Borgen, de Deense reeks over het leven van een vrouwelijke premier, zet zijn veroveringstocht voort. Bedenker Adam Price over de hondenstiel genaamd politiek, de echte Birgitte Nyborg en clichés over vrouw en gezin. ‘Met een man in de hoofdrol was niemand geïnteresseerd geweest.’
Meer dan duizend jaar nadat de Vikingen de zee opgingen, veroveren hun nazaten de tv-wereld. Wallander, Those Who Kill, The Bridge en The Killing kluisteren niet alleen het thuispubliek aan het scherm, maar worden ook elders een succes. De laatste hit uit het noorden is Borgen, een Deense serie uit 2010 die nu de wereld rondgaat. In Groot-Brittannië is de reeks enkele maanden geleden van start gegaan op de BBC, in de VS werkt Jason Katims, de man achter Friday Night Lights, aan een remake en ook Canvas heeft ze onlangs aangekocht. Wie niet op de uitzending kan wachten, kan de dvd in huis halen, want na het eerste seizoen ligt vanaf deze week ook het tweede in de rekken.
Het succes van Borgen is opmerkelijk, want in vergelijking met The Killing of The Bridge is de reeks een buitenbeentje: geen krimi waarin rechercheurs een moord moeten oplossen, maar een politiek drama – de titel is Deens voor ‘burcht’, een verwijzing naar het kasteel in Kopenhagen waar het parlement zit – over de eerste vrouwelijke premier van het land: Birgitte Nyborg, leidster van de Centrumpartij. Zij wint haast per ongeluk de verkiezingen nadat haar tegenstander in een schandaal betrokken raakt en moet nu de lastigste job van het land gaan uitvoeren, op de hielen gezeten door haar eigen partijleden, haar politieke concurrenten en de media. ‘Ik was op zoek naar iets wat op de Deense tv nog niet gedaan was’, zegt bedenker en schrijver Adam Price. ‘Tegelijk wilde ik een serie maken over een vrouw die een toppositie in de maatschappij bekleedt en de gevolgen van dat werk op haar privéleven: een vrouwelijke premier was de ideale combinatie.’
Het eerste seizoen van Borgen toont hoe Nyborg haar weg zoekt als kersverse premier en haar beroep probeert te combineren met haar taak als vrouw en moeder van twee kinderen. Hoe beter ze wordt in het politieke spel, hoe slechter het gaat op het thuisfront. ‘Dat was heel belangrijk voor ons’, aldus Price (uit te spreken als ‘Prie-cee’, de man heeft Britse voorouders). ‘We wilden geen serie over hoe Nyborg gecorrumpeerd wordt door de politiek, het is het verhaal van iemand die in haar idealisme door haar werk opgezogen wordt en zo haar privéleven opoffert. Nyborg is een erg ambitieuze vrouw die zich op het premierschap stort en het ook goed doet, maar daardoor de mensen van wie ze houdt, laat vallen.’
Dezelfde serie met een mannelijke premier was uit den boze, aldus Price, want ‘daar zou niemand in geïnteresseerd zijn. Mannen laten al duizenden jaren hun gezin in de steek, daar kijken we niet meer van op. Van vrouwen – die pas sinds een honderdtal jaar een professioneel leven kunnen opbouwen – geloven we dat het veel pijnlijker, en dus dramatischer moet zijn om tussen werk en gezin te kiezen.’ Die vooroordelen werden bevestigd door de reacties van het Deense publiek: de man van Nyborg tracht zijn vrouw wel te steunen, maar hoe meer hij zelf voor het gezin moet zorgen en zijn eigen ambities moet opbergen, hoe slechter dat gaat. ‘Toen Philip zijn vrouw steunde, vonden veel mannelijke kijkers hem een watje en naarmate hij in opstand kwam, kreeg hij sympathie’, zegt Price. ‘Terwijl het bij de vrouwen net omgekeerd was: zij werden boos omdat hij zijn vrouw niet genoeg kansen gaf.’
Nyborg is een idealistische politica met progressieve denkbeelden, maar toen Borgen eind 2010 van start ging, had Denemarken nog een centrumrechtse regering, die gedoogsteun kreeg van de extreemrechtse Volkspartij. Het gevolg laat zich raden. ‘Lang voor de eerste aflevering hadden mensen uit extreemrechtse hoek ons er al van beschuldigd dat we communisten waren, die hun gedachtegoed aan de Deense bevolking willen opdringen’, vervolgt Price. ‘Wij hebben echter geen politieke ambitie, we behandelen iedereen fair en willen de politiek in zijn geheel tonen. Na afloop van het eerste seizoen werd in een onderzoek aan kijkers gevraagd in hoeverre de reeks hun denkbeelden had veranderd: daaruit bleek dat wij hun standpunten inzake thema’s als begroting en migratie niet hadden beïnvloed, maar dat ze er wel meer interesse voor hadden gekregen. Daar was ik heel trots op.’
Nochtans is het beeld van de politiek, niet altijd vleiend. Deals worden gesloten in achterkamertjes, stemmen worden afgekocht met gunsten, en spindoctors proberen de media zo veel mogelijk te beïnvloeden. ‘We hebben veel gesproken met politici, spindoctors en journalisten’, verklaart Price. ‘Dus om heel eerlijk te zijn: ja, ik geloof dat politiek vaak zo gevoerd wordt. Aan de andere kant is Borgen natuurlijk wel fictie. Net zoals je in een politieserie niet focust op de tijd dat agenten achter hun bureau zitten, hebben wij vooral aandacht voor de extremere verhalen. Al moet ik zeggen dat de Deense politiek de afgelopen jaren heel veel drama heeft gekend: de eerste maanden van de nieuwe regering waren bijvoorbeeld erg levendig. Ik heb onlangs nog de spindoctor van de huidige premier bedankt, omdat niemand ons nu nog kan verwijten dat we onrealistisch zijn. (Lacht)‘
Die nieuwe regering wordt grappig genoeg geleid door een vrouw, Helle Thorning-Schmidt. De sociaaldemocrate won in september 2011 de verkiezingen en verdreef zo de centrumrechtse regering van de macht. En om de parallel compleet te maken: Thorning-Schmidt heeft twee kinderen. ‘In een interview werd haar onlangs gevraagd wat ze van Borgen vond’, zegt Price. ‘Zij antwoordde dat ze de serie goed vond, maar dat ze sinds de verkiezingen nog geen enkel schoolevenement van haar kinderen had gemist. Eerlijk gezegd lijkt mij dat een uitspraak voor de etalage: ik heb met heel veel politici gesproken, en die zeiden allemaal dat het onmogelijk is om een functie aan de top echt met een gezinsleven te combineren. Tegelijk toont het nog eens aan hoe anders de situatie voor een vrouw is: onze vorige premier verklaarde ooit dat “alles in orde is, zolang mijn vrouw en kinderen mij één keer in de week zien”. Daarop is toen niet één reactie gekomen.’
BORGEN – SEIZOEN 2
Uit op 8/5 bij Lumière.
DOOR STEFAAN WERBROUCK
ADAM PRICE ‘MANNEN LATEN AL DUIZENDEN JAREN HUN GEZIN IN DE STEEK. DAAR KIJKEN WE NIET MEER VAN OP.’
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
