Actrice Nicole Kidman (34) over haar vlucht uit de gouden kooi die Hollywood heet en haar carrière na de scheiding van Tom Cruise. ‘Alles wat nieuw is, wat ik nog niet heb uitgeprobeerd, lokt me.’

Door Urs Jenny en Martin Wolf

‘The Others’ vanaf 16 januari in de bioscoop. ‘Moulin Rouge’ verschijnt op 26 maart op dvd.

Mevrouw Kidman, zou het kunnen dat uw werk zich steeds meer in Londen concentreert?

Nicole Kidman: Ach, wie weet. Ik heb er onlangs een video met Robbie Williams ingeblikt: we zingen samen het oude Frank-en-Nancy-Sinatranummer Somethin’ Stupid.

U kreeg kennelijk via de musical ‘Moulin Rouge’ de smaak van het zingen te pakken. Een tweede carrière?

Kidman: Zeker niet. Maar alles wat nieuw is, wat ik nog nooit heb uitgeprobeerd, dat lokt me.

Wat gaf de doorslag om uit de wellicht talrijke glamoureuze aanbiedingen uitgerekend te kiezen voor de hoofdrol in de bonte popmusical ‘Moulin Rouge’?

Kidman: Dat Baz Luhrmann de regie zou doen. Ik kende zijn films Strictly Ballroom en Romeo & Julia. Voor Moulin Rouge was er aanvankelijk niet eens een scenario, hoogstens Baz’ ideeën: een boek vol foto’s. Ik was er enthousiast over. Ik wist: als Baz erin slaagt om ook maar een fractie van zijn verbeelding te verwerkelijken, zal iets ontstaan waarop ook ik trots kan zijn. En ik bén trots op het resultaat.

Voor Luhrmann bleef het niet bij een fractie van zijn verbeelding?

Kidman: Neen, het werd misschien wel 70 of 80 procent.

Luhrmann overweldigt de toeschouwer continu met zijn beeldenroes. Wellicht overdonderde hij daarmee ook zijn sterren?

Kidman: Ik vind het niet erg dat ik door Baz word overweldigd. Moulin Rouge moést zo zijn. Na die film heb ik in Madrid The Others gedraaid en daar was het precies andersom: niks visueel spektakel, maar alles heel gereduceerd, en volkomen toegespitst op de acteurs en het acteren.

Binnenkort neemt u ‘Dogville’ op, in een regie van Lars von Trier. Een Deense film dus.

Kidman: Ik hoop er zo snel mogelijk aan te beginnen. Het afgelopen jaar heb ik weinig gewerkt. Mijn gevoelsleven zorgde voor te veel opwinding en vergde ook veel van mezelf. Voor het acteren bleef geen kracht meer over.

Over het samenwerken met Lars von Trier doen horrorverhalen de ronde. Zo moest zangeres Björk bij de opnames van ‘Dancer in the Dark’ behoorlijk wat incasseren. Schrikt dit vooruitzicht u niet af?

Kidman: Ik ga voor niets en niemand op de vlucht. Integendeel: gevaar trekt me aan. Al maakt dat het leven niet altijd eenvoudig. Wat me aan Lars bevalt, is dat hij de zaken op de spits drijft. Hij gaat tot het uiterste, en dat loont.

De opnames vinden plaats in Von Triers weinig mondaine geboorteland Denemarken. Werkt u desondanks of net daarom met hem samen?

Kidman: Iedereen vroeg me of ik gek was geworden. In dat land wordt het toch 22 uur per dag niet echt licht. Maar ik wil het zo. Of het wordt verschrikkelijk, of het wordt leuk. In elk geval zal de ervaring me lang bijblijven.

Engeland, Australië, Spanje, Denemarken: geen enkele van uw recente films was een grote Hollywood-productie, en blijkbaar staat er ook in de nabije toekomst geen in uw agenda. U lijkt voor Hollywood op de vlucht te zijn.

Kidman: O ja?

Het ziet er toch zo uit.

Kidman: Werkelijk?

Of ligt het eraan dat u – los van die films waar u als partner van Tom Cruise aantrad – in geen enkele mainstreamproductie in Hollywood echt schitterde?

Kidman: Hmmm.

Men kan toch stellen dat u uw echt persoonlijke successen behaalde met ‘art house’-regisseurs als Gus Van Sant en Jane Campion? En ooit speelde u liever theater in Londen.

Kidman: Natuurlijk zijn er Amerikaanse regisseurs met wie ik graag zou werken: Sean Penn, David O. Russell, Spike Jonze. Maar mainstreamfilms zijn een ander genre. Ik kan alleen maar zeggen dat ze me vervelen: ze dagen me niet uit en ze hebben me niks te bieden. Dat heb ik wel ingezien.

Was u dan altijd in de positie dat u uw rollen zomaar kon kiezen?

Kidman: Hoezo? Ik was 22 toen ik in de Verenigde Staten aankwam. Daar ben ik verliefd geworden….

…. op Tom Cruise, in 1989 tijdens de opnames van ‘Days of Thunder’…

Kidman: … en ik ben getrouwd. Wat de liefde met iemand doet, kan je niet beschrijven. Mijn werk werd voor mij plotseling onbelangrijk.

Ziet u het vandaag zo helder, of hebt u het toen ook zo ervaren?

Kidman: Ik heb me toen de luxe veroorloofd me niet meer te bekommeren om mijn carrière. Die was voor mij niet zo belangrijk. Ik wou een kind, weet u. Toch schrok ik op een bepaald moment wakker en dacht: er zijn nog dingen die ik wil zeggen, die ik wil doen. Ik wou niet langer de hele dag in een groot huis zitten en ’s avonds naar een of ander feestje trekken.

Was dat het ogenblik waarop u de hoofdrol in Gus Van Sants ‘To Die For’ hebt aangenomen?

Kidman: Ja, en toen ben ik ook weer verliefd geworden … op het acteren. Kort daarna ontmoette ik Jane Campion met wie ik The Portrait of a Lady maakte. Zij heeft me echt wakkergeschud. ‘Laat je niet langer met de stroom meedrijven’, zei ze. ‘Haal iets uit jezelf.’ Blijkbaar horen zulke keerpunten bij het leven. Maar je kunt ze niet afdwingen.

Omdat ánderen vaak belangrijke beslissingen beïnvloeden?

Kidman: Ook dat. Zo moet ik nu – alleen – twee kinderen opvoeden. Ze hebben me nodig en ze zijn belangrijk voor me. Dat is een opgave die mijn carrière natuurlijk heeft veranderd.

Bent u daarom ook naar Londen verhuisd?

Kidman: Ik breng in elk geval meer tijd door in Londen. En ik ben vaak in Sydney, waar mijn ouders en mijn zus wonen. Zij en ik zijn als tweelingen. Ik lijd eronder als we te lang gescheiden zijn. Wie met me trouwt, krijgt mijn zus erbij.

Het leitmotiv in ‘Moulin Rouge’ is de oude entertainerwijsheid: ’the show must go on’. Geldt dit motto nog altijd in Hollywood?

Kidman: Dat weet ik niet. Sommigen verkopen er in elk geval hun ziel. Maar ik zeg: nee, dankjewel, ik hoef het niet.

Hoe ontsnap je dan aan het feit dat beroemd zijn je als mens toch sowieso verandert?

Kidman: Nu, door mijn huwelijk ben ik nogal abrupt in deze situatie van beroemd zijn beland. Natuurlijk heb je er ook de voordelen van, maar je schat vooraf niet echt in hoe het zich dag na dag manifesteert.

U bedoelt: hoe het werkelijk voelt om, zoals het u tijdens het filmfestival van Venetië overkwam, door een meute paparazzi in een motorboot te worden achtervolgd?

Kidman: Je moet op elk moment bereid zijn je uit deze waanzin terug te trekken. Anders verlies je het spel. Ik moet me voortdurend voor ogen houden dat er een tijd komt – over twee, vijf of tien jaar – dat ik met dit hele circus niks meer te maken heb. Beter kan ik me daar nu al op instellen. Daar heb je anderen voor nodig, mensen die je helpen om met beide voeten op de grond te blijven. Mensen die je de waarheid zeggen ook. Ik heb het geluk dat mijn ouders me altijd ongezouten hun mening geven. Dat was in mijn kindertijd al zo, en ik denk dat het de enige mogelijkheid is om het sterrengedoe te overleven.

Wat gebeurt er als die bijsturing ontbreekt?

Kidman: Er zijn genoeg collega’s van wie bekend is dat ze voortdurend verlangen dat iemand zegt hoe leuk ze wel zijn, vooral als ze ouder worden. Mijn bloed kookt, als ik zoiets bij iemand ervaar.

Geldt voor politici niet hetzelfde?

Kidman: Misschien wel, maar met dat verschil dat een acteur quasi van zijn gevoelens leeft. Dit beroep houdt net in, dat je je emotioneel uit. Iedere afwijzing wordt daardoor persoonlijk genomen. Alles is persoonlijk. Tel daarbij nog het sterrendom, en het wordt gevaarlijk.

Je hebt het toch niet toevallig over Tom Cruise?

Kidman: Het is waanzin. Toen ik op mijn 23ste met een heel beroemde man trouwde, kon ik dit alles nog met een zekere naïviteit bekijken. Ik kwam terecht in een vooraf geconstrueerde wereld. Ik zag hoe het allemaal functioneerde en ik weet nog goed dat ik in het begin gechoqueerd was.

Hoe moeten we ons die wereld voorstellen? Als een soort gouden kooi?

Kidman: Toen ik Tom ontmoette, was hij op het hoogtepunt van zijn carrière. Ik dacht: mijn god, hier moet je stevig in je schoenen staan. Hij werd altijd omringd door lijfwachten, dat vond ik heel onaangenaam. Op de duur wen je eraan, en ook dát is onaangenaam.

Maar dit leven moet je toch ook zijn bevallen?

Kidman: Het beviel me, omdat het het leven met hem was. En natuurlijk had het ook iets romantisch, zelfs erotisch, omdat het om ons tweeën draaide en we enkel onszelf hadden. Niemand anders kon het begrijpen.

Tom Cruise is gegaan, de paparazzi zijn gebleven.

Kidman: Ja. Het is nog wat ongewoon, ineens een ander soort leven te leiden. Ik heb altijd gedacht dat, als ons huwelijk het niet zou halen, ook dit kwetsbare leven een einde zou nemen. Maar integendeel: de scheiding heeft er alleen maar voor gezorgd dat er nog méér interesse van buitenaf is. De ironie van het lot. Maar wat vertel ik hier allemaal?

In ‘Moulin Rouge’ zing je het lied ‘One Day I’ll Fly Away’. Zouden we dat letterlijk kunnen nemen: dat je op een dag de gouden kooi verlaat?

Kidman: Op een dag zal ik dat zeker doen. Ik wil niet een leven lang filmster zijn. Ik wil theater spelen, bijvoorbeeld in het National Theatre in Londen in een stuk van Ibsen. En sinds ik in de film Birthday Girl een Russisch meisje heb gespeeld, droom ik ervan om Russisch te leren en in Rusland Tsjechov in het Russisch te spelen. Ik wil bewegen. Ik leer graag nieuwe mensen kennen, ik ben gewoon graag onder de mensen. En ik reis graag. Ik ben graag van deze wereld.

U bent nog niet begonnen met het schrijven van gedichten?

Kidman: Gedichten niet, nee. Maar ik schrijf wel kortverhalen. Ik wil niet alleen maar acteren.

Ook daaruit kan misschien een nieuwe carrière groeien?

Kidman: Het hoeft niet meteen een carrière te zijn. Een leven als dilettant heeft misschien ook zijn charmes.

Doe je als kunstenaar uiteindelijk niet alles voor jezelf, of het nu zingen, spelen of schrijven is?

Kidman: Klopt, het is tegelijk een belangeloze en egoïstische job. Het is zoals een drug. Vraag je aan een schilder of een schrijver wat artistiek gezien voor hem het hoogste goed is? Je kunt het met niks vergelijken. Om in die surrealistische wereld te geraken, moet je jezelf prijsgeven. Daar word je dan weer zeldzaam high van.

Schilders en schrijvers werken alleen. Als actrice heb je, tenminste in het theater, nog het publiek.

Kidman: Daarom hoort er net die angst bij, dat je misschien niet goed genoeg bent. Zelfs als ik succes heb – zoals toen ik in Londen in The Blue Room speelde -, vind ik het moeilijk om aan het eind een buiging te maken. Alsof ik me eigenlijk bij de toeschouwers zou moeten verontschuldigen.

U bent eigenlijk schuchter.

Kidman: Maar natuurlijk. Sam Mendes, de regisseur van The Blue Room, zei me: ‘Nicole, het hoort niet dat je je hoofd naar beneden laat hangen, als je een buiging maakt. Je moet leren het applaus te ontvangen.’ Maar het valt me nog steeds zwaar. Het voelt zo vals aan, daar bovenaan te staan. Sam zei: ‘Dat je buigt en daarbij het hoofd niet opheft, is raar.’

Welke rol wil je absoluut een keer spelen?

Kidman: Ik speelde nog nooit een grote epische liefdesgeschiedenis. Iets als een nieuwe Casablanca. Als er ergens zo’n scenario ligt: graag!

Waarom precies ‘Casablanca’?

Kidman: Onbeantwoorde liefde is toch de mooiste liefde. Daar zoek ik naar, tenminste in film. Maar misschien gaat het me momenteel ook zo in het echte leven af. ( lacht)

Copyright Der Spiegel. Vertaling: Annelies De Waele

‘Ik moet me voortdurend voor ogen houden dat er een tijd komt – over twee, vijf of tien jaar – dat ik met dit hele circus niks meer te maken heb.’