Paul Baeten
Paul Baeten Columnist bij Knack Focus

P.B. Gronda, van wie binnenkort de nieuwe roman Straus Park verschijnt, duikt elke week in de populaire cultuur.

Deze zomer ben ik na jaren nadenken, afwegen en steentjes gooien naar een blikje in de tuin eindelijk begonnen aan het schrijven van een roman. Binnen een week of drie ligt die in de winkel en dan zal het publiek en de kritiek er vrij spel mee hebben. Dat is goed, want daardoor wordt het verhaal dat ik schreef veel rijker. In het hoofd van elke lezer ontstaat een film die uniek is, en iedereen haalt er andere details of ideeën uit. Soms wordt een verhaal anders gelezen dan je het als schrijver had bedoeld, en dat is ook goed. Om Claus te parafraseren: je kunt een verhaal of een gedicht onmogelijk fout lezen.

Ook de kritiek is in principe een heel mooi systeem: je werk wordt idealiter door mensen met kennis van zaken in een bredere context geplaatst, vergeleken met werk uit dezelfde tijd of met dezelfde thematiek en in die zin beoordeeld. Als die kritiek goed onderbouwd is, dan kan elke volwassen schrijver, filmmaker of – allez, kom – theaterregisseur daar mogelijk beter van worden. Maar wat is goede kritiek?

Wat mij betreft, is kritiek waardevol als hij komt van iemand met vakkennis, die het werk en niet zichzelf of het weer de hoofdrol laat spelen en die, los van een hoogstpersoonlijk aanvoelen, de lezer een beeld geeft van waarover het gaat, zodat die net genoeg nuance meekrijgt om, bijvoorbeeld, een cd te gaan kopen.

Zulke kritiek bestaat gelukkig. Ik heb al recensies van mijn werk gelezen die mij misschien in eerste instantie frustreerden, maar die ik achteraf wist te waarderen. De kunstenaar die gelooft dat hij volleerd geboren is, is een idioot.

Vaak heb ik helaas ook al gelezen: vermomde frustraties vanwege gefnuikte ambities, persoonlijke afrekeningen en stukjes die vooral het imago van de recensent willen bevorderen. Maar ook stukken die gewoon door hun omvang of hun al te persoonlijke, contextloze inhoud geen waarde hebben voor iemand die niet de recensent zelf is. En dat is nog altijd het merendeel van de lezers.

Onlangs las ik op de website van De Standaard, waar ik nochtans ongeveer drie uur per dag vertoef, een tv-recensie van een Wetstraatjournalist. Dat was een soort ongefilterde stroom drek die de man, misschien na een glas zure wijn, had uitgescheten.

Ik denk dat er een plaats moet zijn voor dat soort stukken. Bijvoorbeeld op persoonlijke blogs of op badinerende buurtfeesten. Iemand die hetgeen hij bespreekt niet kent of serieus neemt en niets anders te doen heeft dan een persoonlijke frustratie om te zetten in iets waarvoor hij zich waarschijnlijk voor een dag het mannetje kan voelen, die zou beter zijn tijd steken in bijvoorbeeld een abonnement voor drie maanden fitness. Het is niet omdat je een tv hebt, dat je tv- of filmrecensent bent. Het is niet omdat je hebt leren lezen, dat je boeken kunt beoordelen met twee, dan wel vier of vijf sterren.

Het enige wat elke maker, van gelijk wat, echt wil, is eerlijkheid en een minimum aan sérieux. Iets afschieten zonder na te denken, daarvoor hebben we het schietkraam op de kermis.

P.B. GRONDA

Een ongefilterde stroom drek die een recensent, misschien na een glas zure wijn, uitschijt: ik denk dat er een plaats moet zijn voor dat soort stukken.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content