Gehuwde rotsen

Eerste zin seg Jan, zoagt tegen oe weurmkes, zeur tegen je wormpjes, zoiets zei Moeder, Ma, Yolande, Yoloant, Tante Joke, mijn moeder, ik schat, nee, ik weet goed, drieëndertig jaar geleden, ook rond oud en nieuw, zesentachtig, niet lang na de scheiding, of niet de scheiding maar het vertrek van Pa, Vader, Frank, Fraenck, naar andere oorden, groener gras, verder noordelijk in Antwerpen, of in de tussentijd ergens op een appartement in ’t Stadt

Begin vorig jaar viel er in de agenda van schrijver en hersenwetenschapper Jan Lauwereyns een gat dat hem de tijd schonk om zich af te sluiten van de wereld en zich volledig te concentreren op een project waar hij al regelmatig aan had gedacht: een boek over de twee rotsen uit zijn kindertijd, zijn ouders dus, Yolande en Frank, die veel te vroeg en onvoorbereid hadden moeten trouwen. Frank was een fantast die hield van grote sier en zowel rijkdom als armoede kende. Yolande was een standvastiger vrouw, zo leek het, tot Frank haar in de steek liet, ze zichzelf steeds meer als een falend wezen zag en in 2000 zelfmoord pleegde.

In Gehuwde rotsen gaat Lauwereyns op zoek naar de betekenis van die zelfmoord. Daartoe graaft hij in het verleden van zijn familie en gaat hij een discussie aan met andere schrijvers en hun boeken. Met Maurice Blanchot bijvoorbeeld, die stelde dat zelfmoord een vorm van ongeduld is, maar ook met Darwin, wiens Voyage of the Beagle hij las toen hij van zijn woonplaats in Japan op weg was naar de begrafenis van zijn moeder, of met David Benatar – ‘mijn boksbal’, zoals hij hem noemt – die beweert dat mensen beter geen kinderen kunnen hebben omdat dat het leed van de wereld stukken kleiner zou maken.

Lauwereyns is een man van wetenschappelijke en literaire experimenten, zo toonde hij eerder al. Ook Gehuwde rotsen is geen easy read. Het boek bevat foto’s, oudere gedichten en prozafragmenten en een in tien hoofdstukken opgedeelde stream of consciousness die deels in het Antwerps en zonder hoofdletters of punten een zo getrouw mogelijke weergave wil zijn van ons verwarde, maar tezelfdertijd ook voldoening schenkende denken. ‘wie wat vindt heeft slecht gezocht, ‘ schrijft Lauwereyns, ‘en het geheugen, die krab, rust maar niet, en vangt kwallen’. Maar het zijn wel mooie kwallen.