Zo opmerkelijk anders klinkt de derde plaat van Editors, dat voorman Tom Smith zich geroepen voelde er een waarschuwingsbrief bij te schrijven. ‘Maak je klaar om ons hartsgrondig te haten’, is daarvan de ondertoon. Gitaargroepen die zich met synthesizers inlaten: het blijft een taboe.

U kunt er zich weinig bij voorstellen? Wel,er staan zó veel synths op In This Light And On This Evening dat Editors The Human League een folkgroep doetlijken. Er is geen tussenweg: óf je valt als een blok voor de drastische koerswijziging van de neopostpunkersuit Birmingham, óf je vindt dit eenuitstekende gelegenheid om voortaan enkel nog naar seventiesprogrock te luisteren.

‘ Making a more electronic record wasn’t really the point‘, schrijft de zanger inde bio, na te lezen op www.piasrecordings.com. ‘The point was to do thingswe hadn’t done before.’ Smith en bassist Russell Leetch geven tekst en uitleg.

Tom, jij bent het type dat wakker ligt van negatieve recensies. Je ziet de slapeloze nachten ongetwijfeld al komen?

Smith: ( Lachje) Ik zou nochtans algeleerd moeten hebben dat ik mij vande meeste kritieken geen fluit moet aantrekken. Een tijdschrift dat ons de grond inboort, en tegelijkertijd een band op-hemelt die wij zelf absolute shit vinden, kun je toch niet ernstig nemen? En toch… Ik vond de besprekingen van onze tweede plaat in de Britse pers bijwijlen héél kleinerend en laag-bij-de-gronds. Men viel onze integriteit aan. Dat wij heel donkere muziek maken, maar eenmaal náást het podium evenwichtige, normale mensen zijn, was voor velen blijkbaar moeilijk te bevatten.

Je bedoelt: je wordt verweten dat je Pete Doherty niet bent.

Smith: (Schouderophalend) Misschien is hij écht, misschien is hij als songschrijver knudde – daar spreek ik me niet over uit. ( Lachje) De Britse pers is subjectief op het idiote af: ofwel ben je als artiest een goddelijk genie, ofwel ben je de lucht die je inademt niet eens waard.

Leetch: Vooral de laatste tien jaar heeft die tendens zich alleen maar duidelijker afgetekend. Dat heeft natuurlijk alles te maken met het internet: mensen zijn niet meer afhankelijk van de traditionele muziekpers om op de hoogte te blijven van wat er in de business reilt en zeilt. En dus moet elk verhaal tot een sensatie worden opgeklopt.

Smith: Begrijp me niet verkeerd: het staat mensen uiteraard vrij om van onze muziek te houden of niet. Zolang ze ons maar niet persoonlijk tackelen.

Hoe overtuig je je gitarist ervan dat er veel meer synths op de plaat moeten?

Leetch: ( Lacht) Dat was geen punt! Chris (Urbanowicz; nvdr.) kiest namelijk altijd voor de makkelijkste weg:als hij kan kiezen tussen wild tekeergaan op een gitaar of één noot aanhouden op keyboards, dan weet hij het wel. Als tiener was hij verzot op hiphop,zodat hij wel wat affiniteit met elek-tronica heeft.

Jullie snakten dus naar een nieuwe aanpak. Maar waarom bijvoorbeeld geen trashmetalgitaren, of Afrikaanse percussie?

Smith: Omdat synths van in het begin deel hebben uitgemaakt van ons vocabularium, en wat jij daar opnoemt níét. Luister op onze eerste plaat maar naar songs als Camera en Distance. Van de nieuwe nummers straalde zo’n futurisme, zo’n sciencefictionesthetiek uit, dat de stap naar synths snel gezet was. Daarbij: onze muziek is altijd al op drama gestoeld geweest, op grote melodieën en een cinematografische sfeer. Die identiteit mocht nu best wat dikker in de verf staan. Maar vergis je niet: dankzij Flood (producer, bekend van U2 en Depeche Mode; nvdr) is dit een heel live klinkende plaat geworden, een aspect dat op An End Has A Start wat verloren was gegaan. Je kunt de ruimte waarin we speelden goed horen.

Bestaat het gevaar nu niet dat jullie als een tweede Kraftwerk stokstijfop het podium zullen staan?Of heb je je zo’n draagbare synthesizer aangeschaft, zo’n…

Smith: Een keytar? ( Lacht) Neen. Alhoewel: zelfs Neil Young heeft een fase in zijn carrière gehad dat hij met zo’n ding rondliep. Ik kan alleen maar hopen dat het voor een gevarieerdere show zal zorgen, wanneer we oud en nieuw werk door elkaar zullen spelen. Ik zie ons graag evolueren in de richting die Radiohead is uitgegaan: live staan ze er niet als band, maar veeleer als laboratorium.

De vraag die jullie absoluut de strot uitkomt, luidt ongetwijfeld: ‘Waarom klinkt Editors zo donker?’ Wat heb je de laatste keer geantwoord?

Smith: ‘Waarom moet er altijd een waarom zijn?’ Heb je die documentaire Man On Wire gezien, over die Fransman die in 1974 op een stalen kabel tussen de New Yorkse Twin Towers liep? Toen hij eenmaal opnieuw op de be-gane grond stond, was dat het enige woord dat hij te horen kreeg: waarom? Kunnen mensen dan níéts appreciëren voor wat het is? ( Zucht) Ik vind interviews lastig. Wij zijn nooit goed geweest in het meespelen van dat spelle-tje met de pers. We blazen niet hoog van de toren. We zijn louter vier vrienden – inderdaad, we staan elkaar niet naar het even – die samen muziek maken vanuit een gemeenschappelijke passie en creatiedrang. Tegen mensen die ons om die reden saai vinden, zeg ik… Ach, whatever. Dat ze dan maar naar een andere band luisteren . Maar neen, wat doe ik: uit frustratie een hele litanie schrijven en die samen met onze nieuwe plaat de wereld insturen. ( Grinnikt, dan bloedernstig) Nog een geluk dat die plaat zo fantastisch is.

IN THIS LIGHT AND ON THIS EVENING

Op 12/10 uit bij Kitchenware/Pias.

DOOR KURT BLONDEEL