanslagen en binnenlands terrorisme gaat American Pastoral toch over Amerikaanse politiek?’
‘Luister eens, meneer McGregor is zelfs geen Amerikaan dus…’
‘Dus hij heeft ook geen mening over wie dat land gaat leiden?’
‘…’
Terwijl een pr-dame nogal onhandig probeert uit te leggen waarom er met Ewan McGregor niet over de Amerikaanse politiek gepraat mag worden, staat de 45-jarige Schotse acteur op de gang van een Hamburgs hotel tegen zijn tegenspeelster Jennifer Connelly met de nodige fucks en shits luidkeels zijn mening over de Amerikaanse presidentsverkiezingen te verkondigen. Off the record natuurlijk, maar laten we voorzichtig stellen dat hij niet per se vindt dat Amerika weer great gemaakt hoeft te worden. Waarom vragen daaromtrent taboe zijn, is een raadsel want McGregor maakt niet bepaald een geheim van zijn politieke overtuigingen. Zo post hij op Instagram en Twitter, naast foto’s van Unicef, vintage Volkswagens en Moto Guzzi’s, al eens dingen als ‘Love trumps hate’ en ‘Boris Johnson continues to talk out of his arse’.
Waar de vader van vier ook weinig doekjes om windt, is dat hij er na een acteercarrière van meer dan twintig jaar, waarin hij het van heroïnejunk in Trainspotting (1999) tot Jedimeester in de tweede Star Wars-trilogie schopte, al heel lang van droomde om eens in de regiestoel te gaan zitten. Die kans kreeg hij eindelijk met de adaptatie van Philip Roths met een Pulitzer bekroonde roman American Pastoral. McGregor de acteur was voor het sixtiesdrama allang geboekt als Seymour ‘Swede’ Levov, een succesvolle Joodse zakenman uit Newark, New Jersey die zijn tienerdochter in politiek turbulente tijden onherroepelijk ziet radicaliseren. Toen regisseur Phillip Noyce afhaakte, suggereerde McGregors vrouw Eve Mavrakis – zelf een Joodse – dat hij misschien zijn kans maar eens moest wagen. ‘Ik dacht plots: Oh my god, she’s right!‘ lacht McGregor met die jongensachtige grijns, zijn handelsmerk.
Je vrouw vond dat je American Pastoral moest regisseren omdat je al jarenlang alle boeken van Philip Roth verslindt en zoals vele anderen van mening bent dat hij, en niet Bob Dylan, de Nobelprijs voor literatuur had moeten krijgen?
EWAN MCGREGOR:(lacht) Ik moet eerlijk toegeven dat ik het boek pas via het script ontdekt heb. Maar zodra ik wist dat ik de film zou gaan regisseren, heb ik negen maanden lang in die roman geleefd. Ik las het boek elke dag en als ik met de auto moest rijden of ging joggen, luisterde ik naar de audioversie. Niet omdat ik zocht naar scènes die ontbraken in het script, maar omdat ik me echt in het boek wilde onderdompelen. De film moest voelen als iets dat van mij was, maar ik wilde er tegelijkertijd een soort rothiaansheid in krijgen.
Moet je geen Amerikaan zijn om echt te begrijpen wat rothiaansheid inhoudt?
MCGREGOR: Nee. Onze nationaliteit alleen bepaalt niet wie we zijn. Kijk naar Danny Boyle. Hij maakte met Trainspotting een van de meest Schotse films ooit en hij komt uit Engeland. Ik woon ondertussen al acht jaar in de VS en tachtig procent van de personages die ik gespeeld heb zijn Amerikanen. Het hoort bij je job als acteur. En zoals bij al mijn werk heb ik geprobeerd om te achterhalen welke thema’s en gevoeligheden in American Pastoral worden onderzocht. Uiteindelijk is het een universeel verhaal over een vader, zijn vrouw en hun dochter.
Als man die al twintig jaar getrouwd is en vier dochters heeft, weet je daar alles van.
MCGREGOR: Ja, al is zelfs dat relatief want Philip Roth heeft geen kinderen en hij beschrijft die ouder-kindrelatie bij momenten toch akelig accuraat. Dat is waarschijnlijk wat hem zo’n geweldige schrijver maakt. Maar het heeft wel geholpen dat ik vier dochters heb. Toen ik het script voor het eerst las, was Clara, mijn oudste, vijftien. Ik moet dus onbewust al bezig geweest zijn met het moment waarop ze het huis zou verlaten. Intussen is ze twintig, studeert ze in New York en is ze het huis uit. Hoewel dat om een ander soort verlies gaat dan het verlies dat mijn personage in de film doormaakt, speelde het wellicht toch mee in mijn beslissing hier ook als regisseur voor te gaan.
Het was ook je kans om met een film je mening te uiten over het huidige politieke klimaat.
MCGREGOR:American Pastoral ís een politiek boek, over de burgerrechtenbeweging, over Vietnam en over rassenrellen. Roth schrijft over specifieke issues uit die periode, maar sommige parallellen met het heden zijn onvermijdelijk. Er zijn nog steeds rassenrellen in de VS. Afro-Amerikanen worden nog steeds onderbetaald. En ze hebben nog steeds te lijden onder politiegeweld. Ik wilde de film niet per se gebruiken als vehikel voor mijn eigen opinie daarover, maar goede films moeten ons ook doen nadenken over onze eigen situatie.
Je zegt al twintig jaar dat je graag zou regisseren. Tevreden nu het eindelijk eens mocht?
MCGREGOR:I loved it! Zestien maanden lang draag je de verantwoordelijkheid van dat project op je schouders. Het is het eerste waar je ’s ochtends aan denkt, en dat is best pittig. Maar zodra je in het op de set staat, is het fantastisch. En opwindend.
Ga je nu echt doen alsof je geen enkel crisismoment hebt gehad?
MCGREGOR: Gek genoeg kwam mijn grootste paniekaanval vlak voordat de andere acteurs aankwamen. Ik was al twaalf weken op locatie aan het werk met mijn crew en wist precies hoe het er allemaal uit zou gaan zien. Toch wist ik even niet meer wat te doen met de acteurs, nochtans dat deel van de job waar ik al vijfentwintig jaar ervaring in heb. Plots was ik ervan overtuigd dat ik me tegenover hen belachelijk zou maken. Heel raar. En beangstigend.
Regisseren en acteren bleek uiteindelijk geen probleem?
MCGREGOR: Aanvankelijk is het wel een beetje beschamend om na elke scène even naar de monitor te lopen en dan met je nota’s terug te keren om de anderen te zeggen wat ze moeten doen, maar iedereen werd dat snel gewoon. Als de regisseur meespeelt in een film wordt heel de shoot ook rond dat gegeven gepland. Voor mij betekende het gewoon dat ik wekenlang niet één keer ben gaan zitten. Het was de meest intense work-out van mijn leven. (lacht) Zelfs toen ik me in mijn trailer aan het omkleden was, riep ik nog regieaanwijzingen naar de mensen buiten. Het belangrijkste is de voorbereiding. Je moet ervoor zorgen dat alle belangrijke beslissingen genomen zijn voordat je op de set komt.
Heb je dat van een collega?
MCGREGOR: Nee, ik heb wel met een paar regisseurs gesproken, maar wat kunnen ze zeggen? Ik had het geluk om met Woody Allen te mogen werken, met Baz Luhrmann, Todd Haynes, Roman Polanski en Steven Soderbergh, maar iedereen heeft een andere aanpak. Uiteindelijk is acteren nog de beste regieschool omdat je dan zoveel verschillende regisseurs aan het werk ziet. Je kunt stelen met je ogen en hun trucs in je opnemen. Het beste advies heb ik gekregen van Ben Affleck, die ook regelmatig zichzelf regisseert: zorg dat je zelf genoeg in beeld komt. (lacht) Nee, serieus, als regisseur ben je heel bewust bezig met je schema en op het einde van de dag ben je geneigd om iedereen op tijd naar huis te laten gaan in plaats van een nieuwe opname van jezelf te laten maken. En dan kan het gebeuren dat je in de montagekamer plots te weinig materiaal van jezelf hebt. Dat is me dankzij Ben dus niet overkomen.
Had Danny Boyle geen tips? Na Shallow Grave, Trainspotting en A Life Less Ordinary wordt T2 Trainspotting jullie vierde samenwerking.
MCGREGOR: Ha, Trainspotting! Het was heerlijk om weer in Edinburgh te zijn en met Ewen Bremner, Jonny Lee Miller en Robert Carlyle te mogen spelen. We hadden een ‘geheime’ ontmoeting in Soho om het script te lezen en het was heel erg ontroerend om ineens weer Spud, Sick Boy en Begbie te horen. En om Danny met alle moppen te horen lachen.
Jullie hadden toch ruzie omdat hij voor The Beach Leonardo DiCaprio castte in een rol die aan jou was beloofd?
MCGREGOR: De manier waarop ze me toen aan het lijntje hebben gehouden, was echt niet oké. Maar dat is allemaal allang bijgelegd. Ik vind het jammer dat we zolang niet hebben samengewerkt want Danny haalt het beste acteerwerk in me naar boven. Ik kan alleen maar hopen dat mijn acteurs in American Pastoral van mij hetzelfde zullen zeggen.
AMERICAN PASTORAL
Vanaf 28/12 in de bioscoop.
door Sam De Wilde
‘Ben Affleck gaf me het beste regieadvies: zorg dat je zelf genoeg in beeld komt.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier