Het blinkt en het is grappig. Zo kun je De ketting, de debuutroman van essayist Sloane Crosley, samenvatten. Gelukkig steekt een literaire grootmeester haar een handje toe.

In feite is het niet meer dan samengeperste koolstof, hetzelfde grijze spul dat in potloden zit. Maar probeer dat je aanstaande verloofde maar eens wijs te maken wanneer ze voor het uitstalraam van de juwelier staat te kwijlen. Handig dat het hard is, dat je het in een boorkop kunt steken en er andere materialen mee te lijf kunt gaan, maar verder blinkt het alleen maar en we zijn geen eksters, toch?

Meer dan goud spreekt diamant tot de verbeelding. Hele mythes kleven eraan – zo zou de Hope-diamant vervloekt zijn en elkeen die de legendarische steen bezit de dood in jagen – en dat is gevonden vreten voor romanciers. Harry Mulisch schreef met De diamant een van zijn olijkste boeken en ook Guy de Maupassants korte verhaal Het diamanten halssnoer is beroemd.

Het is die Guy die de lamlendige Victor uit zijn lethargie wekt. Al jaren werkt hij onopvallend voor een zoekmachine die niemand gebruikt, tot hij een dom voorstel doet – laat ons de zoekresultaten beperken tot tien, blijft het overzichtelijk – en hij zichzelf op een bank aantreft, werkloos, met bier en chips als gezelschap. Tot overmaat van ramp moet hij naar een bruiloft van oude schoolkameraden aan wie hij een hekel heeft. Ook zijn eeuwige doch onbeantwoorde liefde Kezia zal er rondlopen, samen met Nathiel die als scenarist in Hollywood rondhangt met modellen en beroemde acteurs. Even fijn als je ballen in de blender steken, denkt Victor, maar hij gaat toch en wordt daar aangestoken door een bizar juwelenverhaal. Wat als het halssnoer uit het verhaal van De Maupassant écht bestaat? En wat als Victor net de enige aanwijzing over de vindplaats in de handen gepropt kreeg van een oud besje dat de dag erop pardoes doodvalt?

Het duurt een tijdje voor Crosley haar flinterdunne plot op gang laat komen – de avontuurlijke jacht op een verloren gewaand juweel is amusante kolder maar we zijn geen veertien meer, toch? Ondertussen heeft ze haar drie musketiers wel van voldoende psychologische achtergrond voorzien om het Indiana Jones-aspect geloofwaardig te maken.

Natuurlijk draait het om de zoektocht naar de heilige graal van deze tijd: authenticiteit. Daarom is de grootste nachtmerrie van je verloofde in spe een fugazi – een fake juweel – en droomt iedereen er tegenwoordig van zijn enige echte, ware, unieke en onvervangbare zelf te ontdekken. Dat we slechts uit laagjes maskers bestaan en ons ego amper de diepgang van een ui heeft, is niet meteen het gewenste antwoord. Maar ach, zolang we onderweg zijn en goede vrienden blijven: dat lijkt zowat de boodschap van deze lichtvoetige roman, die het vooral moet hebben van zijn spitse scènes, grappige dialogen en scherpe observaties. Amusant geschreven, maar de grootste verdienste van Crosley is De Maupassant weer onder de aandacht brengen. Als u van echte, blinkende, steenharde literatuur houdt, moet u dat eens lezen.

DE KETTING ***

Sloane Crosley, Meulenhoff (originele titel: The Clasp), 348 blz., ? 19,99.

RODERIK SIX

CENTRALE ZINNEN Depressief zijn vroeg ook tijd, toewijding. Dat moest je koesteren, buiten direct zonlicht bewaren, ’s nachts als een hond het bed in beslag laten nemen.