Cannes is niet alleen een filmfestival vol glitter en glamour. Voor duizenden mensen is het twee weken keihard werken, met weinig slaap en veel stress. Een blik in het mierennest.

Door Ruben Nollet

We horen het u al denken: twee weken aan de Côte d’Azur, wat kan daar nu zo vermoeiend en stresserend aan zijn? Op zich heeft u natuurlijk gelijk, maar toch is Cannes voor de filmprofessionals geen vakantie. Zij gaan er om hun boterham te verdienen. Je vindt er de hele filmwereld op een kluitje: van sterren, hun hele entourage, acteurs, cineasten, producenten, filmverdelers, perslui, fotografen, pr-mensen en managers tot vertegenwoordigers van allerlei cultuurministeries en filmfestivals uit alle uithoeken van de wereld. Allemaal knokkend om in waanzinnige omstandigheden zo efficiënt mogelijk hun job te doen.

De verslaggever

Naam: Raf Butstraen ( De Standaard)

Fan van Cannes? Absoluut. Cannes heeft zo’n invloed op het ontspanningspatroon van de mensen dat je er niet omheen kunt. Je krijgt ook een goed idee van de mechanismen die erachter zitten, en het is net wat zich achter de schermen afspeelt wat Cannes zo boeiend maakt.

Een dag in Cannes: vroeg uit je bed, want de eerste film begint om halfnegen. Daarna ga ik even kijken in de vakpers die daar wordt uitgedeeld en vraag ik me af wat onze lezer kan interesseren. Daarna schrijf ik mijn stuk. Tendensen, speciale gebeurtenissen, dat soort dingen. De rest van de dag probeer je interviews te organiseren en hier en daar een film mee te pikken. ’s Avonds maak ik er een punt van om eens goed te eten, want overdag is daar meestal geen tijd voor.

Mooiste ervaring: E.T., omdat niemand dacht dat het zo’n fenomeen zou worden.

Slechtste ervaring: de manier waarop je in chique hotels zoals de Cap d’Antibes als vuil wordt behandeld, terwijl je daar toch ook maar je job komt doen. En Cannes 2002: er is namelijk maar één ding erger dan naar Cannes gaan, en dat is niet gaan. ( Butstraen verlaat De Standaard einde mei – nvdr.)

De filmfanaat

Naam: Piet Goethals ( Trends, Focus Knack)

Fan van Cannes? Ik heb een haat-liefdeverhouding met Cannes. Ik verafschuw het als evenement, maar ik zou het niet kunnen missen. Het mooie aan Cannes is dat je zo’n uitgebreide selectie films hebt waaruit je kunt kiezen en dat het er meestal mooi weer is. Anderzijds moet ik met mijn minder belangrijke blauwe perskaart rekening houden met lange wachtrijen om op een voorstelling binnen te geraken.

Een dag in Cannes: opstaan om 7 uur, snel een espresso en twee croissants en tegen 8 uur in het festivalpaleis voor de persvisie van halfnegen. Tijdens dat half uurtje stel ik op basis van de dailies, de gratis vakbladen die daar dagelijks verschijnen, mijn schema voor de dag op. Mijn laatste film is doorgaans tegen halfeen ’s nachts afgelopen. Op een goeie dag zie ik zo zeven films na elkaar.

Mooiste ervaring: het eerste jaar dat ik er was, heb ik na twee uur wachten bij de Carlton Beach een foto kunnen nemen van Lauren Bacall. En het was een goeie.

Slechtste ervaring: drie kwartier aanschuiven en dan moeten vaststellen dat er geen plaats meer is in de zaal. Dat was vorig jaar bijvoorbeeld het geval bij La pianiste.

De sterrenkijker

Naam: Helen Barlow (Australische journaliste die Cannes verslaat voor een paar grote kranten)

Fan van Cannes? Ja. Ik hou van het festival om de energie die er heerst. Ik ben freelance, dus moet ik proberen om stof te vergaren voor zoveel mogelijk artikels. Hoe groter de naam, hoe groter de kans dat ik het artikel zal kunnen verkopen. De andere voorwaarde is natuurlijk dat de film in kwestie in Australië in de zalen komt. Cannes heeft het grote voordeel dat het bijna uitsluitend om premières gaat en dat de sterren meestal aanwezig zijn. Bovendien is het weer er doorgaans fantastisch.

Een dag in Cannes: wakker worden na te weinig slaap, de hele dag van hot naar her rennen en de volgende nacht weer niet kunnen slapen omdat je vol adrenaline zit.

Mooiste ervaring: de persconferentie voor Entrapment. Ik vroeg aan Sean Connery of Catherine Zeta-Jones een even goeie kusser was als de Bondgirls die hij kende.

Slechtste ervaring: de keer dat mijn handtas gestolen werd met al mijn geld erin. En mijn kam.

De tv-journalist

Naam: Roel Van Bambost (VRT)

Fan van Cannes? Ja. Cannes geeft een goed overzicht van wat er op wereldgebied aan cinema gemaakt wordt. En ik hou er wel van om op jacht te gaan naar interviews.

Een dag in Cannes: om halfnegen ’s morgens de eerste persvisie bijwonen, daarna de nodige afspraken regelen en interviews afnemen, ’s middags vaak een radioverslag, ’s namiddags nog interviews en visies en ’s avonds eindelijk iets eten.

Mooiste ervaring: mijn eerste festival, in 1984. Ik liep totaal verloren, maar ik wist toch maar mooi Sergio Leone te strikken, die daar toen was met Once Upon a Time in America. Op het laatste moment bleek dat de man geen Engels sprak en moest ik al mijn vragen herformuleren in het Frans. Ik heb even gezweet, maar het was het waard.

Slechtste ervaring: ook mijn eerste jaar. Omdat ik niet wist met wie ik afspraken moest maken, liep ik steevast bij de verkeerde langs. Bovendien moest je toen nog vooral via Franse tussenpersonen werken en die zeiden met dédain ‘Encore un Belge!’ toen ik binnen kwam. Gelukkig zijn die pr-bureaus nu vooral Brits geworden.

De fotograaf

Naam: Kris Dewitte ( Tijd-Cultuur, FocusKnack)

Fan van Cannes? Ja, al is het elke keer weer een uitdaging om daar foto’s te kunnen maken. Je staat daar tenslotte met 450 collega’s die ook allemaal die bepaalde persoon willen fotograferen. De uitdaging is dan om bij die enkelingen te geraken die toestemming krijgen om hun werk te doen.

Een dag in Cannes: 60 procent rondlopen, 30 procent wachten en 10 procent fotograferen.

Mooiste ervaring: in 1992, toen ik in mijn laatste jaar fotografie zat, ben ik een paar dagen naar Cannes geweest. Nu weet ik dat het beter is om niets te verwachten, maar toen moest en zou ik absoluut David Lynch fotograferen. De eerste dag liep ik hem in de Carlton tegen het lijf en heb ik hem twee keer voor mijn lens gekregen.

Slechtste ervaring: de hele entourage van de sterren en dan met name de bodyguards. Die gaan soms heel agressief te werk, zeker als er meerdere fotografen aan te pas komen. Soms begeef ik me in die massa en een paar jaar terug heeft zo’n lijfwacht me een serieuze smak verkocht toen ik een foto van John Goodman wou nemen.

De onafhankelijke filmdistributeur

Naam: Erik Engelen (Paradiso)

Fan van Cannes? Ja en nee. Alles hangt af van hoe de films die je in competitie hebt ontvangen worden en van de deals die je er kunt sluiten. Als onafhankelijke verdeler moeten we namelijk niet alleen de films verzorgen die we al aangekocht hebben, maar ook nog eens op zoek gaan naar films die we het jaar nadien zullen uitbrengen.

Een dag in Cannes: opstaan tussen zeven en acht, wat naar Cannes-normen vroeg is. Ontbijtmeeting om het werk van de dag te overlopen. Sommige mensen van ons bedrijf gaan films bekijken, anderen moeten zich met de pers bezighouden, zelf heb ik de hele dag meetings met producenten, agenten en regisseurs. Ik zie dus bijna geen films. Rond zes uur kom ik me snel opfrissen en ga ik naar een of andere receptie. Rond een uur of negen volgt dan nog een laatste meeting.

Mooiste ervaring: soms leg je de boeiendste contacten als je een pint staat te drinken aan de Petit Majestic of op een of andere lunch. Ik heb ooit twee uur zitten praten met een grijze Amerikaan die ik maar niet kon thuisbrengen. Bleek dat het George Romero was, de maker van de Living Dead-trilogie.

Slechtste ervaring: ik herinner me een jaar waar geen enkele van de deals die we op het oog hadden lukte. Dan heb je echt het gevoel dat je twee weken van je leven verloren hebt.

De talent handler

Naam: Olivier Meyvaert

Fan van Cannes? Ik ben er nog maar één keer geweest, toen ik nog bij Disney werkte en een week de persoonlijke begeleider van Liv Tyler was. Als liefhebber van commerciële Amerikaanse cinema trok Cannes me nooit zo aan, maar nu ben ik fan geworden.

Een dag in Cannes: toen ik Liv Tyler moest afhalen in Hotel du Cap, dan moest ik er al om een uur of vijf uit. Mijn taak was om haar de hele dag te begeleiden en ervoor te zorgen dat ze overal op tijd was. Als er een probleem was, moest ik bereikbaar zijn. Met de debriefing op het einde erbij duurde zo’n dag meestal tot een uur of drie ’s nachts.

Mooiste ervaring: al die vedetten zien rondlopen. Naast John Malkovich in het toilet staan, Rupert Everett aan het zwembad zien liggen, Bruce Willis en Jean-Claude Van Damme vlak naast je zien zitten te praten. Het was Disneyland met sterren .

Slechtste ervaring: als je om 11 uur op een interview moet zijn en om halftien ligt jouw ster nog in bed, dan raak je vreselijk in paniek. Twee dagen na Cannes werd ik nog om 6 uur ’s morgens wakker met het gevoel dat ik iets moest doen.

De producent

Naam: Jean-Claude Van Rijckeghem ( De Bal, Science Fiction)

Fan van Cannes? Eigenlijk wel, omdat je nergens anders zoveel mensen op zo’n korte tijd kunt ontmoeten. Ik ben ook lid van ACE (Atelier du Cinéma Européen), een Europese producentenvereniging die in Cannes vergadert, en dat is de uitgelezen kans om met andere producenten projecten op touw te zetten.

Een dag in Cannes: in het ideale geval de ene vergadering na de andere. Als je een uur niks te doen hebt, zit je met een probleem.

Mooiste ervaring: de allereerste keer. Toen was alles nog nieuw, en dan heeft Cannes iets feeërieks, een 1001 Nacht-gevoel. De eerste keer dat je met een vlinderdasje de trappen van het festivalpaleis op gaat, vergeet je nooit.

Slechtste ervaring: toen we De Bal, onze eerste film, van de grond probeerden te krijgen en in Cannes mensen het project trachtten aan te praten. Verschrikkelijk was dat. Ik had totaal geen ervaring en pakte het veel te bescheiden aan. Het probleem is ook dat iedereen zegt dat je film interessant klinkt. Maar als je ze daarna wil bellen, they don’t take your calls.

De cineast in competitie

Naam: Luc & Jean-Pierre Dardenne ( Rosetta, Le Fils)

Fan van Cannes? Als fan van cinema wel. Maar als we er geen film hebben, gaan we er niet naartoe. Het is duur, moet je weten.

Een dag in Cannes: als je een film in competitie hebt, word je de dag voordien uitgenodigd naar het festival en krijg je ’s avonds een diner. De volgende ochtend vroeg, om zes uur, ga je dan in de zaal de kwaliteit van de projectie testen. Veel interviews hebben wij er niet moeten doen, omdat we helemaal aan het eind van het festival zaten en er maar één persvisie geweest was.

Mooiste ervaring: de reacties van pers en publiek na de voorstelling van La promesse in de Quinzaine. We kenden er niemand, niemand kende ons en het was afwachten hoe de pers zou reageren. Toen de volgende dag bleek dat we de voorpagina van Libération hadden gehaald, kon ons geluk niet op.

Slechtste ervaring: toen een deel van de zaal het nodig vond om tijdens de prijsuitreiking de actrice uit te fluiten die onderscheiden werd voor haar vertolking in L’humanité. Schandalig was dat. De houten kop die we de dag na onze Gouden Palm hadden was ook niet mis, maar die pijn verbijt je met veel plezier.

De cineast buiten competitie

Naam: Jan Bucquoy ( Camping Cosmos, La vie politique des Belges)

Fan van Cannes? Ja. Het is het enige festival waar je absoluut aanwezig moet zijn. Iedereen die zich met film bezighoudt, is daar. De commerciële top vind je in de Carlton en het Paleis, de rest staat pintjes te drinken aan café Le Petit Majestic. Daar loop je iedereen tegen het lijf.

Een dag in Cannes: laat beginnen, omdat we tot zes uur ’s morgens aan Le Petit Majestic staan. Overdag moet je manieren verzinnen om de mensen warm te maken voor je film. Om op te vallen, heb je een sterk concept en veel geld nodig. Voor Camping Cosmos hebben we bijvoorbeeld een boksmatch georganiseerd op de Croisette.

Mooiste ervaring: we kiezen elk jaar iemand uit om een taart in het gezicht te gooien. Toen ik daar was met Camping Cosmos, heb ik de toenmalige Franse cultuurminister Douste-Blazy onder vuur genomen en ben ik met een blauw oog in de cel beland. Net tijdens de voorpremière van mijn film. Ik ben toen twee keer voor de rechter moeten verschijnen en ik ben twee keer vrijgesproken.

Slechtste ervaring: in TerZake werd Camping Cosmos een flop genoemd omdat er tijdens de visie op de filmmarkt constant mensen buiten liepen. Maar dat is daar de gewoonte! Het is een soort koeienmarkt, waarbij veel distributeurs tien minuten van een film bekijken en weer naar de volgende trekken.

De culturele ambassadeur

Naam: Annemie Degryse (Flanders Image)

Fan van Cannes? Nee. De eerste drie dagen gaat het nog, maar daarna verlang ik alweer naar huis. Cannes is onwaarschijnlijk vermoeiend en de glitter van het festival kunnen we missen als kiespijn. Die horden mensen die voor de trappen van het paleis staan om een glimp van Michelle Pfeiffer op te vangen, belemmeren ons werk alleen maar. Maar je kunt niet zonder Cannes. Als je er niet bent, besta je als filmland niet.

Een dag in Cannes: om 9 uur beginnen wij. De hele dag door afspraken, met festivals, filmmarkten, distributeurs, sales agents, enzovoort. ’s Middags een zakenlunch en tegen pakweg 5 uur naar recepties om de pr verder te verzorgen. Gewoonlijk omstreeks middernacht in bed.

Mooiste ervaring: in 2000 kregen we voor het eerst sinds lang een beetje geld van de Vlaamse Gemeenschap om een receptie te organiseren. Die hebben we op drie weken tijd in elkaar moeten boksen en het was een groot succes. Alle Belgen waren uitgenodigd en aanwezig, met daarnaast ook nog een hoop buitenlanders.

Slechtste ervaring: geen, en dat meen ik. Ik ga ervan uit dat niemand op een Vlaamse film zit te wachten. Alles wat je krijgt, is dan meegenomen.

Het jurylid

Naam: André Delvaux (Belgisch cineast die tweemaal in de jury zat)

Fan van Cannes? Ik ben er altijd graag naartoe gegaan. Professioneel gezien kan je nergens beter zijn dan in Cannes, omdat je nergens anders zoveel mensen uit het vak samen vindt. Bovendien ligt het aan de Azurenkust. Deel uitmaken van de jury was ook telkens een speciale belevenis. Het is een heel geraffineerd systeem, met veel verschillende soorten films en mensen uit diverse richtingen en van allerlei nationaliteiten.

Een dag in Cannes: veel meer werk dan je zou vermoeden. Er zijn allerlei officiële taken die je moet afhandelen, mensen die je moet ontmoeten, lunches en recepties waarop je aanwezig moet zijn en natuurlijk veel voorstellingen die je moet bijwonen.

Mooiste ervaring: mijn ontmoetingen met Jeanne Moreau, die juryvoorzitter was, en met Marguerite Duras. In 1975 wou ik haar film India Song absoluut een prijs geven, maar dat is niet gelukt. Het gesprek dat ik toen met haar heb gehad, zal me altijd bijblijven, ook al zat ze toen bijna te huilen.

Slechtste ervaring: toen mijn film Belle in 1973 niks won, was ik daar niet goed van. Dan is het strand leeg en zit je daar maar alleen. Maar intussen besef ik hoe relatief dat allemaal is.

De festivalcollega

Naam: Christian De Schutter (Filmfestival van Vlaanderen – Gent)

Fan van Cannes? Gemengde gevoelens. Ik heb Cannes leren kennen als journalist van het vakblad Moving Pictures, en dat was tien dagen in een donkere kelder om dat tijdschrift elke dag gepubliceerd te krijgen.

Een dag in Cannes: rond 8 uur een ontbijtvergadering, waar afgesproken wordt wie naar welke film gaat kijken en welke ontmoetingen of vergaderingen er zijn. Meestal omstreeks 10 uur ’s avonds gedaan, tenzij er nog een laatavondvertoning is. Vooral veel rondlopen, omdat de zalen niet meteen naast elkaar liggen. Op feestdagen of weekends krijg je daar ook nog eens horden toeristen bovenop, wat het er allemaal niet makkelijker op maakt.

Mooiste ervaring: ik zou het liever de meest hallucinante ervaring noemen. We hebben met Moving Pictures ooit een feestje georganiseerd op een oud Russisch cruiseschip, en toen hebben we er mensen moeten afhalen omdat het dreigde te zinken.

Slechtste ervaring: in 1990 heb ik het Superclubschandaal op gang getrokken. Via-via kreeg ik toen te horen dat ik maar beter op mijn tellen kon passen omdat de mensen van Superclub contacten hadden in duistere kringen. Ik weet nog steeds niet of het een loze bedreiging was, maar ik was er toen toch van onder de indruk.

De Party People

Naam: Olivier Boonen (Vlaamse party crasher)

Fan van Cannes? Ja, omdat je er zo dicht bij Hollywood kunt komen. Wat wij doen, is proberen binnen te geraken op allerlei feestjes. In het begin kwam het erop neer dat we een weg naar binnen zochten die de security ontweek, maar nu hebben we al zoveel mensen leren kennen dat we meestal wel een uitnodiging krijgen. Op zo’n feestje, en zeker op de after party, kan je de sterren makkelijk benaderen en leer je ze kennen zoals ze echt zijn.

Een dag in Cannes: omstreeks 10 uur opstaan, daarna gaan we met Amerikaanse vrienden lunchen in het Hotel du Cap. ’s Avonds gaan we naar de filmvoorstelling en volgen we iedereen naar het officiële feestje. Met de after party erbij liggen we nooit voor 4 uur in bed.

Mooiste ervaring: een jaar of zes geleden gaf Sharon Stone een diner om geld in te zamelen voor aidsbestrijding. We zijn daar toevallig binnen geraakt en we liepen haar meteen tegen het lijf. En ze bleek ongelooflijk sympathiek. Foto’s nemen was geen probleem en we kregen zelfs een plaats aan een van de tafels.

Slechtste ervaring: geen. Elk jaar is anders en het is altijd even fantastisch.

De pr-verantwoordelijke

Naam: Charles McDonald (Brits pr-bureau McDonald & Rutter)

Fan van Cannes? Niet bepaald. Cannes is keihard werk, ook al omdat we veel films onder onze hoede moeten nemen louter om ons verblijf daar te kunnen betalen.

Een dag in Cannes: om 7 uur op, wat e-mails versturen, een meeting om het werk te verdelen en dan de hele dag interviews plannen en vlot laten verlopen, filmvertoningen organiseren, het protocol voor de officiële avondvertoning doornemen, de vertoning zelf bijwonen en daarna iets eten en drinken. Voor je het weet, is het twee uur ’s nachts.

Mooiste ervaring: ons werk met Dancer in the Dark, omdat ik Lars von Trier beter heb leren kennen. Logistiek was het geen gemakkelijke onderneming om voor die film te zorgen – Deneuve is Koningin in Frankrijk -, maar het loonde de moeite. En Scandinaviërs waren een echt plezier om mee samen te werken.

Slechtste ervaring: vorig jaar had ik in het restaurant La Mère Besson een tafel geboekt voor twaalf personen, onder wie Debra Winger en Rosanna Arquette. De reservatie was twee keer bevestigd, maar toen we er aankwamen, bleek er opeens geen plaats meer. Bovendien deed de uitbater geen enkele moeite om ons te helpen. Kenmerkend voor de hatelijke houding van de horeca.