‘FILM BLIJFT EEN SEKSISTISCHE BRANCHE’

In het overspeldrama Trois coeurs – vorige week nog in Venetië, nu in de Belgische bioscoop – mag Catherine Deneuve zowel Charlotte Gainsbourg als haar echte dochter Chiara Mastroianni bemoederen. Op visite bij la grande dame van de Franse film. ‘Ik ben nooit nostalgisch geweest, en nu heb ik er de tijd niet meer voor.’

‘Stoort het als ik rook?’ vraagt Deneuve wanneer ze de hotelkamer binnenwandelt waar ik, naar aanleiding van haar nieuwste film, Trois coeurs, rendez-vous met haar heb. Maar nog voor ik ‘oui’ kan zeggen – alsof ik dat überhaupt zou durven – blaast ze de rook al elegant haar lippen uit. Catherine Deneuve is een kettingrookster in hart, nieren en longen – twee pakjes per dag – maar ook op haar zeventigste is haar dat nauwelijks aan te zien. En ze blijft een indrukwekkende, zeg maar gerust licht intimiderende persoonlijkheid die je spontaan met ‘u’ aanspreekt.

Voor mij zit dan ook – mes excuses, Alain Delon – het grootste, nog levende icoon van de Franse cinema, en tout court een van de stijlvolste actrices die sinds de jaren zestig, vaak met fetisjistisch genoegen, op het zilveren doek werden geborsteld. Door Jacques Demy in Les parapluies de Cherbourg (1964), Les demoiselles de Rochefort (1967) en Peau d’âne (1970) bijvoorbeeld. Door Roman Polanski in Repulsion (1965). Door Luis Buñuel in Belle de Jour (1966) en Tristana (1970). Door François Truffaut in La sirène du Mississipi (1969) en Le dernier métro (1980). En door nog een hele reeks andere grootheden van de zevende kunst.

Als één iemand zich de muze van de Europese arthouse mag noemen, dan is het dus la Deneuve wel. En de acteerhonger van de onpeilbare Parisienne lijkt nog lang niet gestild. Volgend jaar is ze te zien in Le Tout Nouveau Testament van notre compatriote Jaco Van Dormael, vanaf deze week speelt ze de stoïcijnse moeder van Charlotte Gainsbourg en Chiara Mastroianni, die in Benoît Jacquots overspeldrama Trois coeurs beiden vallen voor Benoît Poelvoorde, ook een Belg en straks ook present in Le Tout Nouveau Testament.

‘Veel voorbereiding had ik voor de rol niet nodig’, grijnst Deneuve. ‘Charlotte ken ik al van kindsbeen af, aangezien ik bevriend was met haar vader (ze nam in 1980 een plaat op met Serge Gainsbourg, haar copain volgens Deneuve, haar toenmalig lief volgens Gainsbourg, nvdr.), en Chiara is mijn eigen dochter. Ik hoefde op de set maar een schort aan te trekken en het was alsof we bij ons thuis in de keuken stonden.’ Voor wie het niet weet: Deneuve bracht Chiara in 1972 ter wereld, toen ze een publieke maar buitenechtelijke relatie had met de al even legendarische Italiaanse acteur Marcello Mastroianni.

Volgens Benoît Jacquot was u het zelf die suggereerde om Chiara als uw dochter te casten in de film?

CATHERINE DENEUVE: Toen ik met Benoît, met wie ik tien jaar geleden al de tv-film Princesse Marie heb gemaakt, aan het discussiëren was over Trois coeurs vroeg hij me wie ik in gedachten had om mijn dochters te spelen. Spontaan zei ik: Chiara. Gewoon omdat dat in me opkwam en me logisch leek. ‘Dat ik daar zelf niet aan gedacht heb’, reageerde Benoît, en de rest is geschiedenis, zoals ze zeggen.

Is het niet raar om samen met uw dochter te acteren?

DENEUVE: Het is onwennig als je samen toekomt op de set, maar na twee minuten repeteren is het business as usual. Thuis is Chiara mijn dochter, op de set is ze een acteur tussen andere acteurs. In het echt probeer ik wel aardiger tegen mijn dochters te zijn. Eerlijk: mijn personage is een kreng. (lacht)

Was u blij toen Chiara indertijd zei dat ze actrice wilde worden?

DENEUVE: In het begin niet. Ik heb het haar zelfs afgeraden. Niet omdat ik ongelukkig was met haar keuze. Het was meer een beschermende reflex. Ik wist waaraan ze zich blootstelde, ik weet wat er als actrice tussen twee films door met je gebeurt, en vooral wat er niet met je gebeurt. Ik ben er zeker van dat ze ondertussen perfect begrijpt waar ik haar indertijd voor waarschuwde.

Daarnaast vreesde ik dat het met haar achtergrond lastig zou worden om voor zichzelf naam te maken. In het begin werd haar voortdurend gevraagd hoe het is om de dochter van Deneuve en Mastroianni te zijn, en dat was lastig voor haar. Ze vragen het haar trouwens nog steeds, maar ze staat ondertussen stukken steviger op haar benen en heeft bewezen dat ze talent heeft. Nu sta ik honderd procent achter haar carrière. Ze heeft dertig films gemaakt en heeft wellicht meer problemen met mijn keuzes dan ik met die van haar. (lacht)

U hebt met Polanski gewerkt, met Demy, met Buñuel, met Melville. Vindt u de cinema vandaag nog even interessant als vroeger?

DENEUVE: Toch wel. Anders was ik allang gestopt. Ik hoef het niet meer te doen. Ik doe het omdat het me nog altijd boeit. Ik werk nu met François Ozon, André Téchiné, Arnaud Desplechin, Benoît Jacquot… Kwaliteit is er dus nog steeds. Wat me wel tegenstaat, is alle onzin die er tegenwoordig mee gemoeid is. Vroeger ging het om het werk, de films, en daarnaast had je je leven. Nu worden werk en privé alsmaar vaker dooreengehusseld door de media, die geen respect meer hebben voor je privacy. Ik ben zelf te oud en te ‘blootgesteld’ om daar nog iets aan te doen, maar ik zou nu niet graag een beginnende actrice zijn. Door het internet heb je geen controle meer over je privacy. Zeker als actrice niet. Als vrouw word je ook veel vaker naar je privéleven gevraagd dan als man. Het blijft een seksistische branche. Een seksistische wereld, quoi.

U hebt een paar maanden geleden anders wel nog een lingerieshoot gedaan voor New York Magazine met fotografe Dominique Issermann.

DENEUVE: Ik ken Dominique goed, en ze is een vrouw. Toen ik me in de badkamer voor die shoot opmaakte, nam ze een paar snapshots. Die bleken mooi te zijn en ze vroeg of ze die mocht bewaren, maar op de een of andere manier zijn die op het internet gelekt, en het hek was van de dam. Het waren niet eens naaktfoto’s, maar ik kreeg meteen vragen van allerlei magazines, of ze de foto’s mochten publiceren. Bien sur que non! Het was niet alsof ik een statement wilde maken: kijk eens hoe ik er nog altijd uitzie.

U hebt ooit wel naakt geposeerd voor Playboy, niet?

DENEUVE: Jááááren geleden. Maar ik heb daar altijd spijt van gehad. Ik voelde me er niet comfortabel bij, maar het waren de vrije jaren zestig en iedereen drong erop aan. Oh, c’est la vie. Soms doe je dingen die je niet wilt doen. Knop omdraaien en verdergaan, is mijn motto. Ik heb ook films gemaakt waar ik spijt van heb. Maar dat waren tenminste mijn keuzes. Daar had ik wel controle over. Sinds die dingen op de markt zijn (wijst naar mijn smartphone, nvdr.), met die camera’s erin, is er geen houden meer aan. Ik zit in een restaurant en plots krijg ik een camera in mijn gezicht gedrukt, alsof dat de normaalste zaak van de wereld is. Ik blijf er meestal kalm onder, maar bekende mensen zijn geen aapjes die in een kooi te kijk gesteld zijn.

Is dat ook een reden waarom u nooit een Hollywoodcarrière hebt geambieerd?

DENEUVE: Hollywood is daarin nog extremer dan Europa, dat klopt. Maar dat is niet de reden. Ik heb een paar films in Los Angeles gedraaid, maar nooit in opdracht van een studio. Niet omdat ik mijn neus ophaalde voor Hollywood. Ik vond gewoon niet de juiste producties. Ik had het ook lastig met de manier van werken ginds. Om zes uur ’s morgens voel ik me geen actrice. Dat komt pas rond een uur of tien. (lacht) Plus: er is ook de taalbarrière. Ik spreek wel Engels, maar met een accent, en dan weet je dat je rollenkeuze beperkt blijft.

Wat was de zwaarste beproeving in uw carrière? Werken met een relneef als Lars von Trier in Dancer in the Dark zal allicht niet de makkelijkste klus zijn geweest.

DENEUVE: Nee. Maar het hoeft ook niet makkelijk te zijn. Het moet boeiend zijn, leerrijk, verrassend. Ik had Lars zelf een brief geschreven met de vraag of hij geen rol voor me had, omdat ik zijn werk waardeerde. Het klopt dat hij moeilijk kan zijn, maar hij respecteerde wel altijd mijn grenzen. Wie het veel lastiger met hem had, was Björk. Al na enkele dagen wilde ze uit het project stappen. Ik heb toen vaak bemiddeld tussen die twee, en voor Björk, die geen acteerervaring had, was ik een soort moeder op de set. Daar was ze me dankbaar voor.

Gaat u eigenlijk nog vaak naar de bioscoop? Of duwen ze u daar ook een smartphone in het gezicht?

DENEUVE: Ik ga nog regelmatig. Films zijn tenslotte bedoeld om in de cinema te worden bekeken. Ik heb thuis wel een grote tv, maar dat is niet hetzelfde. En films bekijken op een computerscherm of zo’n ding (wijst opnieuw naar mijn smartphone) is helemaal onnozel. Ik kijk wel graag tv-series thuis. Breaking Bad, Mad Men, Homeland, Borgen… Het is minder esthetisch dan cinema, maar het verhaal is breder en gedetailleerder. Ik heb die series met plezier verslonden.

Plus: op tv kun je als actrice van boven de veertig wel nog goede rollen scoren, wat in film tegenwoordig veel moeilijker is.

DENEUVE: In Hollywood zeker. Daar is men geobsedeerd door jeugd. Ze maken enkel nog spektakelfilms voor tieners en dan klagen ze dat er niet genoeg volk in de zalen zit. Wat wil je dan? De meeste mensen zijn nu eenmaal ouder dan achttien. Toen ik indertijd begon, hadden ze dat tenminste nog door. Tv is gewoner, meer casual. Het leunt dichter aan bij het gewone leven. Het is normaal dat er vrouwen van boven de veertig in meedoen. Film is meer een idealiserende afbeelding van de werkelijkheid. De actie is geconcentreerder, maar ook het beeld. Je komt op een groot scherm. Elke rimpel wordt uitvergroot. Op tv doen die dingen er minder toe.

Volgend jaar zien we u in elk geval opnieuw in de bioscoop, in de nieuwe film van Jaco Van Dormael dan nog wel.

DENEUVE:(enthousiast) Absoluut. In het nieuwe Nieuwe Testament. Als apostel. Wie had dat ooit gedacht. (lacht) Ik heb nog een paar dagen opnames voor de boeg en het is een plezier om met Jaco’s ensemble te werken. Zolang ik goede scripts aangeboden krijg en het leuk is om te doen, blijf ik ervoor gaan. Ik ben nooit nostalgisch geweest, en nu heb ik er de tijd niet meer voor. Ik kijk vooruit, niet achteruit.

TROIS COEURS

Vanaf 17/9 in de bioscoop.

DOOR DAVE MESTDACH

CATHERINE DENEUVE : ‘THUIS IS CHIARA MASTROIANNI MIJN DOCHTER, OP DE SET IS ZE EEN ACTEUR TUSSEN ANDERE ACTEURS. NU, IN HET ECHT PROBEER IK WEL AARDIGER TEGEN HAAR TE ZIJN.’

Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier

Partner Content