Gabriel Josipovici

1 Waarom een roman over Pierre Bonnard?

Gabriel Josipovici: In feite zei Bonnard me niet veel. Al mijn schilderende vrienden waren gek op hem, maar ik vond hem heel klassiek Frans, een twintigste-eeuwse Renoir. Toen hoorde ik toevallig op de radio dat hij zo veel vrouwen in bad had geschilderd omdat zijn vrouw smetvrees had en daarom iedere dag uren in bad doorbracht. Dat detail maakte iets in me los. Ik begon een paar ideetjes neer te schijven en voor ik het wist, had ik genoeg stof voor een roman. Het is een van mijn enige boeken waarin zowat alles vanzelf op zijn plaats viel. Ik wist van in het begin dat het een triptiek moest worden bestaande uit drie stemmen. Er moest een dochter zijn, een vrouw en Bonnard zelf. Toen ik ontdekte dat Bonnard helemaal geen dochter had, maakte dat geen verschil. Voor mij had hij er gewoon een. Punt. Dat was mijn dichterlijke vrijheid. Ik merkte bovendien al gauw dat ik Bonnard niet zelf aan het woord kon laten. Dat wrong. Toevallig stootte ik op die brief aan Matisse, en toen had ik het derde paneel van mijn triptiek.

2 Grappig dat je ‘paneel’ zegt, want je roman gaat niet echt over Bonnard, het is toch gewoon een Bonnard, maar dan opgetrokken uit woorden in plaats van uit verf?

Josipovici: Dat was inderdaad mijn bedoeling. Ik wilde absoluut geen biografie over een Michelangelo of Van Gogh schrijven – je kent ze wel, die verschrikkelijke boeken over mannen die hun oor afsnijden. (lacht) Dus schreef ik over een Engelse kunstenaar die in het zuiden van Frankrijk woont en die op zich niets te maken heeft met Bonnard. En toch moest iedere lezer weten dat het Bonnard was, door er hetzelfde bij te voelen als je zou voelen wanneer je naar het werk van Bonnard kijkt.

3 Je geeft ook zijn pijn weer, want hoe kleurrijk Bonnards doeken ook mogen zijn, je voelt toch steeds ook de pijn van de man?

Josipovici: Die bevreemdende combinatie sprak me meteen aan in zijn werk, en dan vooral in zijn latere schilderijen. Mettertijd worden de doeken waarop zijn vrouw in bad zit steeds grimmiger. Bonnard was een gekwelde ziel, maar niet gekweld zoals Munch dat was toen hij het stond uit te schreeuwen op een brug. Nee, Bonnards kwelling was naar binnen gekeerd, ze was verstild, en daar hou ik van.

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content