‘Choose life. Choose a job. Choose a career. Choose a family.’ De Schotse acteur Ewan McGregor heeft het stuk voor stuk gedaan, maar dan wel op zijn geheel eigengereide manier. Met zijn rol in Michael Bay’s nieuwste prent ‘The Island’ maakte hij opnieuw een verrassende keuze. ‘Ik heb nood aan afwisseling in mijn leven.’ Door Bruno Lester.

ij is amper 34 én hij heeft er een drank- en tabaksverslaving op zitten, maar Ewan McGregor staat wel al te boek als de meest succesvolle Schotse acteur sinds Sean Connery. Hij is in elk geval even eigenzinnig. Als aanstormend talent koos hij meer dan eens voor een bewust risico in plaats van voor het gemakkelijke geld van een grote actieprent. Na de grote doorbraak in zijn thuisland met Trainspotting bleef hij nog een tijd lang actief op eigen bodem, om slechts met mondjesmaat in grotere Amerikaanse producties op te duiken. Bovendien bleek hij ook in de VS kieskeurig. Naast zijn rol als Obi Wan Kenobi in George Lucas’ Star Wars-prequels – ‘ remember, cheps, we have a bettle to win‘ – werkte hij onder andere met tegendraadse regisseurs als Baz Luhrman ( Moulin Rouge) en Tim Burton ( Big Fish).

Dat hij nu voor The Island in zee is gegaan met Michael Bay, lijkt op een koerswijziging. Het uitgangspunt van de film is op zich niet onaardig. The Island is een sf-actieprent waarin de strijd tussen de mens en zijn creatie centraal staat: McGregors personage komt erachter dat hij in werkelijkheid een kloon is, gemaakt om bruikbare lichaamsdelen te leveren aan zijn originele tegenhanger. Vraag is wat Bay met die premisse aanvangt. De regisseur kroonde zich met Bad Boys, Armageddon en Pearl Harbour tot de nieuwe koning van de popcorn, en dat is op zijn zachtst gezegd een bedenkelijke eretitel.

McGregor kijkt nauwelijks op als we hem op de bedenkelijke reputatie van Michael Bay wijzen. Hij zit ondertussen terug thuis in Londen, waar hij in de musical Guys and Dolls op West End furore maakt. ‘Ik heb het echt naar mijn zin gehad op de set’, antwoordt hij flauwtjes. ‘Trouwens, dit is mijn vak, ik hou ervan, en als je, zoals ik, het geluk hebt om zoveel mooie rollen aangeboden te krijgen, waarom zou je het dan niet doen?’

Omdat je kaskrakers ooit afgezworen hebt, bijvoorbeeld. ‘Voor veel geld meespelen in een strontfilm als ‘Independence Day’? No way! Ik wil mijn ziel niet bederven met zo’n rotzooi!’ Het zijn jouw woorden.

Ewan McGregor: ( verrast) Tja, mensen evolueren. Gelukkig maar. Vroeger vond ik de Britse film superieur aan die afgrijselijke misbaksels uit Hollywood. Tot ik besefte dat het eigenlijk allemaal één pot nat is ( grijnst).

Het scenario van The Island sprak me meteen aan omwille van de diep-menselijke kant van het verhaal. Er wordt een intrigerende vraag gesteld in de film: als je dat zou kunnen, zou je dan een kloon bestellen? Wie zijn leven ermee kan verlengen, zal er niet lang over tobben, vrees ik. De manie van onze samenleving om er zo lang mogelijk jong en mooi uit te zien, brengt de idee van klonen steeds dichterbij. Dat is best een beangstigende gedachte.

Er wordt wel eens kritiek gespuid op je vaak verrassende filmkeuze. De ene keer speel je James Joyce in ‘Nora’, de andere keer hanteer je als Jedi-knight de lichtsabel in ‘Star Wars’.

McGregor: Wat ik tot nog toe zo leuk vind aan mijn carrière, is net die grote variëteit. Daar streef ik ook bewust naar. Ik wil mijn zin doen. Ik weet dat ik in Groot-Brittannië een storm van kritiek over me heen zal krijgen omdat ik meespeel in The Island. ‘ What’s he doing fucking off to America doing that shit?‘ Maar het gekke is: zolang je geen grote Hollywood-productie hebt gedaan, vinden ze je óók niet geloofwaardig. En ik ben ervan overtuigd dat The Island mijn carrière een serieuze boost zal geven.

Het ‘Star Wars’-drieluik zit er in elk geval op. Blij dat het voorbij is?

McGregor: Toch wel, ja. Ik heb een hoofdstuk afgesloten dat acht jaar van mijn leven in beslag genomen heeft. Ik ben trots op alle drie de Star Wars-films, maar het blijft natuurlijk in de eerste plaats praten in het ijle en acteren tegen een blauwe achtergrond in een studio.

Dat klinkt als spijt dat je er ooit mee begonnen bent?

McGregor:No way!Star Wars is mijn absolute lievelingsprent. Het was de allereerste film die ik in de bioscoop gezien heb. Later heb ik de video zeker nog een paar honderd keer bekeken. Ik kende elk woord, elke beweging van elke acteur. Toen ik op de set voor het eerst mijn Jedi-pak mocht aantrekken, voelde ik me voor even ook echt ‘ in a galaxy far, far away‘.

Je hield er naar verluidt wel een flinke kater aan over. Letterlijk.

McGregor: Ja, dat durf ik nu toe te geven. Ik werd plots wereldberoemd en kon de enorme aandacht niet dragen. Ik dacht dat de drank zou helpen om me door die zware periode heen te slaan, maar dat was helemaal niet het geval. Het werd alleen maar erger.

Wanneer precies ben je tot dat inzicht gekomen?

McGregor: Ik heb mijn levensstijl omgegooid toen mijn oudste dochter ziek werd. Ze liep meningitis op toen ik in L.A. een gastrolletje speelde in E. R. Je denkt dat je het allemaal bij elkaar hebt en dat het leven één groot feest is, en plots moet je het vliegtuig naar huis nemen en in het ziekenhuis lijdzaam toezien hoe je dochter voor haar leven vecht. Het deed me beseffen dat ik een grote verantwoordelijkheid draag als vader en echtgenoot.

Het feestvarken is een familieman geworden.

McGregor: Ik ben volwassen geworden, ja. Vroeger ging de helft van mijn vrije tijd naar drinken en de andere helft naar het verteren van mijn katers. Die levensstijl kan ik niemand aanbevelen. Tijdens interviews zei ik tegen elke journalist: ‘Nooit, nooit, godverdomme, zal ik daarmee stoppen!’ En ik zei het vol trots, weet je, want ik wou de beste in alles zijn. Ik probeerde een goede vader te zijn, een goede echtgenoot, een goed acteur én een goed drinker. ( droogjes) Ik moest één daarvan opgeven.

Valt dat eigenlijk wel te combineren: een filmster zijn én een familieman? ‘The Island’ bijvoorbeeld is opgenomen in Los Angeles. Neem je dan je gezin mee naar de set?

McGregor: Ja. Als ik lange tijd ver weg van huis ben, is het bijna ondraaglijk om zo lang zonder hen te leven. Ik pieker constant over wat er zou gebeuren als er op een dag iets misgaat in Londen, en ik er niet ben. Meestal sturen we Clara naar een school in de buurt van de filmset. Voor haar is dat iedere keer weer een geweldige ervaring. Ze leert nieuwe kinderen kennen in een volledig nieuwe omgeving. Voor mij is dat enorm belangrijk. Een open geest vind ik minstens even essentieel als een gestudeerd brein.

Je was zelf allesbehalve een uitmuntend student. Op je zestiende ben je van school gegaan. Waarom eigenlijk?

McGregor: Ik zat er mijn tijd te verspillen, vond ik, want ik had maar één ambitie: acteur worden.

Weet je, mijn broer is twee jaar ouder dan ik en hij was fucking brilliant in alles wat hij deed: slimme kerel, goede schoolresultaten, kapitein van het cricket- en rugbyteam – allemaal dingen waar ik helemaal niet goed in was. Ik had het gevoel dat ik tekortschoot. Toen hij de school verliet, ging het van kwaad naar erger. Ik raakte voortdurend in nesten. Mijn ouders, die allebei les gaven, schaamden zich dood voor mij. Gelukkig zijn ze mijn acteerplannen altijd blijven steunen. Als ik het echt meende, moest ik maar van school gaan en een baan zoeken. Ik heb hun advies met de glimlach opgevolgd.

En daarna? Heb je snel werk gevonden?

McGregor: Ja, als decorbouwer bij een theatergezelschap in Perthshire, vlak bij mijn geboorteplaats Crieff. Het voelde aan alsof ik thuiskwam na een jarenlange zwerftocht.

Vanwaar die drang om acteur te worden?

McGregor: Ik had een oom die acteerde, Denis Lawson ( voornamelijk televisie-acteur, speelde onder andere in Britse tv-series als ‘Hornblower’ en ‘Cold Feet’, maar heeft ook rollen op zijn actief in verschillende episodes van Star Wars, nvdr.). Hij heeft me sterk beïnvloed. Hij had iets in zijn persoonlijkheid dat ik ook wou hebben – ik wou, net zoals hem, ànders zijn. Ik was negen toen ik hem voor het eerst vroeg hoe ik acteur kon worden. Hij mompelde zoiets als ‘hou je bek en vraag me dat over tien jaar.’

Ik was ook verzot op de oude zwart-wit films die ’s morgens op BBC2 werden vertoond. Hoe romantischer, hoe meer ik ervan genoot. Ik keek veel liever naar die ouwe films dan naar kinderprogramma’s.

Dus je oom en zwart-wit films hebben de acteur in jou wakker geschud?

McGregor: Er is eigenlijk nog een derde element…

En dat is?

McGregor: Wel, seks eigenlijk. ( lacht) Als kind was ik gefascineerd door pantomine en theater. En altijd, àltijd werd ik verliefd op iemand op het podium. Meestal op een van de danseressen. En ik wou meteen met hen naar bed.

Aha! Verklaart dat ook waarom je zo vaak naakt gaat in je films? Het lijstje oogt stilaan indrukwekkend: ‘Trainspotting’, The Pillow Book’, ‘Young Adam’,…

McGregor:So what? Het heeft me nooit gestoord. Ik geniet er zelfs van. In je blote flikker acteren heeft iets ongelooflijk krachtigs – vergelijk het met naakt zwemmen. Normaal word je dan voor exhibitionisme gearresteerd, maar ik krijg er centen voor!

Vroeger was een naakte man in een film absoluut ondenkbaar; vrouwen daarentegen moesten vaker dan nodig uit de kleren gaan. Dat is niet correct, en dat wil ik met plezier weer in evenwicht brengen. Film moet het leven weerspiegelen, en in het dagelijkse leven is er veel naaktheid, toch?

In de Verenigde Staten werd de naaktscène in ‘Young Adam’ uit de film geknipt. Kan je dat begrijpen?

McGregor: ( cynisch) It’s fascinating. Het heeft iets tragisch. Als ik in een actiefilm met een machinegeweer 5.000 mensen overhoop knal, vinden de Amerikanen het best. Maar als ik mijn penis toon, ben ik een zieke pervert. Het bloed en het geweld spatten van het scherm, maar mijn lul bederft de Amerikaanse zeden. Dat vind ik hypocriet.

Hoe denkt je vrouw erover?

McGregor: Je kunt een seksscène op nogal wat manieren uitleggen: het hoort bij de job of het is een puur technische kwestie, waar absoluut geen romantiek, laat staan erotiek bij komt kijken. Maar uiteindelijk lig ik wel en plein public te rollebollen met een andere, meestal bijzonder sexy vrouw. Je kunt het ofwel kapot relativeren met alle gevolgen van dien, ofwel alles met elkaar bespreken en uitpraten. Mijn ouders hebben me dat laatste geleerd.

Ze wist nochtans waar ze aan begon: de eerste keer dat ze je zag, was op de set van een televisieserie waarin je een rol als verkrachter had.

McGregor. Klopt! Kavanagh, Q. C. , een BBC-serie. Zij was productie-assistente, en ze herinnert zich hoe ze vanop de bovenverdieping toekeek hoe ik mijn tegenspeelster bedwong. Achteraf kwam ze me vertellen dat ze me een bijzonder charmante verkrachter vond. ( lacht) Ik was op slag smoorverliefd!

Ik las dat je ouders geen enkele van je films missen, en altijd een hoop vrienden meebrengen. Hebben zij het ooit moeilijk met jouw naaktscènes?

McGregor: Not at all. Voor The Pillow Book heb ik ze wel gewaarschuwd – de film zit vol naaktscènes en is best wel pervers. Een paar dagen later kreeg ik een fax van mijn ouders: ze vonden het een geweldige film. En er was een PS van mijn vader: ‘Blij te zien dat je één van mijn grote troeven hebt geërfd.’ ( lacht)

Je hebt Schotse roots, maar woont al een tijdje in Londen en werkt regelmatig in Amerika. Heb je je moeten aanpassen?

McGregor: Toch wel, ja. De typische zwarte humor die wij Schotten hebben, slaat in het buitenland iets minder aan, heb ik gemerkt. En ik vloek een pak minder! ( lacht) Als ik in Schotland ben, loop ik de godganse dag door te vuilbekken. Ergens anders vloek ik bijna nooit.

Dat hoort nu eenmaal zo voor een ster en rolmodel.

McGregor:Yeah right. Noch als filmster, noch als gewone sterveling geef ik een moer om mijn imago. Daarin ben ik een echte Schot. Voor ons gaat het leven over vriendschap, liefde en geluk. Samen met een vriend of mijn gezin op de motor rondtoeren. Dat is belangrijk, niet de kleur van mijn haar of het merk van mijn jasje.

En de kleur of het merk van je motor?

McGregor: Dat is echt. Ik was als tiener al gek op zware motoren, maar mijn ouders waren er resoluut tegen gekant. Van zodra ik op eigen benen stond, heb ik er meteen een gekocht. Intussen heb ik er vijf: een Bandit 1200, een Honda Fireblade 900, een Ducati 748, een KTM Duke 2 en een Moto Guzzi uit 1978. Als het even kan, ga ik een paar uurtjes uitwaaien op de motor. Gezien het weer in Engeland is dat geen enkel probleem.

Samen met een vriend heb je onlangs de halve wereld afgereisd op de motor. Het verslag van die reis verschijnt later dit jaar in de documentairereeks ‘Long Way Around’ op dvd. Is het leven als Hollywoodster nog niet spannend genoeg?

McGregor: Ik kwam op het idee nadat ik van Alabama naar L.A. was gereden. Ik deed mijn verhaal aan mijn kameraad Charley Boorman, die net als ik acteur is én bezeten door motorfietsen. We hadden al samen door Ierland getoerd met onze familie, en we begonnen te praten over een wereldreis op de motor. En omdat ik al had meegewerkt aan een paar documentaires, leek het ons fun om onze reis te filmen. Het was een schitterende ervaring. We vertrokken in Londen en reisden drie maanden door Europa, Rusland, Kazachstan, Mongolië en Alaska.

Vanwaar die drang naar het grote avontuur?

McGregor: Ik werk in een sector waar ik constant honderden mensen om me heen heb, en dat vreet aan je. Dan begin ik te dagdromen, en voor ik het weet heb ik plannen gemaakt om ergens ver weg mezelf weer op te peppen.

In Hollywood gaan wonen is dus niets voor jou?

McGregor: Helemaal niet! Ik ben niet het type dat alle hippe feestjes en grote premières afschuimt. Ik heb helemaal geen zin in die wereld van bordkarton. Ik zou er alleen maar gefrustreerd bijlopen. Wie goed is, krijgt toch genoeg interessante rollen opgestuurd. Dan maakt het niet uit waar je woont. Ik voel me perfect gelukkig in Londen.

Je staat er op dit moment in de alom bejubelde musical ‘Guys and Dolls’, in West End.

McGregor: Dat ik ooit nog eens op het toneel een musical zou spelen, overtreft mijn stoutste dromen.

Wat is het verschil tussen film en theater?

McGregor: Het zijn twee totaal verschillende genres. Een film opnemen is ontzettend langdradig. Het is erg moeilijk om je energie niet te verliezen en om de hele tijd gefocust te blijven. Theater is mijn tegengif tegen de verveling die zo vaak toeslaat op de filmset. De repetities voor Guys and Dolls hebben me meer voldoening gegeven dan de opname van eender welke film. Films zuigen je leeg, maar het theater geeft je nieuwe energie. I needed my fix.

Heb je eigenlijk nog wel onvervulde dromen?

McGregor: Ik heb altijd een rockster willen zijn. In Velvet Goldmine kon ik eindelijk die oude frustratie van me afspelen. Het is natuurlijk niet gelukt. Na Moulin Rouge ben ik muziek blijven opnemen. En nu zing en dans ik elke avond bijna twee uur lang in het theater. Ik neem mijn woorden van daarnet terug: ik heb geen dromen meer. ( lacht)

© IFA. Vertaling en bewerking: Ann De Craemer

Copyright IFA. Vertaling en bewerking: Ann De Craemer

‘IK WORD BETAALD OM IN MIJN BLOTE FLIKKER ROND TE LOPEN.’