Muziekgames zijn de laatste jaren immens populair geworden. Voor de platenmaatschappijen is het nu vooral een nieuwe manier om hun songs aan de man te brengen, maar ‘SingStar’, ‘Rock Band’ en ‘Guitar Hero’ zouden ook wel eens de manier waarop we met muziek omgaan grondig kunnen veranderen.
Metallica zorgde vorige week voor een muzikale primeur. Neen, de metalband is niet van genre veranderd. De groep bracht haar nieuwe album Death Magnetic niet alleen als cd uit: wie wil, kan de songs meteen ook downloaden om ze op Guitar Hero te spelen, een computergame die een heel nieuwe betekenis geeft aan het woord ‘luchtgitaar’. Het is het voorlopige hoogtepunt van de steeds verder groeiende populariteit van dit nieuwe genre in de gamewereld, waarbij spelers met virtuele muziekinstrumenten en microfoons in de woonkamer de muziek van hun favoriete artiesten kunnen naspelen. Terwijl muziekliefhebbers vroeger gewoon naar platen en cd’s luisterden, hebben ze nu de mogelijkheid om zich letterlijk en figuurlijk in een nummer in te leven. Bovendien hoef je niet langer lessen notenleer te volgen of urenlang saaie oefeningen af te haspelen, je hoeft zelfs niet eens een echt instrument te kopen. Dankzij een game kun je doen alsof je een geschoolde muzikant bent. ‘Een muziekgame vormt een luisteraar tot een actieve deelnemer om, en mensen zijn bereid om voor die ervaring te betalen’, zo vat Alex Rigopulos, directeur en drijvende kracht achter spelontwikkelaar Harmonix, het succes van games als SingStar, Guitar Hero en Rock Band samen. En dat mag je gerust letterlijk nemen: in de Verenigde Staten bracht de verkoop van de twee laatste titels vorig jaar bijna 2 miljard dollar op. En van SingStar zijn in Europa alleen al sinds 2004 meer dan 12 miljoen games over de toonbank gegaan.
Zingen met Natalia
Nu de verkoop van cd’s blijft dalen, ontvangt de muziekindustrie het ritmische spelgenre dan ook met open armen. Naast de standaard met de games meegeleverde nummers is het immers mogelijk om online nieuwe songs in speciale versies aan te kopen, die je dan na kunt spelen – zoals bij Death Magnetic van Metallica. De prijs per nummer ligt iets hoger dan wat een gebruiker op portalen als iTunes zou betalen (de tracks zitten ook meestal per drie gebundeld), maar de verkoopcijfers spreken boekdoelen. Wereldwijd hebben fans op slechts enkele jaren tijd in totaal meer dan 44 miljoen nummers aangekocht in versies voor Guitar Hero en Rock Band. Terwijl artiesten in de begindagen van het spelgenre redelijk sceptisch reageerden en platenmaatschappijen zelfs ronduit weigerden om hun toestemming te geven, zorgt het onverwachte succes er inmiddels voor dat de muziekindustrie vragende partij is geworden. Want de games blijken niet alleen een nieuwe bron van inkomsten, ze zorgen er ook voor dat de verkoop van de cd’s zelf de lucht ingaat: Iron Maiden bijvoorbeeld zag de platenverkoop en omzet van online-aankopen fors stijgen vlak nadat de band voor het eerst in Guitar Hero opdook.
Om de games en betrokken artiesten te promoten, lanceren pr-mensen vaak opvallende stunts. Zo werd er afgelopen zomer een speciale wedstrijd georganiseerd voor de Amerikaanse fans van Mötley Crüe. Op elk optreden konden de aanwezigen deelnemen aan speciale speelsessies met Rock Band en de winnaar mocht vervolgens net voor het optreden van Mötley Crüe op het hoofdpodium zijn kunsten met de game aan het publiek tonen. Bij ons loopt er momenteel een min of meer vergelijkbaar initiatief met Natalia en Singstar – tevens de sponsor van de najaarstournee van de zangeres. Sinds een paar weken kun je via SingStore, de onlinemuziekwinkel van de game, nummers van Natalia downloaden. Spelers kunnen dan hun zangprestaties op video- of geluidsopname via een website opsturen en de uiteindelijke winnaar of winnares mag dan begin november mee met Natalia op tournee als voorprogramma. Hij of zij zal op het podium via SingStar enkele hits van Natalia zingen en het publiek kan dan meedoen, in wat in één grote karaokesessie moet uitmonden . ‘Het zijn extra inkomsten,’ zegt Bob Savenberg, de manager van Natalia, ‘en die zijn, in deze bittere tijden, altijd mooi meegenomen. Nu de cd-markt volledig in elkaar stort, kan een muziekgame het leed verzachten.’
Dat Natalia samenwerkt met SingStar is geen toeval, want met lokale artiesten op de soundtrack blijken muziekgames nog beter te verkopen, zegt Sophie Docx, marketing manager bij PlayStation. ‘We hebben al een aantal SingStar-games uitgebracht in samenwerking met lokale artiesten: SingStar 80’s met onder andere Clouseau of SingStar Rocks TMF met onder andere De Kreuners, Soulwax en Stash. En deze zomer hebben we in Nederland zelfs een versie met Nederlandse nummers van onder meer Frans Bauer uitgebracht. Die lokale versies verkochten elke keer beter dan de versies met internationale songs.’ Een duidelijk bewijs dat speluitgevers nog een stap verder gaan in hun strategie, door lokale artiesten bij hun games te betrekken en zodoende de bekendheid en verkoopcijfers per afzetgebied van hun titels nog verder op te drijven. De lokalisering van muziek-games in de Benelux blijft vooralsnog beperkt tot de SingStar-franchise. Dat zegt ook Peter Decraene van BMC-Universal Publishing: ‘Zulke games creëren een nieuwe vorm van inkomsten, maar uit onze catalogus werd voorlopig alleen Pump Up The Jam van Technotronic gebruikt in SingStar 90’s. Wat betreft het lanceren van nieuwe tracks of bands via deze games zie ik dat het voorlopig toch vooral een Amerikaans en Brits verhaal is.’ Ook de Nederlandse onafhankelijke muziekuitgever Nanada Music heeft volgens woordvoerder Eelko van Kooten tot nu toe enkel songs van groepen uit haar lokale catalogus zoals Golden Earring en Shocking Blue aan SingStar-games uitgelicenseerd. ‘Qua omzetpercentage zijn licenties aan muziekgames voor ons nog te verwaarlozen. Maar het is zeker wel een groeimarkt.’
Van oud naar nieuw
Het succes zorgt niet alleen voor nieuwe inkomsten voor de platenindustrie, misschien kunnen Rock Band en de rest de muziek ook op andere manieren beïnvloeden. Een game die wereldwijd minstens tien tot vijftien miljoen mensen bereikt, is bijvoorbeeld ook een gedroomd platform voor nieuwe bands. Het debuut van de Texaanse rockgroep Flyleaf haalde in de VS bijvoorbeeld platinum nadat een van de songs op Rock Band had gestaan. Al beklemtoont platenbaas Erik Vink van Sony BMG wel dat voorlopig enkel bekende klassiekers en hits via een muziekgame kunnen worden geëxploiteerd: ‘Mensen willen meteen kunnen meezingen of -jammen met nummers die ze kennen, het lijkt me dus zeer moeilijk om via dergelijke kanalen ook onbekende artiesten aan de man te brengen.’ Maar nog meer dan een lanceerbasis voor nieuwe bands zijn Rock Band of Guitar Hero ideale manieren om jongeren kennis te laten maken met de klassiekers van vroeger. Dat beklemtoont ook Bart Cobbaert van speluitgever Electronic Arts: ‘Games zijn de sterkst groeiende tak in de entertainmentbusiness en dus het hotste platform qua promotie. Daarenboven komen veel jongeren zo in contact met een aantal gevestigde superrockgroepen zoals Led Zeppelin en Black Sabbath.’ De laatste single van Mötley Crüe verkocht in de VS bijvoorbeeld vijf keer beter als download voor Rock Band dan via iTunes, en een speciale versie van Guitar Hero rond Aero-smith, die vorige zomer in Amerika uitkwam, bracht al 50 miljoen dollar op.
Spelen met plastic gitaren kan voor de gebruiker ook de aanzet geven om een echt muziekinstrument te leren bespelen, zodat videogames misschien een nieuwe generatie rockers kan doen ontstaan. Sommige doemdenkers doen het hele fenomeen af als de zoveelste hype die binnen de kortste keren zal zijn overgewaaid. Toch wijst alles er momenteel op dat we zowel het commerciële als het populaire hoogtepunt van dergelijke games nog lang niet in zicht hebben. De impact op de consument en de hele muziek-industrie schept nooit eerder geziene marketingperspectieven. En naast SingStar, Guitar Hero en Rock Band verschijnt er dit najaar nog een vierde speler op de markt. Nintendo lanceert immers Wii Music waarbij plastic replica’s van muziekinstrumenten overbodig worden, aangezien de meer dan zestig virtuele instrumenten in de game allemaal bespeeld kunnen worden met de bewegingsgevoelige Wii-controller. Let’s jam!
Door Dimitri Dewever
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier