Kunstredacteur Jan Braet bezocht de expo Superdemocratie in de Belgische Senaat. ‘Kunst en politiek kunnen elkaar compromitteren, ter discussie brengen of versterken.’
Het is vaker stil in de Senaat dan vroeger, vóór de zesde staatshervorming. Als assemblee der deelstaten heeft hij minder macht dan de andere parlementen van het land.
Hij houdt ze een beetje bij of uit elkaar, waakt mee over de Grondwet en stemt resoluties op basis van informatieverslagen over de gelijkheid tussen mannen en vrouwen, kinderarmoede, klimaatdoelstellingen of de omzetting van Europees in Belgisch recht. Er is een mooi woord bedacht voor zijn afgeslankte functie: reflectiekamer.
Er is al aardig gereflecteerd over politiek en cultuur. Dat gaat van het wikken en wegen van normen en waarden tot het affirmeren van de aanwezigheid van de Senaat in de wereld van kunst en cultuur.
Zijn roerende en onroerende erfgoed is al indrukwekkend, van het imposante gebouw met neoklassieke gevel – het Paleis der Natie, dat het deelt met de Kamer – tot het kostbare meubilair en de talloze kunstwerken. Maar hij stelt zich niet tevreden met het piekfijn in stand houden van dat erfgoed: hij beschikt ook over een kunstcommissie die met nieuwe initiatieven de plaats van de Senaat in de levende cultuur verankert.
De expo Superdemocratie/De Senaat der Dingen is alvast ongezien in een historisch elitair en besloten cenakel dat voortaan als assemblee der deelstaten een open vergadering wil zijn. ‘Het Paleis der Natie is van ons’, verzekert Bart De Baere, lid van de kunstcommissie van de Senaat. De directeur van het M HKA, het Museum van Hedendaagse Kunst Antwerpen, vertegenwoordigt een instelling die, net zoals de Senaat, zijn publieke functie zo letterlijk mogelijk hoort te nemen.
In vertraagde beelden, als in een langzame wals, wordt de Georgische president verwijderd van het spreekgestoelte.
Samen met het Henegouwse museum BPS22, en logistiek ondersteund door het Brusselse Bozar, kwam De Baere tot een driekleurig initiatief dat de participatieve democratie propageert. Dat gebeurt met kunstwerken uit de twee museumverzamelingen, in diverse zalen van de Senaat gegroepeerd volgens grote thema’s als eenheid, diversiteit, radicalisering en solidariteit.
Wat er gebeurt wanneer kunst uit de neutrale zone van een museum in de politieke arena belandt, is soms heerlijk dubbelzinnig. Beide domeinen blijken zichzelf of elkaar te kunnen compromitteren, ter discussie te stellen of te versterken.
Het perfecte voorbeeld van contaminatie speelt zich af in het majestueuze halfrond met zijn rode pluchen zetels, koepel van bladgoud en monumentale portretten van krijgsheren en heersers op goudkleurige achtergrond. Ruwweg vanaf het bestaan van België zijn hier redevoeringen en debatten gehouden die het lot van het land mee hebben bepaald. Zo’n omgeving werkt inspirerend en intimiderend: grote woorden vinden er een bijzondere weerklank, wie een onvertogen woord spreekt, maakt zichzelf en de natie belachelijk.
Blijkt daar nu in het midden van het halfrond een reuzenmegafoon te liggen, de Global Empowerment van Sven ’t Jolle. Blekkend rood, sanitair wit, voorzien van een ‘Resist’-sticker: het onelegante ding is het fluwelen decor van de hoge vergadering binnengedrongen om de ongelikte mening van het volk te laten horen.
Een stijlbreuk, die een bedreiging kan inhouden, net zoals de video Change van Koka Ramishvili achter het spreekgestoelte. In vertraagde beelden, als in een langzame wals, wordt de Georgische president Edvard Sjevardnadze verwijderd van het parlementaire spreekgestoelte en de macht. ‘Sic transit gloria mundi’, luidt de boodschap, onderlijnd door een larmoyant lied uit een film van Fassbinder.
Achteraan in de zaal hangen de Gilles de Binche-schilderijen van Marcel Berlanger. We weten dat de Gilles zich het recht voorbehouden om tijdens hun carnaval op een vast tijdstip de politieke klasse naar de hel te wensen.
Superdemocratie, tot 31 oktober in de Senaat. Meer info vindt u hier.
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
