Niet lang geleden zouden Hollywoodregisseurs nog liever in bittere armoede geleefd hebben dan voor televisie te werken. Nu zijn de televisiemaatschappijen de aangenaamste plaats om te vertoeven. Voor regisseurs en acteurs.

Seizoen drie elke maandag om 23.00 op Kanaal Twee, seizoen één tweewekelijks (afwisselend met ‘Six Feet Under’) op maandag om 23.15 op Ned3.

Seizoen één tweewekelijks (afwisselend met ‘The Sopranos’) op maandag om 23.15 op Ned3. Kanaal Twee zendt de serie later dit jaar uit.

Nu te zien elke zaterdag om 22.00 op BBC2 (herhaling elke vrijdag 0.35).

Seizoen twee van ‘C.S.I.’ iedere donderdag rond 23.00 op VT4.

Seizoen één van ’24’ wordt verwacht op Kanaal Twee. Seizoen twee is binnenkort te zien op BBC2.

Het is hier al vaker gezegd: de grootste opwinding in Amerikaanse cinema valt vaak niet te beleven in een zitje voor het grote scherm, maar thuis voor de buis. De tijd dat een filmmaker of -scenarist televisie als een springplank of een gewisse loopbaandood beschouwde, lijkt voorgoed voorbij. Studio’s, producenten, regisseurs en acteurs uit Hollywood focussen gretig op the small screen. De creatieve en commerciële revolutie is al een tijd aan de gang, zeker sinds Twin Peaks in 1990 het tv-landschap hertekende en bioscoopfilms voor de majors een weinig flexibel marketingspel zijn geworden. De definitieve ommezwaai kwam echter in 1999 met HBO’s The Sopranos, dat alle spelers ertoe dwong de grenzen te verleggen. The Big Four van de broadcasting networks – ABC, NBC, CBS en Fox – winnen nog wel de meeste Emmy’s of Golden Globes (The Sopranos werd al vier jaar op rij door de Emmy’s genegeerd in de categorie ‘Outstanding Drama Series’), maar de nominaties van 2002 logen er niet om: niet alleen de ‘normale’ concurrenten voor de vier groten, namelijk HBO en Showtime (de zogenaamde premium pay cable networks, vergelijkbaar met onze Canal+ of Canal Digitaal), werden rijk bedeeld. Ook de basic cable networks, die het standaardpakket vormen van een kabelaansluiting en wel van adverteerders afhankelijk zijn, verrasten vriend en vijand. De strijd concentreert zich vooral op het genre van de primetime crime. Per zenderterritorium volgen hier een aantal hoogvliegers.

Pay Cable The Sopranos

(10-1-99: HBO/Chase Films/ Brad Grey Television e.a.)

Trendsetter HBO heeft een geweldige tagline: ‘It’s not TV, it’s HBO.’ The Sopranos is de ultieme wraak van een wannabe-filmmaker en gefrustreerd tv-schrijver. David Chases family/Family-saga bewees dat the small screen geen beschutte werkplaats voor visuele, narratieve en puriteinse idioten hoefde te blijven en dat een serie even uitdagend, meervoudig gelaagd of cinefiel als een bioscoopfilm kan zijn. Oké, dit is betaaltelevisie zonder publiciteitsdruk en met zijn 13 episodes per jaar lang niet zo intensief als wat de broadcast networks met hun 22 episodes moeten leveren. Maar de triomf was compleet en effende het pad voor ene Alan Ball, scenarist van Sam Mendes’ wonderlijk banale American Beauty.

Six Feet Under

(3-6-01: HBO/The Greenblatt Janollari Studios e.a.)

‘Thank you for breakfast’, zegt Nate. ‘Thank you for finding my G-spot this morning’, antwoordt Brenda, die verkiest zichzelf ‘fuck puppet’ te noemen. Deze aardige dialoog zou in broadcast territory al voor een massale terugtrekking van adverteerders hebben gezorgd. Niet zo bij HBO, waar geen reclame de briljantie van Balls reeks over de vaderloze doodgraversfamilie Fisher kan verstoren. Het gaat hier nauwelijks om seks of geweld, maar om een intense kijk in de geest van een kersverse weduwe, haar twee zoons (van wie één homo) en één dochter, en de gedachte dat het leven voortdurend blokkeert terwijl de dood ongeremd toeslaat. Ball en zijn kind werden in 2002 bedolven onder prijzen, zoals de Golden Globe voor beste tv-dramareeks en de Emmy voor regie. Hoezeer de kwaliteitsstandaarden van the big screen hier heersen, bewijst de Award for Excellence in Production Design van de Society of Motion Picture and Television Art Directors.

The Wire

(2-6-02: HBO/Blown Deadline)

De sterkte van HBO, dat alle inkomsten uit abonnementen en niet uit reclame haalt, is dat zijn executives een serie tijd geven om te groeien en zich waar te maken. Dat geldt zeker voor deze opmerkelijke serie over politie- en drugdealerswerk in Baltimore. David Simon werkte voordien aan Homicide: Life on the Street en maakte voor HBO de zesdelige miniserie The Corner, over de schrikbarende wereld van crackgebruikers. The Wire – zo genoemd naar het aftappen van publieke telefoons in het territorium van een zwarte street gang – besteedt evenveel aandacht aan het politieapparaat als aan het drugsgetto (en zou bij de grote players ABC of CBS geen twee weken standhouden). Dertien afleveringen lang is er maar één gedetailleerd vertelde zaak, maar zijn er wel twee sociologisch parallelle universums.

HBO Films, dat prestigieuze made-for-TV-movies produceert, is een andere troef van de betaalkabelzender. Voor 2002 loonde de oogst weer de moeite. Naast Point of Origin, het debuut van Thomas Newton Sigel, de cameraman van Three Kings en George Clooneys eersteling Confessions of a Dangerous Mind, was er bijvoorbeeld The Gathering Storm. Producers Ridley & Tony Scott, evenals hoofdacteur Albert Finney, kregen een Emmy voor dit twaalf-miljoen-dollardrama over Winston Churchill en zijn vrouw Clemmie (Vanessa Redgrave). John Frankenheimers testament, Path To War, voerde dan weer Michael Gambon, Donald Sutherland en Alec Baldwin op in een 17 miljoen dollar kostend drama over Lyndon B. Johnson, de man die JFK’s stinkende erfenis van Vietnam moest uitzitten.

Queer as Folk

(3-12-00: Showtime Networks/Cowlip)

Ook betaalkabelzender Showtime dacht: wie niet waagt, niet wint. Maar terwijl de Britse versie van Channel Four rauw en realistisch uitpakte met homoseksuele relaties, is dit vooral een post-aidspaniek-orgie van gay vitalisme en safe sex. Wat niet wel zeggen dat die seks niet under age kan zijn of drug free is. Een verademing als je ziet dat de doorsnee-Hollywoodfilm over homo’s meestal een diakenlezing over monogamie of tolerantie verbergt en zo uit een of andere familiezender lijkt te zijn weggelopen. Een gevatte Queer-dialoog als deze kan tellen: Michael: ‘What’s wrong with here?’ Brian: ‘I’ve had everyone in here.’

Basic Cable The Shield

(12-3-02: Fox TV Studios/Columbia TriStar TV)

Salon.com was niet opgezet met de sensatie van FX Networks, de entertainmentzender van Fox die 79 miljoen gezinnen bereikt, maar omschreef die wel als ’the biggest hit the dead zone of basic cable has yet produced’. Eén: het is wellicht de meest toegejuichte serie ooit op ad-supported cable television. Twee: The Shield kende met zijn 3,1 miljoen homes de beste première ooit van een oorspronkelijke basic cable-reeks. Drie: acteur Michael Chiklis snoepte de Emmy voor beste vertolking af van de grote spelers. Qua vuige taal, naakt en geweld overtreffen de perikelen van een rogue cop met vigilante-attitudes het grote scherm, waardoor heel wat adverteerders afhaakten.

Taken

(2-12-02: Sci Fi Channel & DreamWorks)

Sci-Fi voerde zijn langstlopende original Farscape na vier seizoenen af, maar Hollywoods grootste sciencefictionfan bracht troost. Taken is vintage Spielberg, een soap opera van twintig uur lang met aliens en vliegende schotels, die vijftig jaar overspant. De recordkijkcijfers maakten Sci Fi voor het eerst in zijn tienjarig bestaan even de eerst geklasseerde basic cable-zender in primetime. De miniserie leverde de zender ook zijn allereerste Golden Globe-nominatie op.

Broadcast

Dit is dus het terrein van The Big Four, maar ook van Warner Bros. TV en United Paramount Network. UPN kondigde voor dit jaar met grote trom Platinum aan, gecreëerd door John Ridley en Sofia Coppola, waarvoor filmpeetvader Francis Ford executive producer wordt (en zeggen dat het om een familiesage gaat in de snelvoetige, glamoureuze wereld van de hiphop). WB TV is een van de productiefste tv-makers, hoewel zijn Network de eer van uitzending vaak aan anderen overlaat, zoals aan NBC voor Friends en The West Wing. NBC zelf, stal van E.R. en Law & Order, experimenteert vandaag met verhaallijnen in de misdaadreeks Boomtown, waarin elke crime via verschillende gezichtspunten wordt verteld. ABC, tegelijk vaandeldrager van oerdegelijk televisiedrama en ooit thuis/slachthuis van Twin Peaks en Mulholland Dr. , scoort met technisch briljant entertainment zoals Alias of Monk (met Tony Shalhoub als een compulsieve ex-moordspeurder in San Francisco).

Robbery Homicide Division

(27-9-02: Forward Pass/Universal Network TV)

CBS ging in zee met de Mann die in de jaren tachtig door twee reeksen, Miami Vice en Crime Story, het aanzicht van misdaadreeksen wijzigde. Frank Spotnitz van The X-Files werd aangetrokken voor een donkere, state-of-the-digital-art-politiereeks met Tom Sizemore in de hoofdrol. Mann schreef/regisseerde zelf één aflevering (A Life of its Own), maar R.H.D. , dat heel wat conventies negeerde en soms minutenlang zonder dialoog doorging, kon zich qua kijkcijfers niet consolideren. Bovendien haakte Spotnitz om creatieve verschillen af. Wordt niet vervolgd dus.

C.S.I.: Crime Scene Investigation

(6-10-00: Jerry Bruckheimer TV/ Touchstone TV/Alliance Atlantis)

CBS triomfeert wel dankzij de prominente aanwezigheid van Hollywoodproducent Jerry Bruckheimer en diens tv-productiebedrijf, dat inmiddels al vier misdaaddrama’s lopen heeft. De eerste hit was deze door forensisch onderzoek geobsedeerde designer cops series met William L. Petersen – tevens designer cop in Michael Manns Manhunter. Petersen is Gil Grissom, die dingen zegt als: ‘To get to the evidence, we may have to destroy the evidence.’ Waarop teamlid Catherine Willows antwoordt: ‘Do you get these haikus out of a book, or do they just come to you?’ Sinds september 2002 draait CBS ook CSI: Miami, de veel zwakkere spin-off met eeuwige belofte David Caruso.

24

(6-11-01: 20th Century Fox/ Real Time/Imagine TV)

Voor Fox Broadcasting Company Network is het crime drama genre de sleutel tot vernieuwing. Naast de nagelnieuwe undercoverpolitiereeks Fastlane, die het genre ‘op zijn ander oor moet leggen’, ligt de echte glorie uiteraard bij 24, het visueel inventieve real-time, split-screen, gadget-high drama dat in de VS al aan zijn tweede seizoen toe is. De Television Critics Association riep de serie vorig jaar uit tot ‘New Program of the Year’ en ‘Program of the Year’ tout court. Maar het is vooral de comeback van Kiefer Sutherland, ooit een van Hollywoods jonge goden, die erkend wordt: naast de Golden Globe kreeg hij in 2002 ook de Golden Satellite voor zijn acteerwerk.

Door Jo Smets